పెట్టుబడికి సరైన వయసు..

అన్నింటికీ ఒక వయసును నిర్ణయించారు. స్కూల్‌లో చేర్పించాల్సిన వయసు, మైనారిటీ తీరే వయసు, ఓటుకు వయసు ఉంది. పెళ్లి చేసుకోవడానికి కూడా ప్రభుత్వం వయసు నిర్ణయించింది. రిటైర్‌మెంట్‌కు కూడా నిర్ణీతమైన వయసు ఉంది. అలానే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు ఏది సరైన వయసు అనే సందేహం చాలా మందికి ఉంటుంది. పిల్లలకు డబ్బుల గురించి చెప్పవద్దు అది పిల్లలకు సంబంధించిన అంశం కాదు అనేది చాలా మంది అభిప్రాయం. ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు ఒక వయసు ఉంటుందా? ఉండాలా? ఏది సరైన వయసు?
పెట్టుబడుల ప్రపంచంలో సూపర్ స్టార్ లాంటి వారెన్ బఫెట్ తాను పనె్నండేళ్ల వయసులో ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించారు. ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు ఏది సరైన వయసు అని ఆయన్ని అడిగినప్పుడు నేనైతే పనె్నండేళ్ల వయసుకు ప్రారంభించాను, అది చాలా లేటు వయసు అంతకు ముందే ప్రారంభించాల్సింది అని ఇప్పటికీ అనిపిస్తోంది అని నవ్వుతూ బదులిచ్చారు. పనె్నండేళ్ల వయసే ఆలస్యం అంటే మరి ఇంకేది సరైన వయసు?
నిజానికి ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు ఇదే సరైన వయసు అని ఏమీ లేదు. మనం ఎప్పుడు మేల్కొంటే అప్పుడే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు సరైన వయసు. అసలు ప్రారంభించక పోవడం కన్నా ఆలస్యంగా ప్రారంభించడం బెటర్ కదా? మీ వయసు ఎంతైనా కావచ్చు, మీ సంపాదన ఎంతైనా ఉండొచ్చు. మీ జీతం ఎంతైనా కానివ్వండి ఇప్పటి వరకు ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించకపోతే ఇప్పుడైనా శ్రీకారం చుట్టండి. ఇప్పటికీ ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించకపోతే - చదువుకునే రోజులైనా, ఉద్యోగంలో చేరిన మొదటి రోజైనా, రిటైర్‌మెంట్ తరువాత అయినా ఎప్పుడైనా ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించవచ్చు. ఎంత త్వరగా ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభిస్తే అంత మంచిది.
డీ మార్ట్ తెలుసు కదా? దాదాపు లక్ష కోట్ల రూపాయల విలువైన వ్యాపారం. దేశ వ్యాప్తంగా డీ మార్ట్ సంచలనం సృష్టిస్తోంది. దీని వ్యవస్థాపకులు రాధాకృష్ణ దమానీ. తరుచుగా ఉత్తరాదిలో ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ సదస్సుల్లో తమ అనుభవాలను వివరిస్తుంటారు. ఒక సమావేశంలో ఒక ఆసక్తికరమై సంఘటన వివరించారు. పిల్లల పుట్టిన రోజుకు రకరకాల బహుమతులు అందజేస్తారు. కొత్త దుస్తులు, ఆడుకునే బొమ్మలు బహుమతిగా ఇవ్వడం తెలిసిందే. అలానే అతని కుమారుడి పుట్టిన రోజుకు కొందరు బట్టలు, కొందరు బొమ్మలు బహుమతిగా ఇచ్చారట! ఒక మిత్రుడు మాత్రం హెచ్.డి.ఎఫ్.సి. కంపెనీకి చెందిన ఐదువందల షేర్లను పుట్టిన రోజు బహుమతిగా ఇచ్చారు. కొత్త బట్టలు వేసుకున్నారు. ఆటవస్తువులతో ఆడుకున్నారు. బట్టల జీవిత కాలం ముగిసింది. ఆటవస్తువులు పనికి రాకుండా పోయాయి. కానీ హెచ్.డి..ఎఫ్.సి. షేర్లు ఐదు వందలు అలానే ఉన్నాయి. రెండున్నర దశాబ్దాల కాలంలో ఐదు వందల షేర్లకు బోనస్ వల్ల రెండున్నర వేల షేర్లు అయ్యాయి. వాటి విలువ 50 లక్షల రూపాయలకు చేరువ అయ్యాయి. అంటే పిల్లాడు పుట్టగానే ఇనె్వస్ట్ చేసినట్టు భావించాలి. బహుమతిగా ఇచ్చిన బట్టలు, బొమ్మలు మిగల లేదు కానీ ఆ షేర్లు మాత్రం అతన్ని సంపన్నుడిని చేశాయి. మనకు కొత్తగా అనిపించినా ఉత్తరాదిలో షేర్లను బహుమతిగా ఇవ్వడం, స్టాక్ మార్కెట్‌లో పెట్టుబడి అనేది కొన్ని వ్యాపార కుటుంబాల్లో ఆచారంగా వస్తోంది.
శుభకార్యాల్లో ఏవో ఖరీదైన బహుమతులు ఇవ్వడం కన్నా ఇలా స్టాక్ మార్కెట్‌లో, మ్యూచువల్ ఫండ్స్‌లో వారి పేరు మీద ఇనె్వస్ట్ చేసి బహుమతిగా అందజేసే అలవాటు చేసుకుంటే బాగుంటుంది.
సాధారణంగా 20 తరువాత చదువు ముగించుకుని ఉద్యోగంలో చేరుతారు. సంపాదన మొదలైన మొదటి నెల నుంచే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ చేయడం ఒక అలవాటుగా మార్చుకుంటే భవిష్యత్తు జీవితానికి భరోసాగా ఉంటుంది. 20 ఏళ్ల వయసులో మంచి జీతం ఉంటుంది కానీ పెద్దగా బాధ్యతలు ఉండవు. ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు నిజానికి ఇదే మంచి తరుణం అయితే ఎక్కువ మంది ఆ వయసులో దీనిపై దృష్టి పెట్టరు. చాలా మందిలో 40 ఏళ్ల వయసు దాటిన తరువాత ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ గురించి, భవిష్యత్తు గురించి ఆలోచనలు మొదలవుతాయి. పిల్లల చదువు, వారి పెళ్లి, రిటైర్‌మెంట్ జీవితం ఎలా ఉంటుంది? అనే ఆలోచనలు ఎక్కువగా నలభై దాటిన తరువాత ప్రారంభం అవుతాయి. నిజానికి ఈ వయసులో బాధ్యతలు ఎక్కువగా ఉంటాయి, ఖర్చులు ఎక్కువగా ఉంటాయి. 20ఏళ్ల వయసులో ఇనె్వస్ట్ చేయగలిగినంత సామర్థ్యం 40ప్లస్‌లో ఉండదు. 20లోనే ఇనె్వస్‌టమెంట్ ప్రారంభించి ఉంటే 40కి చేరుకునే సరికి ఉద్యోగం లేకపోయినా పరవాలేదు అనే మానసిక స్థితికి చేరుకునే అవకాశం ఉంటుంది. 20లో ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభిస్తే మంచిదే, ఆ దశ దాటిపోయి ఉంటే ఇప్పుడు ఏ వయసులో ఉన్నా ఇప్పటికైనా ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించాలి. ఏ వయసులో ఉన్నా, ఎంత ఆదాయం వచ్చినా కనీసం నెలకు పది శాతం ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ వైపు మళ్లిస్తే ఆ ధనమే మీకు కొంత కాలానికి ఉద్యోగాన్ని మించిన భరోసా ఇస్తుంది. 40లో సైతం ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించడానికి సమయం మించి పోలేదు. భవిష్యత్తు అవసరాల కోసం సాధ్యమైనంత ఇనె్వస్ట్ చేయాలి. ఉద్యోగంలో చేరిన మొదటి నెల నుంచే ఐతే సాధారణంగా ఉండే ఖర్చులకు డబ్బును మినహాయించుకుని మిగిలిన జీతం అంతా ఇనె్వస్ట్ చేసినా ఇబ్బంది ఉండదు. చిన్న వయసులో ఐతే రిస్క్ తీసుకునే సామర్థ్యం ఎక్కువగా ఉంటుంది. వయసు పెరుగుతున్నా కొద్ది రిస్క్ తీసుకునే సామర్థ్యం తగ్గుతుంది. 20లో ఐతే దూకుడుగా వెళ్లవచ్చు. 40 దాటిన తరువాత ఐతే భార్యాపిల్లలు, కుటుంబానికి అయ్యే ఖర్చుపై సరైన ప్రణాళిక రూపొందించుకుని భవిష్యత్తును దృష్టిలో పెట్టుకుని ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించాలి.

-బి.మురళి

ఎవరు శ్రీమంతులు?

ఎన్టీఆర్ హీరోగా 1963లో లక్షాధికారి అని ఓ సినిమా వచ్చింది. ఎన్టీఆర్ ఎలా నటించారు, సినిమా హిట్టయిందా? లేదా? కథ ఏంటి? ఈ విషయాలు మనకు ఇప్పుడు అవసరం లేదు కానీ విషయం ఏమిటంటే 1963 అంటే ఐదున్నర దశాబ్దాల క్రితం లక్ష రూపాయలు ఉంటే సంపన్నులు అన్నట్టు. ఇప్పుడు మనం సంపన్నులు, శ్రీమంతులు అని చెబుతున్నాం కానీ నాలుగైదు దశాబ్దాల క్రితం సంపన్నులను లక్షాధికారి అని వ్యవహరించేవారు. కానీ ఈ రోజుల్లో ఇంజనీరింగ్ చదువు ముగించుకుని నెలకు లక్ష రూపాయల జీతంతో ఉద్యోగంలో చేరేవారు చాలామందే ఉంటారు. నెలకు లక్ష రూపాయల జీతం అంటే ఇప్పుడు చాలా కామన్. లక్ష జీతం వచ్చినా మొదటి వారం గడిచే సరికి చేతిలో చిల్లి గవ్వ లేదు అనే బాధపడే ఉద్యోగులు. జీతం లక్ష ఐనా ఇఐఎంలకే సరిపోతుందని వాపోయేవారు బోలెడు మంది కనిపిస్తారు. హైటెక్ సిటీకి వెళితే లక్ష రూపాయల జీతం పొందే ఉద్యోగులు వేలల్లో కనిపించవచ్చు.
అప్పుడంటే లక్ష రూపాయల ఆస్తి ఉంటే సంపన్నులు. మరి ఇప్పుడు ఎంత డబ్బు ఉంటే సంపన్నుడు అని వ్యవహరించాలి. సంపన్నుడు అని వ్యవహరించడానికి ఇప్పుడు నిర్వచనం మారిపోయింది.
ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో అధికారంలో ఎవరున్నా సన్నిహితంగా మెదిలిన ఒక పారిశ్రామికవేత్త కమ్ ఎన్నికల జోస్యం చెప్పేవారి హడావుడి చాలా కనిపించేది. వేల కోట్ల రూపాయల సంపన్నుడు అనుకునే వారు. అతని తీరు అలానే ఉండేది. అతని గురించి బాగా తెలిసిన ఒక వ్యక్తి అతని గురించి చెబుతూ అతన్ని అతని చెప్పులతో పాటు అమ్మినా అతనికున్న అప్పు తీరదు. అప్పుల్లో కూరుకుపోయిన అతను మాత్రం అత్యంత సంపన్న నాయకుడిగా ప్రచారం పొందేవారు. విజయ్ మాల్యా, నీరవ్‌మోడీ లాంటి ఎంతో మంది మనకు సంపన్నులుగా కనిపించవచ్చు. బ్యాంకులకు వేల కోట్లు ఎగ్గొట్టి విదేశాలకు చెక్కేసేదాకా వీరంతా దేశంలో అత్యంత సంపన్నులుగా గుర్తింపు పొందారు. ఎవరు నిజమైన సంపన్నులో ఎవరు నిండా అప్పుల్లో మునిగి, బ్యాంకులను ముంచి సంపన్నులుగా కనిపిస్తున్నారో అర్థం కాని విషయం. నిజమైన సంపన్నులు, నకిలీ సంపన్నులు ఎవరో గుర్తించడం అంత ఈజీ కాదు.
వీరి సంగతి పక్కన పెట్టేద్దాం. సంపన్నులు ఎవరు అనే దానికి కొత్త నిర్వచనం తెలుసా? ఫైనాన్షియల్ ఇండిపెండెన్స్ పాఠాల్లో ఈ మాట తరుచుగా వినిపిస్తోంది.
ఈ కాలంలో ఎవరు సంపన్నులు అంటే? భారీ భవంతులు కనిపిస్తే సంపన్నుడు అని ముద్ర వేసేద్దాం అనుకుంటే ఏమో ఎవరికి తెలుసు కనిపించే భారీ భవంతి వెనకు కనిపించని భారీ బ్యాంకు అప్పులు ఉండవచ్చు.
మరి ఈ కాలం సంపన్నులు ఎవరూ లేరా? సంపన్నులను గుర్తించలేమా? అంటే గుర్తించగలం ఐతే దానికి నిర్వచనం మారింది.
మీరు ఉద్యోగం చేస్తున్నారు. మీకు నెలకు లక్ష జీతం కావచ్చు. ఇప్పుడు చేస్తున్న ఉద్యోగాన్ని ఉన్న పళంగా వదిలివేస్తే మీకు అదే విధంగా లక్ష రూపాయల ఆదాయం వస్తుంటే మీరే సంపన్నులు.
ఔను నిజం పాత కాలంలోలా కాదు. ఈ తరం ఆర్థిక వ్యవహారాల్లో చాలా ముందు చూపుతో ఉంది. పాతికేళ్ల వయసులో ఉద్యోగంలో చేరి 40ఏళ్ల వయసు వచ్చేనాటికి ఉద్యోగం లేకపోయినా గడిచే స్థితికి చేరుకుంటున్నారు.
ఈ కొత్త ట్రెండ్ గురించి ఉత్తరాదికి చెందిన ఒక కంపెనీ సిఇఓ తన జీవితానుభవాన్ని వివరించారు. పాతికేళ్ల వయసులో ఐటి కంపెనీలో ఉద్యోగంలో చేరారు. ఆ వయసులో తనకు ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ వంటి అంశాలపై పెద్దగా అవగాహన లేదు, వారానికో సినిమాకు వెళ్లేవాడు. ఒకరోజు భవిష్యత్తు గురించి ఆలోచించాలి అనే ఆలోచన పుట్టింది. వారానికో సినిమాకు బదులు రెండు వారాలకు ఒక సినిమా చూడాలని, ఆ వెయ్యి రూపాయలను ఇనె్వస్ట్ చేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. మ్యూచువల్ ఫండ్స్‌లో ఆ పెట్టుబడి పెట్టాడు. ఇప్పుడతని వయసు 40 ఏళ్లు. 25ఏళ్ల వయసులో పెట్టుబడి పెట్టడం మొదలు పెట్టిన తాను పనె్నండేళ్లకు ఉద్యోగం లేకపోయినా పరవాలేదు అనే దశకు చేరుకున్నట్టు చెప్పారు. నెలకు తనకు ఎంత జీతం వచ్చేదో అంతకు మించి తన పెట్టుబడులపై ఆదాయం వస్తోంది. ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌పై తనకు జీతంలా డివిడెండ్స్ రూపంలో వస్తున్నట్టు తెలిపారు. పెట్టుబడిని ఉపసంహరించకుండా అలానే కొనసాగిస్తూ, జీతం స్థాయిలో డివిడెండ్ వస్తే ఉద్యోగం చేయాల్సిన అవసరం ఉండదని, మనం సంపన్నులం అని చెప్పుకోవడానికి అప్పుడు అర్హత వస్తుందని చెప్పారు. పాతికేళ్ల వయసులో పెట్టుబడులు ప్రారంభించి, పనె్నండేళ్లు గడిచిన తరువాత ఉద్యోగం వదిలి తనకు నచ్చిన పని చేస్తున్నట్టు చెప్పారు. ఒక్కోక్కరికి ఒక్కో రంగంలో ఆసక్తి ఉంటుంది. కానీ బతకడానికి ఉద్యోగం చేయాలి. జీవిత కాలమంతా అసంతృప్తితో గడపడం కన్నా సాధ్యమైనంత త్వరగా రిటైర్ కావడానికి అవసరమైన రీతిలో ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ చేస్తే మిగిలిన జీవితం ఐనా నచ్చినట్టు బతక వచ్చు అని భావించే వారి సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతోంది. ఇలాంటి వారే నిజమైన సంపన్నులు అంటున్నారు ఇలా చిన్న వయసులోనే రిటైర్ ఐన వారు. ఉత్తర భారతదేశంలో ఇలాంటి ట్రెండ్ క్రమంగా ఊపందుకుంటోంది.
తనకు మ్యూచువల్ ఫండ్స్‌పై నెల నెల జీతం వచ్చినట్టు డివిడెండ్స్ వస్తున్నాయని చెబుతున్న వారు చాలా మంది ఉన్నారు. ఐతే ఇదేదో ఒక నెలలో, ఏడాదిలో అనుకుంటే అయ్యేది కాదు. కనీసం పది పదిహేనేళ్లపాటు ఒక ప్రణాళిక ప్రకారం పెట్టుబడులు క్రమంగా పెంచుకుంటూ పోతుంటే ఉపయోగం ఉంటుంది. రాత్రికి రాత్రే ఎవరికైనా ఉద్యోగం లేకపోయినా గడిచిపోయే స్థితి రావడం అంటే ఏదో అల్లా ఉద్దీన్ అద్భుత దీపంతో సాధ్యం అయ్యే పని కాదు. ఉద్యోగంలో చేరినప్పుడు ఈ ఆలోచనకు అంకురార్పణ జరిగితే ఒకటి రెండు దశాబ్దాల్లో ఈ కల సాకారం అవుతుంది. మీ వయసు ఎంతైనా కావచ్చు, మీరూ ఈ కాలం శ్రీమంతులు కావడానికి ప్రయత్నించండి.

-బి.మురళి
(12-5-2019)

వాయిదాలు.. నిండని బంగారు పాత్ర

చిన్నప్పటి కథలు కొన్ని మనకు ఇప్పటికీ గుర్తుంటాయి. మన ఆలోచనలపై ప్రభావం చూపుతాయి. ఒక వ్యక్తికి బంగారు నాణాల పాత్ర ఒకటి దొరుకుతుంది. ఆ పాత్ర కొద్దిగా ఖాళీగా ఉంటుంది. తన జీవితంలో ఊహించనంత బంగారం ఒకేసారి చూసే సరికి ఆ వ్యక్తికి మతిపోయినంత పనవుతుంది. ఆ బంగారు పాత్రను చూసి రకరకాలుగా ఆలోచిస్తాడు. ఆ బంగారాన్ని ఏం చేయాలి, జీవితాన్ని ఎలా అనుభవించాలి అని తొలుత ఆలోచించిన వ్యక్తి చివరకు తన నిర్ణయాలన్నింటిని పక్కన పెట్టి, ఆ బంగారు నాణాల పాత్రలో కొంత ఖాళీ ఉండడంపై దృష్టిసారిస్తారు. ముందు ఆ కొద్దిపాటి ఖాళీని భర్తీ చేసిన తరువాత వాటిని ఏం చేయాలో నిర్ణయించుకుందామనుకుంటాడు. అప్పటి కన్నా ఎక్కువ కష్టపడి ఆ ఖాళీని భర్తీ చేయాలనుకుంటాడు. కానీ చిత్రంగా అతనెంత కష్టపడి సంపాదించిన డబ్బుతో నింపినా ఆ పాత్రలో ఖాళీ అలానే ఉంటుంది. ఈ లోగా అతని జీవితం ముగిసిపోతుంది. అఖరి క్షణాలు సమీపించిన తరువాత ఆ వ్యక్తి బంగారు నాణాల పాత్రలోని ఖాళీని నింపలేకపోయాను అనే అసంతృప్తితో కన్ను మూస్తాడు. బంగారు నాణాల పాత్ర అతని జీవితంలో అసంతృప్తినే మిగిల్చింది కానీ సంతోషాన్ని నింపలేకపోయింది. ఈ కథ అనేక భాషల్లో అనేక విధాలుగా ప్రచారంలో ఉంది. కథ చదివి పాపం మూర్ఖుడు తనకు లభించిన బంగారంతో సంతృప్తి చెందకుండా ఆ ఖాళీని భర్తీ చేయాలనుకుని అసంతృప్తితోనే జీవితం ముగించాడు అమాయకుడు అని జాలి పడతాం.
అంతే కదా?
ఇలాంటి అమాయకులు ఈ కాలంలో ఉంటారా?
ఉంటారని చెప్పినా మనకు నమ్మబుద్ధి కాదు. కానీ ఉన్నారు. ఒకరు కాదు ఇద్దరు కాదు చాలా మంది ఉన్నారు. నమ్మనే నమ్మం అంటున్నారా? నిజమే నమ్మాలంటే కొంచెం కష్టం కావచ్చు. కానీ ఈ కథ ఇప్పటికీ మన కళ్ల ముందు కనిపిస్తూనే ఉంది. అయితే ఈ కాలానికి తగ్గట్టు బంగారు నాణాల పాత్ర, అమాయకుడు ఇద్దరూ ఈ కాలానికి తగిన రూపాల్లో కనిపిస్తున్నారు. బంగారు నాణాల పాత్ర ఇఎంఐల రూపంలో కనిపిస్తుంటే, మనమంతా ఆ అమాయకుడి లాంటివాళ్లమే.
అతను ఏనాటికైనా బంగారు నాణాల పాత్రను పూర్తిగా నింపాలని ప్రయత్నిస్తే, మనం ఏనాటికైనా ఇఎంఐల చెల్లింపులు పూర్తి చేసి బయటపడాలని చూస్తాం. అతను ఆ పాత్రను నింపకుండానే తన జీవితాన్ని ముగించాడు. మనలో చాలా మంది ఇలా ఏనాటికీ క్రెడిట్ కార్డులు, ఇఎంఐలు చెల్లించడం పూర్తి చేయకుండానే జీవితాన్ని ముగించేస్తాం.
బంగారు నాణాల పాత్రను పూర్తిగా నింపాలని ప్రయత్నించడం మనకు అమాయకత్వంగా, మూర్ఖంగా అనిపించవచ్చు. కానీ మన జీవితం కూడా అచ్చంగా అలానే మార్చేసుకుంటున్నాం. వాయిదాల (ఇఎంఐలు) మాయలో మనం ఒకసారి పడ్డామంటే జీవితంలో బయటపడలేం. చాలా మంది ఆర్థికంగా ఎదగకపోవడానికి, జీవితం ఎదుగు బొదుగు లేకుండా సాగడానికి కారణం ఈ అప్పులే. ఒక ఖరీదైన వస్తువును కొనే స్థోమత మనకు లేనప్పుడు ఇఎంఐలను ఆశ్రయిస్తున్నాం. అంటే సంపాదించ బోయే డబ్బును సైతం ముందుగానే ఖర్చు చేస్తున్నాం. ఈ ఊబిలో పడ్డవారు బయటకు రావడం అంత ఈజీ కాదు. ఆ స్థోమత వచ్చిన తరువాతనే ఆ వస్తువును కొంటే తప్పేంటి? అప్పుల్లో మునగడం ఎందుకు?
చాలా మంది ఆర్థికంగా ఎదగక పోవడానికి, ఎదుగుబొదుగు లేని జీవితం గడపడానికి కారణం ఈ అప్పులే అని తేలింది.
సాధ్యమైనంత వరకు అప్పులకు దూరంగా ఉండడమే మేలు. ఇంటి రుణం, విద్యా రుణం వంటి వాటిని మినహాయిస్తే మిగిలిన అప్పులు ఆర్థికంగా దెబ్బతీసేసే. ఇంటి కోసం రుణం తీసుకున్నా ఇంటి విలువ పెరుగుతుంది కాబట్టి దానికి భయపడాల్సిన అవసరం లేదు. ఉన్నత విద్య, విదేశాల్లో విద్య వంటి వాటికి విద్యా రుణాలు తీసుకున్నా , మంచి ఉద్యోగం సాధించడం ద్వారా ఆ రుణాలు తిరిగి చెల్లించడమే కాకుండా ఆర్థికంగా ఎదిగిని మధ్య తరగతి కుటుంబాలు ఎన్నో ఉన్నాయి. అంతే తప్ప ఇఎంఐలతో భారీ టీవిలు, ఫర్నీచర్, ఐ ఫోన్లు, గృహోపకరణాలతో అప్పుల్లో మునుగుతారు. ఒక వస్తువు ఇఎంఐ అయిపోగానే మరో వస్తువు అంట కట్టడానికి ప్రయత్నిస్తారు.
అప్పుడే ఇంజనీరింగ్ కాలేజీ చదువులు ముగించి, క్యాంపస్ సెలక్షన్ ద్వారా ఐటి రంగంలో ఉద్యోగాలు పొందిన చాలా మంది ఆర్థిక వ్యవహారాలు అర్థం కాక, జీవితానుభవం లేక ఇఎంఐల ఉచ్చులో కూరుకుపోవడం కనిపిస్తుంది. ఉద్యోగంలో చేరగానే ఓ ఇళ్ళు తీసుకుని జీతంలో సగం ఇఎంఐలకు చెల్లించినా ఇబ్బంది లేదు. నాలుగైదేళ్లు గడిస్తే ఇంటి విలువ రెట్టింపు అవుతుంది. ఉద్యోగంలో తేడా వచ్చినా ఇంటి విలువ ఎక్కడికీ పొదు. కానీ అదే ఖరీదైన వస్తువులు కొంటే కాలం గడిచినా కొద్ది వాటి విలువ తగ్గిపోతుంది. ఎంత ఖరీదైన కారు ఐనా, గృహోపకరణాలు ఐనా వాటి విలువ రోజు రోజుకు తగ్గుతుంది కానీ పెరగదు. జీతంలో ఎక్కువ మొత్తం ఇలా ఇఎంఐలకు చెల్లించే వారు మన చుట్టూ చాలా మంది కనిపిస్తారు. వీరా ఊబి నుంచి బయటకు రారు. ఏ ముందిలే జీతంలో నుంచి వాయిదాల్లో చెల్లించడమే కదా? అనుకుంటారు. కానీ భవిష్యత్తులో అదెంత నష్టదాయకమో తెలియదు. జీతంలో ఎక్కువ మొత్తం, కారు ఇతర వస్తువుల ఇఎంఐలకు చెల్లించే వారికి హఠాత్తుగా ఏదో కారణంతో ఉద్యోగం పోయింది అనుకోండి అప్పుడేం చేస్తారు. ఈ రోజుల్లో కంపెనీలో ఎప్పుడేమవుతుందో తెలియదు. అద్భుతంగా నడిచిన జెట్ ఏయిర్‌వేస్ ఉద్యోగులు వేల మంది రోడ్లపై ర్యాలీలు తీస్తూ తమ జీతాలు చెల్లించాలని, తమ కుటుంబాన్ని కాపాడాలని కోరుతున్నారు. జెట్ ఏయిర్‌వేస్ ఉద్యోగుల పరిస్థితి అలా అవుతుందని కలలో నైనా ఊహించామా? ఏ కంపెనీ ఎప్పుడు దెబ్బతింటుందో, ఏ కంపెనీలోని ఉద్యోగులు ఉద్యోగాలు ఎప్పుడు ప్రమాదంలో పడతాయో ఊహించలేం. ఏదో దేశం తీసుకునే ఒక నిర్ణయం మరో దేశంలో ఉండే మనపై పడవచ్చు. తుంటిమీద కొడితే మూతి పళ్లు రాలాయి అన్నట్టు గ్లోబ్‌లో ఎక్కడుందో తెలియని ఏదో దేశంలో జరిగే పరిణామాలు మనింట్లో హాయిగా సేదతీరే కుటుంబరావు జీవితంపై పడొచ్చు. ఇలాంటి పరిస్థితిలో మీ జీతం ఎంత ఎక్కువ అయినా కావచ్చు, ఇఎంఐల మాయాజాలంలో చిక్కుకోకుండా, భవిష్యత్తుకు ఉపయోగపడే నిర్ణయాలు తీసుకోవడం మంచిది. ఆర్థిక స్వేచ్ఛ కోసం ఆస్తి విలువ పెంచే హోమ్‌లోన్ వంటి ఇఎంఐలైతే మంచిది కానీ, విలువను కరిగించే ఇఎంఐలకు దూరంగా ఉండండి. కాకూడదు.

-బి.మురళి