మనుస్మృతి ఉంటే ఇస్తారా!

‘ఆ సణుగుడు ఏంటి? ఏం కావాలో స్పష్టంగా అడుగు?’’
‘‘ఒకటి ఎక్స్‌ట్రా ఉంటే ఇస్తావేమోనని’’
‘‘రెండు రోజులు అయితే నూతన సంవత్సరం నువ్వు దేనికోసం వచ్చావో తెలియనంత అమాయకుడినేం కాదు. స్పష్టంగా అడగమంటున్నాను?’’
‘‘మనసు లాగుతోంది ... ఉండలేకపోతున్నాను.. ’’
‘‘నువ్వు ఇంట్లో   గుమ్మడివి బయట దేవదాసులో అక్కినేనివి. ఇంకెంత కాలం ఈ డబుల్ రోల్. మేమంతా తాగుబోతులం . నువ్వేమో శ్రీరామ చంద్రుడివని కలరింగ్ .. స్పష్టంగా నోరు తెరిచి అడుగు? ’’
‘‘మార్కెట్‌లో దేనికి డిమాండ్ ఉందో నీకు తెలియదా? నా నోటి నుంచి చెప్పించాలని ప్రయత్నిస్తున్నావు? ’’
‘‘సిగ్గెందుకు ఏ బ్రాండ్ కావాలి? ఎన్ని కావాలి చెప్పు’’
‘‘బ్రాండ్ ఏదైనా ఫరవాలేదు. ఒక్కటి కావాలి చాలు. రెండు రోజుల్లో పువ్వుల్లో పెట్టి ఇచ్చేస్తాను. ’’
‘‘ విస్కీనా? బ్రాందీనా? రమ్మునా ? ఏం కావాలి చెప్పు’’
‘‘అడుగడుగునా దొరికే వాటి కోసం నేను నీ దగ్గరకెందుకు వస్తాను. అవి నాకెందుకు? ’’
‘‘కొబ్బరి బోండంలో విస్కీ పోసుకుని తాగే నీ తెలివితేటలు నాకు తెలియవనుకోకు. న్యూ ఇయర్ వేడుకలకు అవి లేనిదే ఉండలేవు. ఎందుకురా? ఈ డబుల్ స్టాండర్డ్స్ . ఏం కావాలో అడగలేని జీవితం కూడా ఒక జీవితమేనా?’’
‘‘అపార్థం చేసుకున్నావు’’
‘‘మరింకేం కావాలి?’’
‘‘అదేరా నువ్వు తలుచుకుంటే సాధ్యం కానిదేమీ ఉండదు. ఒకే ఒక కాపీ ఇప్పించు. రెండు రోజుల్లో నీకు తిరిగి ఇచ్చేస్తాను. నీమీద ఒట్టు’’
‘‘అదే ఏంటో చెప్పు ఏడువు’’
‘‘్ఢల్లీ నుంచి మన గల్లీ వరకు అంతా అదే నామస్మరణ మనుస్మృతి. మీసాలు కూడా రాని కుర్రాళ్లు మనుస్మృతిని చదివి జీర్ణం చేసుకుని తగలబెడుతున్నారు. ఇంత వయసొచ్చినా చదవలేదంటే ఎంత సిగ్గుచేటు. విశాలాంధ్ర నుంచి నవోదయ వరకు ఎక్కడా మనుస్మృతి దొరకడం లేదు. మనుస్మృతి ఉందా? అని అడిగితే ఏదో ఈ కాలంలో మనుస్మృతి ఎక్కడ దొరుకుతుంది అని పిచ్చోణ్ణి చూసినట్టు చూస్తున్నారు. ఇరానీ హోటల్‌కెళ్లి సాంబార్ ఇడ్లీ అడిగితే క్యా పూచ్ రా అని సర్వర్ ఆశ్యర్యపోయినట్టు చూస్తున్నారు. పుస్తకం లేకపోయినా కనీసం ఫిడిఎఫ్ కాపీ ఉన్నా పంపండిరా అందులో ఏ ముందో చదువుతాను. ’’
‘‘ఓహో ఇందాక నసుగుతున్నది మనుస్మృతి కోసమా? నిజంగా నీమీద ఒట్టు చిత్రంగా వామపక్ష భావాలున్న వారితోపాటు బిజెపి భావాలున్న వాళ్లు సైతం ఒక్కసారిగా మనుస్మృతిపై ప్రేమ పెంచుకుని తగలబెడుతుంటే నీకన్నా ముందే నాకూ ఆసక్తి కలిగింది. ఓ పుస్తకం ఎలాగైనా సంపాదించి అందులో ఏ ముందో చదువుదామని ప్రయత్నించి విఫలమయ్యాను.’’
‘‘అదేంటిరా? మరి అంత చిన్న చిన్న కుర్రాళ్లు కూడా చదువుల సారమెల్లా గ్రహించితిని తండ్రీ అన్నట్టు మనుస్మృతిని దించి గుట్టల కొద్ది తగలబెడుతుంటే ఇంత పలుకుబడి ఉన్న మనకు దొరక్కపోవడం ఏంటో? ’’
‘‘పుస్తకం అయితే ఇప్పించలేను కానీ ఐడియా ఇవ్వగలను. రాజుగారింట్లో పెళ్లికి ఊరి వారంతా పాలు పోసిన కథ గుర్తుందా? ’’
‘‘ఎందుకు గుర్తు లేదు. ఆ బిందెలో అందరూ పాలు పోస్తే నేనొక్కడిని నీళ్లు పోస్తే ఎవరికి తెలుస్తుందని అంతా నీళ్లే పోస్తారు. ఆ కథ మనుస్మృతిలోదా? తెలియదే’’
‘‘చెప్పేది పూర్తిగా విను. మనం ఓ చౌరస్తాలో నిలబడి కొన్ని తెల్లకాగితాలు కాల్చి మనుస్మృతిని తగలబెట్టినట్టు ప్రకటిద్దాం. ఎంత ప్రయత్నించినా మనకు దొరకని మనుస్మృతి కాపీలు వారికెలా దొరుకుతాయి. నా అనుమానం ఈ ఐడియానే వాళ్లు అమలు చేస్తున్నారు.’’
‘‘అలా చేసినా మనుస్మృతి చదవలేదనే నా బాధ అలానే ఉండిపోతుంది కదా?’’
‘‘ఓ పని చేద్దాం. మన చిన్ననాటి మిత్రుడు పాండురంగం గుర్తున్నాడు కదా? వాడికున్న పలుకుబడి నీకు తెలియదేమో! దేన్నయినా సాధించగలడు. వాడిని కలుద్దాం పని ఐపోతుంది. నాకో కాపీ నీకో కాపీ సరేనా? ’’
***
‘‘పాండురంగం ఇల్లంతా సందడిగా ఉంది. వరుసగా క్యూలో నిలబడి మరీ అతనికి బోకేలు ఇస్తున్నారు. మా వాడి షష్ఠిపూర్తి ఉత్సవమా? అంటే అదీ కాదు ఇంకా రెండేళ్ల సర్వీసు ఉంది. ఏమై ఉంటుంది?’’
‘‘రావోయ్ రా! ఏంటో ఇలా వచ్చావు. వట్టి చేతులతోనే వచ్చావు. నువ్వూ ఓ బోకే తీసుకు రాలేకపోయావా?’’
‘‘ఏరా పాండురంగం మీ అబ్బాయికి పెళ్లి కుదిరిందా? మాట మాత్రమైనా చెప్పలేదు. వారం రోజులు ఢిల్లీ వెళ్లి వచ్చాను. అందరినీ పిలిచి లంగోటి ఫ్రెండ్‌ను మాత్రం మరిచిపోయావు. ’’
‘‘ అబ్చాయి పెళ్లి కాదు. అమ్మాయి సీమంతం కాదు. వారం రోజులు సీటీలో లేవు కదా? అందుకే నీకు విషయం తెలియదు. టీవి వార్తలు చూడలేదా? ’’
‘‘చూడలేదు. ప్రపంచ రికార్డు ఏమైనా సృష్టించావా? ఏంటి? ’’
‘‘ఎసిబి వలలో తిమింగలం అని చూపిన వార్తనే మళ్లీ మళ్లీ చూపించారు నా గురించే. ఎసిబి వలలో చిక్కిన చేప అంటూ చెప్పడం రొటీన్‌గా మారిందని వెరైటీ కోసం ఎసిబికి చిక్కిన తిమింగలం అని చూపించారు. దాంతో టీవిలో చూపించిన దాని కన్నా ఎక్కువగా ఎన్నో వేల కోట్లు దగ్గర ఉండి ఉంటాయాని బంధువులు, స్నేహితులు అంతా అభినందనలతో ముంచెత్తుతున్నారు. కోట్లు ఉన్నాయి కానీ వాళ్లు అనుకుంటున్నట్టు వేల కోట్లు లేవు. ఇన్ని కోట్లు సంపాదించినా రాని గుర్తింపు ఎసిబి దాడితో వచ్చింది. ’’
‘‘పాండురంగం టీవిలో చూడగానే ఎంత సంతోషించానోయ్ మన వంశం పరువు నిలిపావు. వాళ్లెవరో వీళ్లెవరో ఎసిబి వలలో చిక్కారు అని టీవిల్లో చెబుతుంటే మన వంశం పేరు ఒక్కసారి కూడా వినిపించక ఎంత మదనపడిపోయానో? మన వంశం పేరు నిలిపేవాడు ఒక్కడైనా లేడా? అని బాధపడని రోజు లేదు. ఆలస్యం కావచ్చు కానీ అన్యాయం మాత్రం జరగలేదు. చిన్న చిన్న చేపలకే వాళ్లు అంత సంబరపడుతున్నారు. మన వంశంలో ఏకంగా తిమింగలమే ఉంది. చరిత్ర సృష్టించాలన్నా తిరగ రాయాలన్నా మన వంశం వల్లే అవుతుంది. నీ బాబాయ్‌ని అని ఇప్పుడు గర్వంగా చెఫ్పుకుంటాను.’’
‘‘్థ్యంక్స్ బాబాయ్ ’’
‘‘పాండురంగం అసలు నేను నీ దగ్గరకు ఎందుకొచ్చానంటే నీ వల్ల సాధ్యం కానిదే ఏదీ లేదని అంతా అనుకుంటాం. మనుస్మృతి కాపీ ఒకటి ఎలాగైనా సంపాదించి పెట్టాలోయ్’’
‘‘మీరంతా చెబుతుంటే నాకూ చదవాలనిపిస్తోంది. సంపాదన మార్గం చెప్పమని ఎప్పుడూ అడుగుతావు కదా? నీకో బ్రహ్మాండమైన ఐడియా! వేటపాలం గ్రంథాలయానికి వెళ్లు. అక్కడ ప్రాచీన తాళపత్ర గ్రంథాలు మొదలుకొని, పాత గ్రంథాల వరకు అన్నీ దొరుకుతాయి. మనుస్మృతి సంపాదించు, పబ్లిష్ చేయి, హాట్ కేకుల్లా అమ్ముడుపోతాయి. వారం రోజుల్లో సంపన్నుడివి అవుతావు. మరెవరికీ ఈ ఐడియా రాక ముందే రంగంలోకి దిగు. లెఫ్ట్, రైట్ తేడా లేకుండా ప్రతి ఒక్కరూ కలవరిస్తున్న పుస్తకం మనుస్మృతి మార్కెట్‌కు ఢోకా లేదు.’’
ప్రపంచం చాలా ముందుకు వచ్చేసింది .. ఇంకా ముందుకు వెళుతోంది . కొందరు ఇంకా మనుస్మృతి వద్దే ఆగిపోయారు . ఎవరిష్టం వారిది 
బుద్దా మురళి (జనాంతికం 29-12-2017)

కల్పనఇప్పుడు ఒక కల్పన!....మాయమైన తెర

టాకీస్ 1

నమో వేంకటేశ నమో తిరుమలేశా 
మహానందమాయే ఓ మహా దేవ దేవ.. 


ఎప్పుడు ఈ పాట విన్నా మనసు ప్రశాంతంగా మారుతుంది. హైదరాబాద్-సికింద్రాబాద్ జంట నగరాలను కలిపేది/విడదీసేది ట్యాంక్‌బండ్ అంటారు. కానీ నిజానికి కల్పన టాకీస్ ఈ రెండు నగరాల మధ్య వార ధి. ఈ టాకీసు మొదటి గేటు హైదరాబాద్‌లో ఉంటే, రెండవ గేటు సికింద్రాబాద్ పరిధిలో ఉంటుంది. టాకీస్ గేటు సికింద్రాబాద్ పరిధిలో ఉంటే సినిమా తెర హైదరాబాద్ పరిధిలో ఉంటుంది. 

మూత పడిన కల్పన

రంగుల ప్రపంచాన్ని చూపిన చోట వెలిసిన పూరిగుడిసె 

కవాడిగూడ, గాంధీనగర్‌లకు విస్తరించి ఉన్న టాకీసు ఇది. 

ఉదయం ఆట ప్రారంభానికి ప్రేక్షకులు లోనికి అడుగుపెట్టడం.. తెర పైకి వెళుతుండగా అదే సమయంలో నమో వేంకటేశ నమో తిరుమలేశా మహా నందమాయే ఓ మహా దేవ దేవఅనే పాట వినిపించేది. ఆ పాట వినేందుకు సినిమాకు వెళ్లే వాన్నా సినిమా చూసేందుకా? అంటే ఇప్పుడు చెప్పలేకపోవచ్చు. సినిమా హాలు ఎదురుగా ప్రాగా టూల్స్ రక్షణ శాఖకు సంబంధించిన ఉత్పత్తుల పరిశ్రమ. వందలమంది కార్మికులు. ఇంట్లో అన్నం తినే సమయానికి ప్రాగాటూల్స్ సైరన్ వినిపించేది. బాగా చదువుకుంటే అందులో ఉద్యోగం దొరుకుతుంది అనే పెద్దల మాటలు అప్పుడప్పుడు వినిపించేవి. దాని ఎదురుగా కార్మికుల సమావేశాలు.. కంచు కంఠంతో కార్మిక నాయకులు నాయిని నర్సింహారెడ్డి ఉపన్యాసాలు నిత్యకృత్యం. ఆవాజ్ దో హం ఏక్ హై అనే నినాదాలు రోజూ వినిపించేవి. ప్రాగా మూతపడిన తర్వాత కార్మికులు చెట్టుకొకరు పుట్టకొకరు అయ్యారు. నిత్యం నినదించిన ఆ గొంతుల్లో చాలా గొంతులు మూగబోయాయి. 

కల్పన టాకీస్‌లో ఎక్కువగా హిందీ సినిమాలే ప్రదర్శించేవారు. ఇప్పు డు సినిమాహాళ్లలో రోజుకు నాలుగు ఆటలు ఒకే సినిమా ప్రదర్శిస్తారు. త్వరలోనే అయిదవ ఆటకు అనుమతిచ్చి.. అయిదవ ఆటను తప్పని సరి గా చిన్న సినిమాలనే ప్రదర్శించాలనే నిబంధన విధిస్తారట. నాలుగైదు దశాబ్దాల క్రితం అలా ఉండేది కాదు. ఉదయం ఆట పాత సినిమాలను ప్రదర్శించేవారు. ఉదయం ఆటకు టికెట్ ధర కూడా చాలా తక్కువగా ఉండేది. నేను పుట్టక ముందు వచ్చిన పాత సినిమాలన్నీ ఇలా మార్నింగ్ షో లో వేసినవే.

సూపర్‌స్టార్ కృష్ణ నటించిన శభాష్ సత్యం మా అన్నతో కలిసి కల్ప న టాకీస్‌లో చూసిన. ఓ ద్రావకం తాగగానే కృష్ణ కనిపించకుండా పోతా డు. రూపం కనిపించదు, మాట వినిపిస్తుంది. ఇప్పుడు వస్తున్న అపరిచితుడు వంటి ఎన్నో సినిమాల కన్నా ఆ కాలంలోనే భలే తీశారు చిత్రమైన కథ అని ఓసారి సూపర్‌స్టార్ కృష్ణకే చెప్పాను. ముఖ్యమంత్రి కార్యాలయంలో కృష్ణ, విజయనిర్మల, నరేషు, ఓ పెళ్లి కార్డు ఇవ్వడానికి వచ్చినప్పుడు కనిపించారు. మాట ముచ్చటలో శభాష్ సత్యం ఆ రోజుల్లోనే భలే తీశారు అంటే కృష్ణ ఎంత సంతోషపడ్డారో. వెంటనే అది తెలుగు కథ కాదు ఇంగ్లీషులో వచ్చిన మిస్టర్ నో కథను ఉపయోగించుకున్నామని చెప్పారు. ఆ సినిమా యూట్యూబ్‌లో వెతికినా దొరుకడం లేదు.

లవకుశ సినిమా వచ్చినప్పుడు ప్రజలు గ్రామాల నుంచి ఎడ్ల బండ్ల పై వచ్చే వారట. అది చూడలేదు. కానీ కల్పన టాకీసుకు జనం అలా తండోపతండాలుగా వచ్చిన దృశ్యం మాత్రం ఇప్పటికీ కళ్ళముందు మెదులుతోంది. సెకండ్ షో కు సైతం బస్తీలకు బస్తీలు తరలివచ్చాయి. ఎక్కువగా మహిళలే. భారతీయ సినిమా చరిత్రలో బ్లాక్‌బస్టర్ సినిమా ఏది అంటే షోలే అని ఆలోచించకుండా చెప్పేస్తాం. కానీ 1975లో షోలే సమయంలోనే విడుదలైన ఈ సినిమా షోలేను మించి విజయం సాధించింది . 

జై సంతోషి మా 1975 మే లో విడుదలైన ఓ లో బడ్జెట్ సినిమా. యూట్యూబ్‌లో ఇప్పుడు ఆ సినిమాను చూస్తే ఎలా అంతగా విజయం సాధించిందా అని ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది. సినిమా చూడటమే కాదు అయ్యప్ప దీక్షల తరహాలో ఆ రోజుల్లో సినిమా వచ్చాక మహిళలు సంతోషి మా దీక్షలు చేసే వారు. కల్పన టాకీసు సమీపంలోని జీరాలో సంతోషి మా ఆలయం ఆ రోజుల్లో వెలిసిందే. వైన్ షాప్, కిరాణా షాప్, స్టేషనరీ షాప్ అనే తేడా లేకుండా సంతోషి మా పేరుతో ఆ రోజుల్లో షాపులు వెలిశాయి. దేశం మొత్తం ఆ సినిమా సూపర్‌హిట్ అయింది. కోడలిని అత్తగారు, తోటి కోడళ్ళు వేధించడం, బోలెడు బట్టలు ఉతకమనడం, అన్ని కష్టాల నుంచి సంతోషి మా కాపాడటం భక్తి సినిమాల ఫార్ములా కథనే. నిర్మాతను ఆ సంతోషి మా కరుణించినట్టు ఉంది. కనక వర్షం కురిపించింది. సినిమా ప్రదర్శన సమయంలో పూలు చల్లడం పూజలు, డబ్బులు వేయడం ఇక్కడినుం చే మొదలైంది. కల్పన టాకీసు చరిత్రలోనే కాదు భారతీయ సినిమా చరిత్రలోనే రికార్డ్.

ఇప్పుడు కల్పన టాకీసు లేదు. కల్పన అంటే ఇప్పుడు ఓ బస్సుస్టాప్ పేరు మాత్రమే. కల్పన ఎదురుగా ప్రాగా టూల్స్ లేదు. విశా లమైన ఆ స్థలంలో అత్యంత ఖరీదైన అపార్ట్‌మెంట్ మొలిచింది. 
ఆర్థిక సంస్కరణల తరువాత రక్షణ శాఖ పరిశ్రమ కూడా మూత పడి అపార్ట్‌మెంట్‌గా మారిపోవడం వింతే. ఆర్థిక సంస్కరణల తర్వాత ఏదీ శాశ్వతం కాదు అనే నమ్మకం ఏర్పడింది. నిరు పేద సంపన్నుడు కావచ్చు. పెద్ద కంపెనీ బిచాణా ఎత్తివేయవచ్చు. 
 
కల్పనలో మూడు ఆటలు హిందీవే అయినా మార్నింగ్ షో మాత్రం తప్పనిసరిగా పాత తెలుగు సినిమానే. శభాష్ సత్యంలో ద్రావకం తాగి కృష్ణ అదృశ్యం అయినట్టు.. ఏం జరిగిందో కానీ ఓ దుర్ముహూర్తంలో కల్పన టాకీసు మూత పడి పెళ్లి మంటపంగా మారిపోయింది. అప్పటి వరకు హీరో హీరోయిన్ల పెళ్లితో తెరపై శుభం కార్డు పడగానే లేచి వెళ్లి పోయే వారు. అప్పుడు తెర ఉన్న చోట తరువాత నిజమైన పెళ్లి.. 
కొంత కాలానికి అదీ కనిపించకుండాపోయింది. ఇప్పుడు కల్పన ఒక కల్పన మాత్రమే.
కృష్ణ పాతరూపంలో అందరికీ కనిపించినట్టే.. కల్పన టాకీస్ కూడా తిరిగి ప్రత్యక్షం అవుతుందని, కావాలని ఆశ. జానపద సినిమాల్లో విగ్రహంగా మారిన రాజకుమారుడు తిరిగి రాజకుమారుడిగా మారినట్టు కల్పన తిరిగి టాకీస్‌గా కనిపిస్తుందా? విశాలమైన ఖాళీ స్థలంలో భారీ అపార్ట్‌మెంట్‌గా ప్రత్యక్షమవుతుందో చూడాలి.
బుద్దా మురళి (జ్ఞాపకం నమస్తే తెలంగాణ 23-12-2017)

కవిత్వానికి ఎన్‌కౌంటర్

‘‘ఏమోయ్ ఫాండురంగం అన్నయ్య వచ్చాడు. టీ తీసుకురా!’’
‘‘నిన్న నీ కవిత చూశాను. నిజం చెప్పు నువ్వు ట్రెజరీలో పని చేస్తున్నావా? లేక ఇంటెలిజెన్స్ అధికారిగా మారువేషంలో ట్రెజరీలో ఉన్నావా?’’
‘‘ఒక్క పైసా కూడా లంచం తీసుకోకుండా నీ బిల్లులన్నీ సాంక్షన్ చేస్తున్నందుకు నువ్వు నాకిచ్చే గౌరవం ఇదా? నీ చిన్నప్పటి తొలి ప్రేయసి విశాలాక్షి బిల్లులు కూడా నువ్వు చెప్పావని పైసా తీసుకోకుండా సాంక్షన్ చేస్తున్నందుకా ఈ అపవాదు.’’
‘‘విశాలాక్షి సంగతి ఇప్పుడెందుకు కానీ నిజం చెప్పు నీకు మావోయిస్టులతో సంబంధాలు ఉన్నాయా?’’
‘‘ఇంతకు ముందే ఇంటెలిజెన్స్‌లో పని చేస్తున్నావా? అన్నావు, ఇప్పుడేమో మావోయిస్టును అంటున్నావు అసలు నీకేమైందిరా? రాత్రి తాగింది దిగలేదా? పొద్దునే్న తాగావా? ’’
‘‘నేను మాట్లాడిన ప్రతి మాటకు కట్టుబడి ఉన్నాను. నీ కవిత వ్యవహారంతోనే నాకీ అనుమానం వచ్చింది. నా దగ్గర దాచాలని ప్రయత్నించకు నిజం చెప్పు అసలు నువ్వెవరు? మావోయిస్టువా? పోలీసువా? ’’
‘‘చిన్నప్పటి నుంచి కలిసి చదువుకున్నాం నేనేంటో నీకు తెలియదా? ఇదేమన్నా మహేశ్‌బాబు సినిమా అనుకున్నావా? జులాయి, పోకిరీ, రౌడీలా తిరిగి ఇంటర్‌వెల్ తరువాత మహేశ్‌బాబు ఐపిఎస్ 2014 బ్యాచ్ అని డైలాగు చెప్పేందుకు. నానా తంటాలు పడి క్లర్కు జాబు సంపాదించి రిటైర్‌మెంట్ నాటికి సెక్షన్ ఆఫీసర్ స్థాయికి చేరుకోవడానికే తాతలు దిగి వచ్చారు. ఎప్పుడూ లేని విధంగా నీకెందుకొచ్చింది అనుమానం. ?’’
‘‘ఆధారాలు లేనిదే నేనేమీ మాట్లాడను. మీడియాలో నాకు చాలామంది ఫ్రెండ్స్ ఉన్నారు.’’
‘‘నీ పరిచయాలతోనే కదా? నా కవిత్వం పత్రికల్లో వస్తోంది. ఆ సంగతి ఇప్పుడెందుకు? ’’
‘‘మొన్న ఎన్‌కౌంటర్‌పై కవిత్వం రాశావు కదా?’’
‘‘అవును రాశాను. చాలా బాగుందని చాలా మంది ఫోన్ చేశారు. కన్నులు చెమ్మగిల్లాయన్నారు. అన్నా నీ కవిత్వం చదివాక చదువు వదిలేసి అడవిలోకి వెళ్లి మొత్తం సమాజాన్ని కస కస కస నరికేయాలనిపించిందని ఓ యువ కవి అభినందించాడు తెలుసా? ’’
‘‘అడగడం మరిచిపోయాను. ఫేస్‌బుక్‌లో మొన్న మీ వాడి ఫోటో చూశా ఐబిఎంలో ఏటా 20 లక్షల ప్యాకేజీతో ఉద్యోగం వచ్చిందని పోస్ట్ చేశావు. ఉద్యోగంలో చేరాడా? ’’
‘‘లేదురా! అమెరికా వెళ్లి ఎంఎస్ చేస్తానంటున్నాడు. నీకు తెలుసు కదా ఒక్కగానొక్క కొడుకు వాడేం అడిగినా కాదనను. చుక్కా రామయ్య ఐఐటి కోచింగ్‌లో చేరుతాను నాన్నా అని మూడవ తరగతిలోనే అడిగితే ప్రశాసన్ నగర్ లోని సొంతింటిని అద్దెకిచ్చి, నల్లకుంటలో చుక్కా రామయ్య ఇంటి వీధిలోనే అద్దె ఎక్కువయినా పర్లేదని ఉన్నాను. ఇద్దరు ముగ్గురు ఐఎఎస్‌లు విశాలమైన ప్రభుత్వ క్వార్టర్లు కూడా వదలుకుని నల్లకుంటలో మా వీధిలోనే అద్దెకుంటున్నారు. అమెరికా వెళతాను డాలర్లలో జీతం వస్తుందంటున్నాడు. పిల్లల కోరిక తీర్చడం కన్నా ఈ జీవితానికి ఇంకేముంటుందిరా! ’’
‘‘నీకు సామాజిక బాధ్యత లేదా? మీ అబ్బాయికి ఓ తుపాకీ ఇచ్చి అడవి బాట పట్టించొచ్చు కదా?’’
‘‘ఏం మాట్లాడుతున్నావ్ ! మనిషివేనా? నీ నోటి నుంచి ఆ మాటలెలా వచ్చాయిరా! ముక్కు పచ్చలారని నా బిడ్డను అడవిలో అనాధల్లా చనిపోయే వారితో పోలుస్తావా? చిన్ననాటి మిత్రుడివని ఊరుకున్నాను అదే మాట మరొకడు అనుంటే నాలుకు చీరేసేవాణ్ణి’’
‘‘సారీ నీకంత ఆవేశం వస్తుందని అనుకోలేదు’’
‘‘కన్న బిడ్డలను అడవికి పంపమంటే నాకే కాదు మనిషన్న ఎవడికైనా ఆవేశం వస్తుంది. ఆ సంగతి వదిలేయ్ ఇంతకూ నేను మావోయిస్టునో, పోలీసునో అనే అనుమానం ఎందుకు వచ్చింది ఆ సంగతి చెప్పు’’
‘‘ఎన్‌కౌంటర్‌పై నువ్వు పంపిన కవిత చదివేంత వరకు ఎనౌకౌంటర్ జరిగినట్టు తెలియదని, వాళ్ల రిపోర్టర్ నుంచి ఆ వార్త రావడానికన్నా ముందే నీ కవిత వాట్సప్‌లో వచ్చిందట మా జర్నలిస్టు మిత్రుడు చెప్పాడు. ఎన్‌కౌంటర్ సంగతి ముందుగానే తెలవడానికి పోలీసో, మావోయిస్టో ఆయితే తప్ప అంత వెంటనే మరొకరికి తెలియదని నీమీద మా వాడికి అనుమానం వచ్చింది. అయితే నీ కవితను బాగుందని పత్రికలో ఉద్యోగం మానేసి అటు నుంచి అడవి బాట పట్టాలన్నంత ఆవేశం తెప్పించిందని మా వాడు మెచ్చుకున్నాడు ’’
‘‘అదా నీ అనుమానం. మొన్న అక్కడెక్కడో ఎన్‌కౌంటర్ జరిగిందని చాలా మంది పోయారని వాట్సప్‌లో మెసేజ్ వచ్చింది. అది చూడగానే కవిత్వం రాశాను. కవిత్వం రాశాక మరుసటి రోజు చూస్తే పత్రికల్లో ఎన్‌కౌంటర్ వార్తే లేదు. వాట్సప్‌లో బోగస్ వార్త అని తేలింది. సర్లే ఎప్పుటికైనా పనికిరాకుండా పోతుందా? అని నెల రోజుల నుంచి ఆశగా ఎదురు చూస్తుంటే టీవిలో ఎన్‌కౌంటర్ బ్రేకింగ్ వార్త కనిపించింది. వెంటనే మార్పులు చేసి వాట్సప్‌లో మీ వాడికి పంపించాను.’’
‘‘శవాల కోసం ఎదురు చూసే కాటికాపరిలా ఎన్‌కౌంటర్‌లో ఎవరు పోతారా? అని ఎదురు చూశావన్నమాట. నువ్వసలు ఏమీ మారలేదురా! చదువుకునే రోజుల్లో కూడా అంతే ప్రేమ కవిత్వం, ప్రేమ కవితలు రాసిపెట్టుకునే వాడివి కొత్తగా ఏ అమ్మాయి కనిపిస్తే ఆ అమ్మాయి పేరు చేర్చి ఇచ్చేవాడివి. ఓ సారి ఇద్దరు అమ్మాయిలకు ప్రేమలేఖ చేరింది. ఇద్దరి లేఖల్లో మ్యాటర్ ఒకటే, కోప మొచ్చి ప్రిన్సిపల్‌కు ఫిర్యాదు చేశారు గుర్తుందా?’’
‘‘నా కవిత్వంతో విప్లవం సృష్టిస్తాను. ఓ కళాకారుడు నావల్ల పదివేల మంది అడవిబాట పట్టారు అని ప్రతి సభలోనూ గర్వంగా చెప్పుకుంటాడు. పదివేల మంది కాకపోయినా నా కవిత్వంతో ఓ పదిమంది అడవిబాట పడితే ఈ జీవితానికి అది చాలు.’’
‘‘ఓ లక్ష మందికి ఉద్యోగాలు కల్పించాను అని అంబానీ కూడా ఎప్పుడూ ఇంత గర్వంగా ప్రకటించలేదు. అంతకన్నా గర్వంగా వందలమంది యువతను అడవిబాట పట్టించాను అని కొంతమంది గర్వంగా ప్రకటించుకోవడం నేనూ విన్నాను. వస్తువులు అమ్మేప్పుడు షరతులు వర్తిస్తాయి అని రాసినట్టు, నా కవితతో మా పిల్లలు తప్ప ఇతరుల పిల్లలు అడవిబాట పడితే నా జీవితానికి అదే సంతృప్తి అని నీ కవితలో రాసుకుంటే బాగుంటుంది. చాతనైతే బతికే విశ్వాసం కలిగించు, బతికే మార్గం చూపించు. చంపే మార్గం చూపేందుకు నువ్వే కావాలా? లాడెన్ వారసుల నుంచి, అణ్వాయుధాల వరకు ఎన్నో ఉన్నాయి’’
‘‘ఏదో మిత్రుడివని వస్తే నా కవిత్వాన్ని ఎన్‌కౌంటర్ చేశావు. ఆ సంగతి వదిలేయ్ యాదగిరి గుట్ట వైపు రియల్ ఎస్టేట్ మంచి భూమ్ లో ఉంది . కొంత మంది ఫ్రెండ్స్ కలిసి ఇన్వెస్ట్ చేస్తున్నాం . నీకేమైనా ఆసక్తి ఉంటే చెప్పు ’’
‘‘ స్టేట్ మిథ్య అని కవిత్వం రాసే మీరంతా కలిసి  రియల్ ఎస్టేట్ వాస్తవం అని పెట్టుబడులు పెట్టడం భలే గా ఉంది ’’

- బుద్దా మురళి(జనాంతికం 22-12-2017)

తెలుగు భాష పుట్టిల్లు

‘‘ఏంటా పరుగులు! లేడికి లేచిందే పరుగు అన్నట్టు అలా పరుగెత్తుతున్నావు, ఎక్కడికి?’’
‘‘ఇంకెక్కడికి రాజధాని నగరానికి. నగరం మొత్తాన్ని ఓసారి తనివితీరా చూద్దామని?’’
‘‘మంచిది నేను కూడా వస్తాను పద! ఇంతకూ నువ్వెవరు? నీ కథేంటో చెప్పు’’
‘‘వినే ఓపికుంటే ఆత్మకథ మొత్తం చెబుతా విను’’.
‘‘ఆత్మకథ అంటే భయమేస్తుంది. మహానటుడు ఎన్టీఆర్ జీవిత కథ విషాదంగా ముగియడానికి ఆత్మకథనే కారణం కదా!’’
‘‘ఎన్టీఆర్ అంటే గుర్తుకు వచ్చింది. ఆయన మీద నేను ఎన్ని ఆశలు పెట్టుకున్నానో. కానీ ఊహించని విధంగా ఆయన నాకు తీరని ద్రోహం చేశారు’’.
‘‘ఎన్టీఆర్‌కు వెన్నుపోటు పొడిచారు కానీ, ఎన్టీఆర్ ఎవరికీ ద్రోహం చేయలేదు. నువ్వు చెప్పినా నేను నమ్మను’’.
‘‘నేనెవరో చెబితే నువ్వా మాట అనవు. నేను తెలుగు భాషను ప్రపంచ తెలుగు మహాసభలను కనులారా చూసేందుకు పుట్టింటికి వచ్చాను. ఇంతకూ నువ్వెవరు?
‘‘నేను తెలుగు భాషాభిమానిని. పద, ఇద్దరం కలిసి నగర సంచారం చేద్దాం. ముందు నీ ఆత్మకథ ఏంటో చెప్పు’’.
‘‘నా పేరు మీదనే నటరత్న పార్టీ పెట్టడంతో ఎంత మురిసిపోయానో, భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రం అయినా రాష్ట్రం ఏర్పడిన తరువాత ఆ సంగతే మరచిపోయారు. ఇంతకాలానికి నాకు మళ్లీ మంచి రోజులు వచ్చాయి కదా! అని ఎన్టీఆర్ వచ్చినప్పుడు సంతోషించాను. ఆయన వస్తూనే సంగీత, సాహిత్య, నృత్య నాటక అకాడమీలు అన్నింటిని ఒక్క కలంపోటుతో రద్దుచేశారు. నా తెలంగాణ కోటి రతనాల వీణ అన్న దాశరథి ఆస్థాన కవిగా ఉంటే ఆ పదవిని రద్దుచేశారు. కళలు, భాష పరస్పర ఆధారితాలు. కళాకారుడైనా కళలకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేదు. అల్లుడేమో సామాజిక శాస్త్రాలే వృధా అన్నారు. మున్సిపల్ స్కూల్స్‌లో తెలుగు మీడియం వద్దన్నారు.’’
‘‘మొదటి జీవో రద్దుచేస్తూ మళ్లీ జీవో ఇచ్చారులే’’
‘‘ఇదిగో ఇక్కడే నిజాం రాజ్యంలో సభలో తెలుగులో ఉపన్యసించినందుకు మరాఠీలు అవమానించారు. నాకు ఈ అవమానం కొత్తేమీ కాదు. ఈ అవమానాలకు ముగింపు లేదు. నిజాం రాజ్యంలో అధికార భాష ఉర్దూ. తెలుగులో మాట్లాడితే, మరాఠీల అవమానిస్తే ఊరుకోలేదు. తెలుగుకోసం తెగించి పోరాడాం. భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రం అయినా రెండున్నర జిల్లాల భాషే అధికార భాష అని, మిగిలిన జిల్లాల భాషను అవహేళన చేసినా అంతగా ఎదిరించలేకపోయాను. నన్ను సినిమాల్లో, హీరోల భాష, విలన్ల భాషగా చీల్చినప్పుడు ప్రశ్నించలేకపోయాను. విలన్ల భాష అని అవహేళన చేసిన చోటే సగర్వంగా ప్రపంచ తెలుగు మహాసభలు నిర్వహిస్తుండడంతో పుట్టింటికి వచ్చాను’’.
‘‘అదిగో అది శ్రీకృష్ణదేవరాయ ఆంధ్ర భాషా నిలయం గుర్తుందా?’’
‘‘ఎందుకు గుర్తులేదు. వయోభారంతో అలా కనిపిస్తుంది కానీ వందేళ్ల క్రితం నిజాం రాజ్యంలో తెలుగుదనంతో కళకళలాడిన భాషా కేంద్రాన్ని నేనెలా మరిచిపోతాను. ఆంక్షలను ఖాతరు చేయకుండా తెలుగు గళం వినిపించిన పుణ్యభూమిని మరుస్తానా?’’
‘‘ఇదిగో ఇక్కడి నుంచి సురవరం ప్రతాపరెడ్డిగారు గోలకొండ పత్రికను నడిపారు’’.
‘‘ఔను.. మహానుభావుడు, నిజాం రాజ్యంలో నియంతృత్వాన్ని ఎదిరించి వీరోచితంగా తెలంగాణ ఆత్మగౌరవ ప్రతీకగా గోల్కొండ పత్రికను నడిపినా, భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రం వచ్చేనాటికి నడపలేకపోయారు’’.
‘‘ఇది నీకు తెలిసి ఉండకపోవచ్చు. సచివాలయం కొత్త ద్వారం. వాస్తు బాగా లేకనే మామ అర్థాంతరంగా కుర్చీ దిగాల్సి వచ్చిందని అల్లుడు లుంబిని పార్కు ఎదురుగా నిర్మించిన కొత్త ద్వారం ఇది’’.
‘‘అయ్యో అమాయకుడా! ఈ ద్వారం నాకు తెలియకపోవడం ఏమిటి? నీకు గుర్తులేకపోవచ్చు కానీ నాకు బాగా గుర్తుంది. ఈ కొత్త ద్వారం నిర్మించినపుడు ముఖద్వారంపై సచివాలయం అని తెలుగులో కూడా రాయాలని చాలామంది వయోవృద్ధ భాషాభిమానులు ఆందోళన చేశారు. సచివాలయం వద్ద బైఠాయిస్తే 70-80 ఏళ్ళ వయసువారని కూడా చూడకుండా ఈడ్చుకెళ్లి బయటపడేసిన విషయం ఇప్పటికీ కళ్ళముందు కదలాడుతూనే వుంది. భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రం, అధికార భాష, భాష పేరుతోనే ఉన్న పార్టీ అధికారంలో ఉన్న సమయంలో సచివాలయం అని తెలుగులోనూ రాయాలని ధర్నా చేయడం, వారిని చితగ్గొట్టడం గుర్తుకు వస్తే ఇప్పటికీ నవ్వాలో ఏడవాలో తెలియని పరిస్థితి’’.
‘‘నగరాన్ని చూస్తే ఏమనిపిస్తోంది?’’
‘‘నాలుగేళ్ళ క్రితం నగరంలో ఎక్కడ చూసినా భారీ హోర్డింగులు జిగేల్ మంటూ కన్పించేవి. నాకే అర్థంకాని నా భాషలో మాట్లాడే ముఖ్యమంత్రి భారీ హోర్డింగులు కన్పించేవి. ఏసి వాడవద్దు, విద్యుత్ పొదుపు చేయాలనే నినాదాలు ఫ్లడ్‌లైట్‌లో హోర్డింగ్‌లు వెలిగిపోయేవి. ఇపుడు అదే చోట తెలుగు కవుల భారీ హోర్డింగ్‌లు చూస్తుంటే ముచ్చటేస్తోంది. నట వంశీయుల కుమారులు, మనవళ్ళు, వారి మనవళ్ళ హోర్డింగ్‌లే తప్ప తెలుగు కవుల హోర్డింగ్‌లు నేను బతికి ఉండగా చూస్తానని అనుకోలేదు’’.
‘‘రాజధానిలోనే కాదు జిల్లాలోనూ తెలుగు భాషా పండుగ వాతావరణం కనిపిస్తోంది. మీది సినిమాల్లో రౌడీ భాషేకాని తెలుగు కాదు అని కొందరంటే ప్రాచీన భాషగా తెలుగుకు గుర్తింపు రావడానికి చివరకు తెలంగాణలోని కురిక్యాల గ్రామంలో బొమ్మలగుట్ట క్రీ.శ. 946 నాటి తొలి కంద పద్య శాసనం ఆధారం కావడం కాలమహిమ’’.
‘‘ఏమైంది తెలుగు కుట్ర.. కుట్ర.. అని శబ్దాలు వినిపిస్తున్నాయి. మనుషులు కనిపించడంలేదు. ఆ శబ్దాలు భయం కలిగిస్తుంటే నువ్వేమో నవ్వుతున్నావు?’
‘‘తెలుగు భాషను, సంస్కృతిని, సాహిత్యాన్ని ప్రభుత్వం కిడ్నాప్ చేస్తోందని వారి అరుపుల సారాంశం’’.
‘‘అదేంటి. తెలుగుకు రాజాదరణ లేకే కదా! నిరాదరణకు గురై అంతరించిపోయే ప్రమాదంలో పడిందని అంతా ఆవేదన చెందుతుంటే వీళ్ళేంటి రివర్స్‌లో, వాళ్ళకు తగ్గట్టు నువ్వు కూడా రివర్స్‌లో స్పందిస్తున్నావు. నినాదాలపై నవ్వడం ఏమిటి?’’
‘‘పాత జ్ఞాపకాలు గుర్తుకు వచ్చి నవ్వు వచ్చిందిలే! ఈ కాలం వారికి తెలిసే అవకాశం లేదు. గతంలో ప్రతి పెళ్లిలో కనీసం ఒక్కడైనా ఉండేవాడు. పెళ్లి భోజనంలో విశ్వరూపం చూపించేవాడు. ఆవకాయలో నూనె తక్కువ అయిందని, చింతకాయ తొక్కులో ఉప్పు తక్కువని, పచ్చిపులుసు పల్చగా ఉందని ఏదో ఒక సాకు చూపించి గట్టిగా గట్టిగా అరిచేవారు. పెళ్లి పెద్దలు వాళ్ళను బతిమిలాడడం, వాళ్ళు ఇలాంటి తిండి మేం తినం అని అలగడం భలే గమ్మత్తుగా ఉండేది. ఆడపిల్లల పెళ్లి అంటే తల్లిదండ్రులకు తల ప్రాణం తోకకు వస్తుంది. చచ్చీ చెడి పెళ్లి చేస్తే భోజనాల్లో ఇలాంటి శాల్తీ చేసే హడావుడి భలే ఉండేది. ఉప్పు తక్కువయింది, పప్పు ఎక్కువయింది అని గోల చేసే వాళ్ళను మిగిలినవాళ్ళు చిరాకుగా చూసినా ఏదో ఒక రకంగా మేం గుర్తింపు పొందాము అన్నట్లుగా ఉండేది వీరి గోల. ప్రపంచ తెలుగు పండుగకు దిష్టిచుక్కలా ఇలాంటి నినాదాలను సరదాగా తీసుకొని నవ్వుకోవాలి! ఈ కాలం పెళ్లిళ్ళలో సమయానికి వచ్చి అక్షింతలు వేసి వెళ్ళడమే కానీ, భోజనాలు చేసి వంకలు పెట్టేవారు వెతికినా దొరకరు. అరుదైన అలకల సంస్కృతిని ప్రదర్శిస్తున్నందుకు వీరిని మెచ్చుకోవాలి కాని తప్పు పట్టాల్సిన అవసరం లేదు’’.
‘‘వ్యంగ్యంగా చెబుతున్నావు కానీ విషయం చెప్పడంలేదు’’.
‘‘సీరియస్‌గా చెప్పాలా?’’
‘‘అవును’’
‘‘తమ పిల్లలు చైనాలో, రష్యాలో ఎంబిబిఎస్ చదవాలి. అమెరికాలో స్థిరపడాలి. ఇతరుల పిల్లలు అడవిబాట పట్టాలి. అర్థాంతరంగా తనువు చాలించాలి అని కోరుకునేవారు ఏదైనా అడవిలోనే ఉండాలని కోరుకుంటారు. తాము జనారణ్యం లాంటి మహానగరాల్లో ఉంటూ తమ ఉపన్యాసాల ద్వారా చైతన్యవంతమైన యువత అడవి బాట పట్టాలని కోరుకుంటారు. భాషయినా, యువత అయినా ఉండాల్సింది అడవిలోనే అనేది వారి నినాదం. అడవిలో ఉండి ఈ మాటలు చెబితే ఎలా ఉండేదో కానీ జనారణ్యంలో ఉంటూ పిల్లలకు ఇంగ్లీష్ చదువులు చెప్పిస్తూ తెలుగు భాష ఉత్సవాలను వ్యతిరేకిస్తూ వారు చెబుతున్న మాటలు ఎవరూ పెద్దగా పట్టించుకోవడంలేదు’’.
‘‘ఇంత కుట్ర ఉందా?’’
‘‘పండగ పూట వారి సంగతి ఎందుకులే వదిలేయ్. ఇంతకాలం మరిచిపోయిన తెలుగు బిడ్డలను ఓసారి మనసారా తలచుకుందాం. తెలుగు భాషకు మరణం లేదు. అజంత భాషే కాదు అజరామరమైన భాష అని ఎలుగెత్తి చాటుదాం’’.
‘‘భాషకైనా, మనిషికైనా పుట్టింటిని మించిన స్వర్గం లేదు. తెలుగు భాషకు పుట్టింటికి స్వాగతం’

బుద్దా మురళి (జనాంతికం 15-12-2017)

సక్సెస్ ఫార్ములా!

‘‘ఈ మధ్య నల్లపూసయ్యావు.. అసలు కన్పించడం లేదు’’
‘‘ఎదురుగా చెట్టంత మనిషిని పెట్టుకొని కనిపిస్తలేవంటావేంటి?
‘‘చాల్లే, నా ఉద్దేశం ఇప్పుడు కనిపించడం లేదని కాదు. ఈ మధ్య కనిపించలేదు’’
‘‘ఓ అద్భుతమైన విషయంపై పరిశోధించేందుకు వెళ్లాను. తెలుగు సినిమా సక్సెస్ ఫార్ములా, భారత రాజకీయాల సక్సెస్ ఫార్ములాల తులనాత్మక అధ్యయనం చేశా!’’
‘‘కాస్త తెలుగులో చెబుతావా?
‘‘తెలుగు సినిమాల సక్సెస్ ఫార్ములా, రాజకీయ పార్టీల సక్సెస్ ఫార్ములా ఒకటేనని తేల్చే పరిశోధన చేశాను’’
‘‘మంచి పని చేశావు! రామాయణంలో పురుష పాత్రలు, భారతంలో స్త్రీ  పాత్రల, వస్త్రాపహరణంలో ద్రౌపది మార్చిన చీరలు,శ్రీకృష్ణుడిని మీసాలు ఉండేవా ? పాండవులు శాఖా హారులా ? మాంసాహారులా ?  అనే అంశంపై కూడా పరిశోధన చేసి డాక్టరేట్లు సంపాదిస్తున్నారు. ఎంబిబిఎస్ డాక్టర్ సీటు ఓపెన్ మార్కెట్‌లో కోటిన్నర పడుతోంది. చైనా, కజికిస్తాన్‌లో పావు కోటి ఖర్చుతో  వచ్చేస్తోంది .. అదేదో నోరు తిరగని దేశం లో తెలుగు భోజనంతో తెలుగులో 15 లక్షలతో  ఎంబిబిఎస్ చేసేయొచ్చని టీవీల్లో తెగ ప్రకటనలు కనిపిస్తున్నాయి!’’
‘‘తొందర పడి 15 లక్షలు వదుల్చుకునేవు. ఆ కోర్సుకు గుర్తింపు ఉందో లేదో చూడాలి’’
‘‘వారి కోర్సుకు గుర్తింపు సంగతి దేవుడెరుగు. వారు చెబుతున్న దేశానికి గుర్తింపు లేదట! గ్లోబ్‌లో ఎన్నిసార్లు వెతికినా ఆ దేశం పేరు కనిపించలేదు’’
‘‘ఇంతకూ నీ పరిశోధన సంగతి చెప్పనే లేదు. పదిమందిని చంపితేకాని మంచి డాక్టర్ కాడంటారు. ఎవరినీ భౌతికంగా చంపకుండా రాతలతోనే చంపేసి డాక్టర్ పట్టా పొందే సౌకర్యం సమాజానికి చాలా ఉపయోగం’’
‘‘అతి పెద్ద గోర్లు పెంచడం, ముక్కులో పది మీటర్ల పొడవైన వెంట్రుకలు పెంచినందుకు అదేదో గిన్నీస్ బుక్‌లో పేరు నమోదు చేస్తారు కదా! ఈ అద్భుతాలు సృష్టించినందుకు వీరికీ డాక్టరేట్ ఇవ్వవచ్చుకదా?’’
‘‘కాళ్లకు అడ్డం తగిలేంతగా జుట్టు పెంచడం, ముఖం కనిపించనంతగా, ముక్కు రంధ్రాల మూసుకుపోయేంతగా, పిట్టలు గూడు కట్టుకునేంతగా గడ్డాలు, మీసాలు పెంచితే ఇవ్వాల్సింది డాక్టరేట్ కాదు. వాళ్లను మంచి డాక్టర్ దగ్గరకు తీసుకుపోవాలి.’’
‘‘నీ పరిశోధన ఇలాంటిది కాదా?’’
‘‘రాజకీయాలు, సినిమా కలిపి పరిశోధించి సక్సెస్ ఫార్ములా కనిపెట్టేశాను. ‘మొన్న చనిపోయిన శశికపూర్ ఎన్నో సినిమాల్లో నటించాడు కానీ ప్రతి ఒక్కరు గుర్తుపెట్టుకున్న డైలాగు ఏంటో తెలుసా?’’
‘‘ఎందుకు తెలియదు. ‘మేరే పాస్, బంగ్లాహై, గాడీ హై, పైసా హై తేరే పాస్ క్యా హై’ అని అమితాబ్ గంభీరంగా అడిగితే ‘మేరే పాస్ మా హై’ అని శశికపూర్ నెమ్మదిగా చెప్పిన డైలాగ్ భారతీయ సినిమా చరిత్రలో ఓ అద్భుతం కదా?’’
‘‘అవును మన ఊరి పాపారావు తెలుసుకదా! వాడికి హిందీ రాకపోయినా ఈ డైలాగ్ అర్థం తెలుసుకొని, ఆ ఒక్క డైలాగు కోసం దీవార్ ను  వందసార్లు చూశాడు. మొన్ననే తెలిసింది వాళ్లమ్మను అనాధ ఆశ్రమంలో చేర్పించాడట! మన స్కూల్‌లో లాస్ట్ బెంచ్‌లో కూర్చొనేవాడు సుధాకర్ వాడికీ అంతే.. ఈ డైలాగ్ అంటే ఎంత పిచ్చో. ఆస్తికోసం అమ్మానాన్నలకు పిచ్చి అని చెప్పి గదిలో బంధించి కాగితాలపై సంతకాలు తీసుకున్నారట! పాపం వాళ్ల అమ్మానాన్నలు ఈ దెబ్బతో నిజంగానే పిచ్చివాళ్లు అయ్యారట!’’
‘‘పిచ్చి తల్లిదండ్రుల గురించి మనకెందుకు కానీ ఈ డైలాగును పిచ్చిపిచ్చిగా అభిమానించని  భారతీయుడు లేడనేది నిజం. మనకు డైలాగు నచ్చుతుంది కానీ ఆచరణ అస్సలు నచ్చదు .
తల్లి సెంటిమెంట్‌తో దీవాన్ ఘన విజయం సాధించింది!’’
‘‘దీవార్  ఒక్కటే కాదు. మొత్తం భారతీయ భాషల్లో సక్సెస్ సినిమాలన్నీ సెంటిమెంట్‌తోనే విజయం సాధించాయి. షోలే, దీవార్ కాలం లోనే  40 ఏళ్ల క్రితం వచ్చిన లోబడ్జెట్ సినిమా జై సంతోషిమా గుర్తుందా? సూపర్ డూపర్ హిట్టయింది. కేవలం సెంటిమెంట్‌తోనే రజనీకాంత్ డబ్బింగ్ సినిమాలు బోల్తాకొట్టిన టైంలో బయ్యర్‌లు రోడ్డునపడి లబోదిబోమంటున్న టైంలో బిక్షగాడు అంటూ డీగ్లామర్ టైటిల్‌తో వచ్చిన సినిమా కోట్ల వర్షం కురిపించింది ఎలానో తెలుసా? తల్లి సెంటిమెంట్‌తో. 30 లక్షలకు కొన్న సినిమా మరో వంద సినిమాలు డైరక్ట్‌గా తీసేంత లాభాలు తెచ్చిపెట్టింది. సెంటిమెంట్‌కు ఉన్న బలం అది. మహేశ్‌బాబు తండ్రికోసం ప్రతీకారం తీర్చుకునే పాత్రల్లోనే కదా పంట పండించింది.’’
‘‘అది సరే ఇతకూ రాజకీయాలకు ఈ సెంటిమెంట్‌కు సంబంధం ఏపాటి?’’
‘‘కత్తి కాంతారావు, ఎన్టీఆర్‌ల జానపద సినిమాల్లో కామన్‌గా ఉండే కథేంటి? ఎన్టీఆర్ తోటరాముడు కావచ్చు, రాజకుమారుడు కావచ్చు.. కానీ కథ మాత్రం కామన్. తన తల్లిదండ్రులను విలన్ నుంచి రక్షించడమే కథ. తల్లిదండ్రులను కాపాడుకోవడానికి కాంతారావు, ఎన్టీఆర్ ఆ కాలంలో ఎంతో కష్టపడ్డారు కదా! తల్లిదండ్రుల సెంటిమెంట్ పంటపండి ఎన్టీఆర్ ఓ వెలుగు వెలిగారు’’
‘‘సెంటిమెంట్ సినిమాలు సరే! రాజకీయాలకు సంబంధం ఏమిటి?’’
‘‘అక్కడికే వస్తున్నా నా జీవితం ప్రజలకే అంకితం, చివరి రక్తం బొట్టు వరకు ప్రజల కోసమే, అనే సెంటిమెంట్ డైలాగులు మొదటిసారి విన్నప్పుడు ఉద్వేగానికి గురవుతాం. అవే డైలాగులు దశాబ్దాల తరబడి రోజూ చెబుతుంటే రొటీన్ అయిపోయి, ఏమాత్రం స్పందించడం. అప్పుడు మార్కెట్ ట్రెండ్‌కు తగ్గట్టు టెక్నిక్ మార్చాలి. తల్లిదండ్రుల సెంటిమెంట్, హీరోయిన్ సెంటిమెంట్ తరువాత ఇప్పుడు కొత్త సెంటిమెంట్ కావాలి.. అవునా కాదా?’’
‘‘ఔను! కాలచక్రం గిర్రున తిరుగుతుంది అన్నట్టు ఒకప్పుడు గుర్రాలు తోలేవారు వేసుకొనే టైట్‌ప్యాంట్ ఇప్పుడు లేటెస్ట్ ఫ్యాషన్. బిక్షగాళ్లు వేసుకునే చిల్లుల బట్టలు మన నవతరానికి నచ్చిన ఫ్యాషన్.’’
‘‘కదా! అలానే రాజకీయాల్లో ఇప్పుడు లేటెస్ట్ ట్రెండ్ సెట్ చేసేందుకు కొత్త సెంటిమెంట్‌తో తమ్ముడు రాజకీయం నడుపుతాడట!’’
‘‘ఎలా?’’
‘‘కంచుకోట నుంచి అడవిరాముడు వరకు ఎన్టీఆర్, తల్లిదండ్రుల సెంటిమెంట్‌తో సక్సెస్ అయ్యారు. ఇప్పుడు అన్నయ్య సెంటిమెంట్‌తో తమ్ముడు రాజకీయంగా సక్సెస్ అవతాడు.’’
‘‘పేద ప్రజలకోసం, సమసమాజం, సామాజిక న్యాయం ఇవన్నీ తుప్పుపట్టిన సెంటిమెంట్లు. ఇప్పుడు కొత్త సెంటిమెంట్ అన్నయ్య!’’
‘‘అర్థం కాలేదు’’
‘‘తల్లిదండ్రులను బంధించి అవమానించిన రాజనాలపై ప్రతీకారం తీర్చుకొనే ఎన్టీఆర్ సినిమాలోలా అన్నను సిఎం కాకుండా అడ్డుకొన్న శక్తులపై ప్రతీకారం తీర్చుకోవడానికి తమ్ముడు రాజకీయం నడపనున్నారు. అదే అన్నయ్య సెంటిమెంట్’’
‘‘ఎవరు అడ్డుకున్నారు! ఎప్పుడైనా పార్టీలు ఎవరికివారు తమ పార్టీనే అధికారంలోకి రావాలని కోరుకోవడం సహజం. దాన్ని అడ్డుకోవడం అని ఎలా అంటారు? సోనియాగాంధీనా? బాబు, వైఎస్‌ఆర్ కెసిఆర్, విజయశాంతి, జగన్ వీరిలో ఎవరు అడ్డుకున్నారు?’’
‘‘వీరెవరూ కారు. బాగా ఆలోచిస్తే నీకే తెలుస్తుంది?’’
‘‘నావల్ల కావడం లేదు నువ్వే చెప్పు’’
‘‘ఒక రాజకీయ పార్టీ ఓడిపోవాలన్నా, గెలవాలన్నా ఎవరి చేతిలో ఉంటుంది?’’
‘‘ప్రజలు ఓటువేస్తే గెలుస్తారు. వేయకపోతే ఓడిపోతారు. ఇందులో పెద్ద రహస్యం ఏముంది?’’
‘‘పాయింట్‌కొచ్చావు. ఓటు వేయనిది ప్రజలు?’’
‘‘అన్నయ్య అధికారంలోకి రాకుండా అడ్డుకున్న వారిపై ప్రతీకారం తీర్చుకోవడం అంటే వామ్మో ఓటు వేయని  ప్రజలపై ప్రతీకారం తీర్చుకుంటారా?’’

‘‘నీ భయానికి కాలమే సమాధానం చెప్పాలి . ’’
బుద్ధా మురళి (జనాంతికం 8-12-2017)

మాయా ఇవాంక

‘‘దిగులుగా కనిపిస్తున్నావు.. ఇవాంకా వెళ్లి పోయిందనా ? ఆమె  నీ మనసు మీద తీవ్రమైన ప్రభావం చూపినట్టు వుంది?’’
‘‘నీలా నేను బానిసను కాదు స్వతంత్ర భారతదేశంలో పుట్టిన స్వతంత్ర పౌరుడిని..శ్వేత జాతి ఇవాంకా అంటే బానిసలా తోక ఊపుతా అనుకున్నావా?’’
‘‘బానిస అనగానే గుర్తుకు వచ్చింది. నీ దగ్గరకు వస్తున్నాను అని చెబితే మీ బాస్ వాళ్ల ఆవిడ నిన్ను కూరగాయలు తెమ్మని సంచి ఇచ్చింది... పోయినవారం ముదురు వంకాయలు తెచ్చావట ఒళ్లు జాగ్రత్తగా పెట్టుకొని కూరగాయలు తెమ్మంది.’’
‘‘మా బాస్ వాళ్లావిడకు నా ప్రతిభపై చాలా నమ్మకం.. నాలుగుచోట్ల తిరిగి తక్కువ ధరకు కూరగాయలు తెస్తాను అని నాకు పని చెబుతుంది. అంతే తప్ప నామీద పెత్తనం చెలాయించాలని కాదు... డబ్బులూరికే రావు కష్ట పడితేనే వస్తాయి . నాలుగుచోట్ల తిరిగి ఎక్కడ తక్కువ ధరకు దొరికితే అక్కడే కొనాలి అనేదాన్ని నేను మొదటి నుంచి నమ్ముతాను లలితా బంగారం షాపు అతను నన్ను చూసే  ప్రకటన చేసాడు... మన ఇంట్లోకి కూరగాయలు కొనేప్పుడు కొసరి కొసరి కొన్నట్టుగానే బాస్ ఇంటికి కూడా కొంటాను. అందుకే నాపై అంత నమ్మకం’’.
‘‘తుమ్మితే ఊడిపోయే ఉద్యోగం చేసేటప్పుడు నువ్వయినా నేనయినా కూరగాయలు తెమ్మన్నా తేవాలి, బాస్ మనవడికి డైపర్ మార్చమన్నా మార్చాలి. తప్పుతుందా? ఏదో బానిసత్వం స్వేచ్ఛా భారతం గురించి మాట్లాడుకుంటూ దారి తప్పినట్టున్నాం..మీ వాడిని అమెరికా పంపే ప్రయత్నాలు ఎంతవరకు వచ్చాయి ? ఇంతకూ దిగులుకు కారణం చెప్పలేదు .  ?’’
‘‘ఇంత కాలమైనా ప్రపంచం ఇంతగా మారిపోయినా ఇంకా పురుషాధిక్యత కొనసాగడంపై దిగులు పడుతున్నా, బాధపడుతున్నా?’’
‘‘మొన్న మీ ఆవిడను కొట్టినందుకు ఇంకా దిగులు పడుతున్నావా? ఏదో తాగిన మైకంలో అలా కొట్టావు.. మీ ఆవిడేం తక్కువ తిందా? నువ్వు తాగిందంతా కక్కేంతవరకు నిన్ను చితక్కొట్టింది కదా ఇంకా బాధపడడం బాగా లేదోయ్... జరిగిందేదో జరిగిపోయింది మీ ఆవిడ కూడా మరిచిపోయింది వదిలేయ్.’’
‘‘అబ్బా! మా ఆవిడ నన్ను చితగ్గొట్టిన విషయం నువ్వు పదేపదే గుర్తు చేయడం ఏమాత్రం బాగాలేదు. నేను అమెరికా గురించి మాట్లాడుతుంటే నువ్వు పుచ్చు వంకాయలు, మా ఆవిడ తన్నిన విషయాలు, మనం తాగి పడిపోయిన సంగతి మాట్లాడుతున్నావు. కాస్త ఎదుగు.’’
‘‘అవును మరిచేపోయాను. నువ్వు కలిసినప్పుడు అమెరికా విషయాలే చర్చించాలని మొదట అనుకున్నాను. అట్లకాడతో మీ ఆవిడ నీ ముఖం మీద కొట్టిన దెబ్బ మచ్చ చూడగానే విషయం మరంచిపోయాను.
ఇవాంకా ఇక్కడి గాలి పీల్చడానికి ఇష్టపడడంలేదు. పీల్చేందుకు అమెరికా నుంచి గాలి తెచ్చుకుంది. ఇక్కడి వంటలు తినకుండా వండేందుకు అమెరికా నుంచి వంటవాళ్లను తెచ్చుకొంది. తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఆమెకు కోట్లాది రూపాయల వజ్రాల హారం ఇవ్వనుంది అని ఏమేమో వార్తలు వచ్చాయికదా? మరేంటి ఆమె అప్పారావు, సుబ్బారావు, నువ్వు, నేను పీల్చిన గాలినే హాయిగా పీలుస్తూ ఎంత చక్కగా మాట్లాడింది. మన హోటల్ తిండే తిన్నది. ఎందుకిలా జరిగింది. తండ్రిలానే ఆమెకూ మీడియా అంటే అస్సలు పడదేమో! ఒకరకంగా ఇది పత్రికా స్వేచ్ఛపై దాడే. విమానంలో వచ్చేప్పుడు కొన్ని గాలి సిలెండర్లు పట్టుకొచ్చుకుంటే ఏమవుతుండె. మీడియా గౌరవాన్ని నిలబెట్టిన గుర్తింపు దక్కేది. అసలెందుకిలా జరిగిందంటావ్? పోలీసులు ఖాకీ డ్రెస్ ధరించవద్దు అని హుకుం జారీ చేసారు అన్నావు. ఖాకీ దుస్తుల్లో పోలీసులు ఆమెతో ఫొటోలు దిగారు.’’
‘‘కవి హృదయం అర్థం కాలేదు అనుకోకు. మనవన్నీ గాలి వార్తలని చెప్పాలనుకుంటున్నావేమో! అసలేం జరిగిందో నీకు తెలుసా? కనీసం ఊహించగలవా?’’
‘‘ఊహించలేను  కాబట్టే నిన్ను అడిగాను. ఏం జరిగిందని’’

‘‘అసలు ఇవాంక హైదరాబాద్‌కు రానే రాలేదు. ఇక్కడకు వచ్చింది మాయా ఇవాంక. సొంతగాలి, సొంత తిండి, సొంత పోలీసులు, వాహనాలు ఎన్నున్నా భద్రత లేదనే విషయం తెలిసి చివరి నిమిషంలో అసలు ఇవాంకను వైట్‌హౌస్‌లో దాచిపెట్టి మాయా ఇవాంకను హైదరాబాద్ పంపించారు. ఈ విషయాన్ని ముందే పసిగట్టి ఆమెను అమరావతికి ఆహ్వానించేందుకు వాళ్లు ఆసక్తి చూపలేదు.
ఏంటి ముఖం అలా పెట్టావ్! నేను చెప్పినదానిపై నమ్మకంలేదా? రామాయణం చదివావా?
‘‘ఏంటీ ఇవాంక గురించి రామాయణంలో కూడా ఉందా?’’
‘‘అతిగా ఆశ్చర్యపడకు. మాయా సీత కథ తెలుసుకదా? శ్రీరాముడితోపాటు అడవులకు వెళ్లింది, రావణుడు కిడ్నాప్ చేసింది మాయా సీతనే, అగ్నిప్రవేశం చేసింది అసలైన సీత. త్రేతాయుగంలోనే ఈ టెక్నాలజీ వున్నప్పుడు సాంకేతికంగా ఎంతో ముందున్న అమెరికాకు ఈ టెక్నాలజీ ఉండడంలో పెద్ద ఆశ్చర్యం ఏముంది.’’
‘‘నువ్వు చెబుతుంటే నిజమే అనిపిస్తుంది. సరే ఈ సంగతి వదిలేద్దాం. ఇంతకూ నీ దిగులుకు కారణం చెప్పలేదు.
పు రుషాహంకారం వల్ల దిగులుగా వున్నానన్నావు. అదేంటోయ్ అర్థం కాలేదు. ప్రపంచ పారిశ్రామికవేత్తల సదస్సుకు 150 దేశాల ప్రతినిధులు వస్తే వారిలో ఎక్కువమంది మహిళలే. అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్ సలహాదారు, ఆయన కుమార్తె ఇవాంకనే ప్రధాన ఆకర్షణ. మహిళా పారిశ్రామికవేత్తలే ప్రధాన అంశంగా సదస్సు నిర్వహించారు. నువ్వేమో పురుషాధిక్యత అంటావు.’’
‘‘అన్నీ బాగానే గుర్తు చేస్తున్నావు. మరి మధ్యలో మెట్రో రైలు గురించి మాట్లాడవేం?’’
‘‘మెట్రో రైలు స్ర్తిలింగం కాదు పురుషలింగం కాదు. అందులో పురుషాధిక్యత ఏముంది.? సీటు వుంటే కూర్చోవాలి. లేకపోతే స్ర్తి అయినా, పురుషులైనా నిలుచోవలసిందే.’’
‘‘చర్చ పక్కదారి పట్టించాలని ప్రయత్నించకు.  మెట్రో ప్రారంభంలో నీకు పురుషాధిక్యత ఏమీ కనిపించలేదా?’’
‘‘కనిపించలేదు పైగా మహిళా సాధికారత కనిపించింది. మెట్రో నడిపింది నలుగురు అమ్మాయిలేనట! వారి ఫొటోలు బాగా వైరల్ అయ్యాయి.’’
‘‘విషయం తెలిసి కూడా పక్కదారి పట్టించాలని చూస్తున్నావు. ప్రధానమంత్రి మెట్రోను ఎక్కడి నుంచి ప్రారంభించారు?’’
‘‘మియాపూర్ నుంచి’’.
‘‘ఇంతకుమించిన పురుషాధిక్యత ఏముంటుంది? మరే స్టేషన్ దొరకనట్టు మియాపూర్‌నే ఎంపిక చేసుకున్నారంటే పురుషాధిక్యత కాకుండా మరేంటి? 30 కి.మీ రూట్‌లో 30 స్టేషన్లు వున్నాయి. వాటన్నిటినీ వదిలి మగవారి పెత్తనం చరిత్రలో శాశ్వతంగా నిలిచిపోయే విధంగా మోదీ మియా మియాపూర్ నుంచే మెట్రోను ప్రారంభించారు. బేగంపేట నుంచి ప్రారంభిస్తే మహిళలకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చినట్టవుతుందని మియాపూర్ ఎంపిక చేసారు. మియాపూర్ అంటే శ్రీవారి పురం, బేగంపేట అంటే శ్రీమతి పేట అనే విషయం ఉత్తరాది మోదీకి తెలియదంటే నమ్మేంత అమాయకుడ్ని కాదు. ఇంకెన్నాళ్లు ఈ పురుషాధిక్యత?’’
‘‘మియాపూర్‌ను ఎంపిక చేసుకోవడంలో మతలబు ఉందో లేదో తెలియదుకానీ దేన్నయినా వ్యతిరేకించే నీ ఆలోచనపై నాకు పూర్తి విశ్వాసం వుంది. తలుచుకుంటే సాధించలేనిది లేదన్నట్టు నువ్వు తలుచుకుంటే దేన్నుంచయినా, ఏదైనా సాధించగలవు. సరే ఇంతకూ మెట్రో ఎక్కుతున్నావా లేదా?’’
‘‘ముందే చెప్పాను. నేను సర్వ స్వతంత్రుణ్ణి. బానిసత్వం అస్సలు పడదు. బంగారు పంజరం కన్నా చెట్టు కొమ్మమీదే పక్షికి స్వేచ్ఛ ఎక్కువ. మెట్రో ఏసి జైలు లాంటిది. స్వేచ్ఛకోసం ఎంతకైనా సాహసించే నేను మెట్రో ఎక్కనుకాక ఎక్కను.’’
‘‘స్వేచ్ఛకు- మెట్రోకు సంబంధం ఏంటోయ్’’
‘‘దేశంలో ఏ రైలయినా ఎక్కిచూడు బీడీలు తాగుతూ, గుట్కా నములుతూ ప్రజలు ఎంత స్వేచ్ఛగా ప్రయాణిస్తారు. మెట్రోలో అలాంటి సౌకర్యం వుండదట! లాలూప్రసాద్‌తోపాటు ఎంతోమంది గొప్పగొప్ప నాయకులు చిన్నప్పుడు టికెట్ లేకుండానే రైళ్లలో, బస్సుల్లో ప్రయాణించి అంత గొప్ప నాయకులు అయ్యారు. టికెట్ తీసుకుంటేనే రైలు తలుపులు తెరుచుకుంటాయట! ప్రజలపై అంత నమ్మకం లేకపోతే మెట్రోను నేనెందుకు నమ్మాలి. అందుకే మెట్రో వైపే చూడను.’’
* * *
‘‘ఏరోయ్ మెట్రో వైపే చూడను అన్నావు. మొత్తం ఫ్యామిలీ మెట్రో ఎక్కినట్టున్నారు. ఉదయం ఆరు గంటలకే మీ ఫ్యామిలీ ఫొటో మెట్రో సెల్ఫీ ఫేస్‌బుక్‌లో కనిపించింది. ఇంతకూ నువ్వు నువ్వేనా? లేక మాయా నువ్వు కాదుకదా?’’
‘‘పిల్లలు పోరుపెడితే కాదనలేక అర్థరాత్రి వెళ్లి స్టేషన్‌లోనే నిలబడ్డాం. మా ఫ్యామిలీ మొత్తం టీవీలో కనిపించింది.’’
‘‘సెల్ఫీ కోసం వెళ్లావుకానీ మెట్రో ఎక్కవన్నమాట’’
‘‘అదేంకాదు. పిల్లలు ఇంట్లో అందరికోసం స్మార్ట్‌కార్డ్ తీసుకున్నారు. మెట్రో ఎక్కడం ఇష్టం లేదుకానీ స్మార్ట్ కార్డు తీసుకున్నాక తప్పుతుందా?’’
‘‘పిచ్చోడా! నువ్వొక్కడివే కాదు. నేనూ అంతే నువ్వు అర్థరాత్రి నుంచి మియాపూర్ స్టేషన్‌లో వున్నావు. నేను బేగంపేట స్టేషన్‌లో క్యూలో వున్నాను.
క్షమించాలి నేను కాదు. మాయా నేను. మాయా సీత వున్నప్పుడు మాయా ఇవాంక, మాయా నువ్వు ,మాయా నేను ఎందుకు ఉండరు.అంతా మాయ ’’

బుద్దా మురళి (జనాంతికం 1-12-2017)

గుర్రపు బగ్గీల నుంచి.. మెట్రో వరకు

మెట్రో ప్రారంభం హైదరాబాద్ చరిత్రలో ఓ కీలక మలుపు. ఒకప్పుడు హైదరాబాద్ నగరంలో ఎక్కడ చూసినా సైకిళ్ళ జోరు కనిపించేది. ఇప్పుడు ఎక్కడ చూసినా మెట్రో జోరు. మెట్రోతో నగర స్వరూపమే మారిపోయింది. ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజన, తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆవిర్భావంతో తెలంగాణపై అవకాశం ఉన్నంతవరకు వ్యతిరేక ప్రచారం సాగించారు. వ్యతిరేక ప్రచారానికి ఏ ఒక్క అంశాన్ని వదులకుండా చిత్తశుద్ధితో ప్రయత్నించారు. మెట్రోనూ వదలలేదు. విభజన జరిగితే మెట్రో లాభసాటి కాదు నిలిపివేస్తామని ఉద్యమకాలంలో కేంద్రానికి లేఖ రాయించారు. తెలంగాణ ఏర్పడిన తరువాత ఈ లేఖను బహిరంగపరిచి హైదరాబాద్ మెట్రో పట్టాలెక్కదని ప్రచారం మొదలు పెట్టారు. మా కోడికూయకపోతే తెల్లవారదనుకున్న ముసలవ్వలా.. మేం లేకపోతే మెట్రో నడువదని చెప్పాలని ప్రయత్నించిన వారికి ప్రభుత్వం గట్టిగానే సమాధానం చెప్పింది. తుం నహీతో ఔర్ సహీ అనేసరికి వ్యవహారం దారికి వచ్చింది వివాదం సాగినప్పుడు మెట్రో కథ ముగిసినట్టేనని కొందరు కలలుగన్నారు. హైదరాబాద్, తెలంగాణ చరిత్రలో ఒక కీలక మలుపు లాంటి మెట్రో రైల్ ప్రారంభం ఈ నెల 28న. హైదరాబాద్ ఒక అద్భుత ప్రేమనగరం. ఎవరైనా ఈ నగరాన్ని ప్రేమించాల్సిందే. తనను ద్వేషించి నా ఈ నగరం తనను ఆశ్రయించిన వారిని ఆదరిస్తుంది. పొట్ట చేతపట్టుకొని వచ్చిన వారిని కడుపులో దాచిపెట్టుకొంటుంది. అలా యాభై ఏండ్ల క్రితం పొట్టచేత పట్టుకొని వచ్చిన లక్షలాది కుటుంబాల్లో ఒకటి మా కుటుం బం. 53 ఏండ్ల వయసు, 50 ఏండ్ల ప్రయాణ అనుభవం. ఈ మహానగరం రోడ్లపై గంటల తరబడి కిలోమీటర్లు నడిచాను. సైకిల్ నుంచి మెట్రో వరకు ఈ అద్భుత అనుభ వం. సైకిల్స్ కన్నా ముందు నిజాం కాలంలో సంపన్నుల కోసం గుర్రపు బగ్గీలు ఉండేవట.
నిజాం కాలంలో హైదరాబాద్ గుర్రపు బగ్గీల నగరం. అటు నుంచి సైకిల్‌పై మెల్లగా ప్రయాణించింది. 80 వరకు సైకిల్ ప్రయాణం సాగితే ఆర్థిక సంస్కరణల తర్వాత కార్ల తో కిక్కిరిసిన నగరంగా మారిపోయింది. ఇప్పుడు మెట్రో నగరం.. తనను తాను పాలించుకొంటూ ఆత్మవిశ్వాసం తో మెట్రో రైలులో దూసుకెళుతున్నది. సైకిల్ తొక్కడం నేర్చుకున్నప్పుడు ప్రపంచాన్ని జయించినట్టనిపించింది. 

సైకిల్ తొక్కస్తే దేన్నయినా నడుపవచ్చు అనే నమ్మకం ఏర్పడుతుంది. జీవితాన్ని బ్యాలెన్స్ చేసుకోవడం తెలుస్తుంది. ఈ తరం వారికి తెలియకపోవచ్చు అవసరం లేకపోవ చ్చు. కానీ మూడు, నాలుగు దశాబ్దాల కిందట గంటకింత అని సైకిల్ అద్దెకిచ్చే వారు. బహుశా గంటకు 25 పైసలు ఉండవచ్చు. సైకిల్ కండిషన్ బాగుంటే అద్దె ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఇలా సైకిల్ అద్దెకు అమెరికాలో పర్యాటక కేం ద్రాల్లో ఇస్తున్నారు. మెట్రోలో కూడా ఇవ్వనున్నారు. హైదరాబాద్‌లో 40 -50 ఏండ్ల కిందట ఎక్కడచూసినా రోడ్డు కు ఇరువైపులా చెట్లు రోడ్డు మధ్యలో సైకిల్స్, రిక్షాలు కనిపించేవి. క్రమంగా సైకిల్స్ కనిపించకుండాపోయాయి. అదే సమయంలో రిక్షాలు. బహుశా ఎమర్జెన్సీ సమయం లో కావచ్చు రిక్షాలకు మోటారు అమర్చారు. రిక్షా తొక్క డం వల్ల అనారోగ్యం పాలవుతున్నారని వారికోసం ప్రభు త్వం పెట్రోల్‌తో నడిచేవిధంగా మోటార్లు అమర్చారు. అవి ఎక్కువరోజులు కనిపించలేదు. మోటార్లను అమ్ముకోవడమో, చెడిపోవడమో జరిగింది. ఎప్పటిలానే రిక్షాలను తొక్కారు. కొంతకాలానికి అవి అదృ శ్యమై వాటి స్థానాన్ని ఆటోలు ఆక్రమించాయి. గత వైభవానికి చిహ్నాలు అన్నట్టు గా ఇప్పుడు సికింద్రాబాద్ మోండా మార్కెట్ వద్ద ఓ అర డజను రిక్షాలు బతికి ఉన్నాయి. మోండా నుంచి బోయిగూడ వరకు బస్సు సౌకర్యం లేదు. అదే ఆ రిక్షాలను బతికిస్తున్నది. ఆటో మినిమం చార్జీ పెంచినప్పుడ ల్లా ఇకపై ఆటో ఎక్కవద్దు అనే డైలాగు వినిపిస్తుంది. బహుశా హిట్లర్ తర్వాత అత్యధిక సాహిత్యం హైదరాబాద్ ఆటోడ్రైవర్ల మీదే వచ్చిఉంటుంది. పెన్ను పట్టుకొన్న ప్రతి ఒక్కరు కవిత, మినీ కవిత, కథ, నవల, వ్యాసం ఏదైనా కావచ్చు ఆటో ప్రయాణ అనుభవం, ఆటో డ్రైవర్ల నిర్ల క్ష్యం, మీటరుపైన వసూలుచేసే వారి తీరు గురించి బోఫో ర్స్‌ను, జగన్ లక్ష కోట్లను మించి రాసేశారు. దాదాపు 20-30 ఏండ్ల పాటు ఆటోలు తిరుగులేని ఆధిపత్యాన్ని చెలాయించాయి. అదే సమయంలో క్యాబ్‌లు ఆటోల స్థానాన్ని ఆక్రమించాయి. మరోవైపు కొత్త ఆటోలను నిషేధించారు. షేరింగ్ ఆటో ప్రయాణం జీవితపాఠాలు చెబుతుంది. సికింద్రాబాద్ నుంచి వారాసిగూడ వరకు షేరింగ్ ఆటో లో వెళ్తే జీవితం అంటే ఏమిటో తెలుస్తుంది. 
ఆటోలు వచ్చి రిక్షావాళ్ల కడుపుకొట్టాయి. క్యాబ్‌లు వచ్చి ఆటో వాళ్ల కడుపుకొట్టాయి. మెట్రో వచ్చి మా క్యాబ్‌ల కడుపుకొట్ట డం ఖాయం దాన్ని అర్థం చేసుకొని దానికి తగ్గట్టు ఉండాలి నాంపల్లి రైల్వేస్టేషన్ నుంచి ఇంటికి క్యాబ్‌లో వస్తున్నప్పుడు క్యాబ్ డ్రైవర్ వేదాంత ధోరణిలో చెప్పినమాట. ఏదీ శాశ్వతం కాదు. మార్పును స్వాగతించాలి, జీర్ణం చేసుకోవాలి. సికిం ద్రాబాద్ నుంచి డబుల్ డెక్కర్ బస్సులో ట్యాంక్‌బండ్‌పై ప్రయాణించడం ఓ మధురమైన అనుభూతి. సీట్లన్నీ ఖాళీ గా ఉన్నా ఫుట్‌బోర్డుపై ప్రయాణించడం ఓ ైస్టెల్. బస్సు స్టాప్‌లో బస్సు ఆగినా దిగకుండా కొంచం ముందుగానే లేదా బస్సుస్టాప్ దాటినా తర్వాత వేగంగా వెళ్లే బస్సు నుం చి దిగడం కొందరికి హీరోయిజం లాంటిది. మెట్రోలో ఈ సౌకర్యం లేకపోవడం ఇలాంటివారికీ పెద్ద లోటే. ఫలా నా కాలనీకి బస్సు సౌకర్యం ఉన్నదంటే అక్కడ రియల్ ఎస్టేట్‌పై ఆ ప్రభావం ఉంటుంది. ఇప్పుడు మెట్రో రూట్ లో అదేవిధంగా రియల్ ఎస్టేట్‌పై ప్రభావం చూపుతున్న ది. క్రీ.శ., క్రీ.పూ. అని చరిత్రను విభజించి చెప్పినట్టు ఇప్పుడు మెట్రో స్టేషన్ నుంచి అంటూ చెప్పాలి. రిమ్ జిమ్ రిమ్ జిమ్ హైదరాబాద్ రిక్షావాలా జిందాబాద్ అంటూ ట్యాంక్‌బండ్‌పై చలం  రిక్షా తొక్కుతూ పాడిన పాట గుర్తుందా?అదేదో సినిమా లో ఎన్టీఆర్ కూడా రిక్షా తొక్కింది ఇక్కడే ..  ఎన్ని సినిమాల్లో హీరోలు హీరోయిన్లు సైకిల్ తొక్కుతూ ప్రేమించుకున్నారో. ఇక అలాంటి దృశ్యాలు కనిపించవు. ఇక మెట్రోలో హీరో హీరోయిన్ల ప్రేమ, విలన్లను హీరో మెట్రోలో చితగ్గొట్టడం చూస్తాం. త్వరలోనే మెట్రో కథలు అంటూ మెట్రో ప్రయాణం అనుభవ కథల సంకలనం చూడబోతున్నాం. నిమిషానికో స్టేష న్ వస్తుందట. షార్ట్‌టైం ప్రేమలు కూడా మెట్రోలో మొగ్గ తొడిగే అవకాశం లేకపోలేదు. 5 రోజుల మ్యాచ్ తర్వాత 20-20 చూడటంలేదా ఆదరించలేదా? ఇప్పుడు గంటల ప్రయాణ ప్రేమల నుంచి నిమిషాల ప్రేమ కథలు వస్తా యి. మధ్యలో యంయంటీయస్ వచ్చినా ఎక్కువగా ప్రజలకు అందుబాటులోలేదు. యంయంటీయస్-2 పూర్త య్యాక ఒకవైపు మెట్రో, మరోవైపు యంయంటీయస్ దూసుకెళుతుంటే హైదరాబాద్‌ను పట్టుకోవడం ఎవరి తరం కాదు. రాష్ట్ర విభజనకు, మెట్రోరైలుకు ముడిపెట్టిన నాయకులకు ఈ నెల 28 నుంచి దూసుకెళ్లే మెట్రో పరు గులే సమాధానం.
బుద్దా మురళి (నమస్తే తెలంగాణ 26-11-2017)

తలలు మార్చుకోండి!

‘‘నిజం ఛెప్పండి.. ఎక్కడికి వెళుతున్నారు’’
‘‘ఆఫీసు పనిమీద క్యాంపుకెళుతున్నాను డియర్. ఎప్పుడూ లేనిది ఈరోజు అలా అడుగుతున్నావేమిటి?’’
‘‘నన్ను మభ్యపెట్టాలని చూడకండి. నిజంగా ఆఫీసు పనిమీద వెళుతుంటే
బీరువాలో ఉన్న ఆ కొత్తముఖం పెట్టుకొని వెళ్లాల్సిన అవసరం ఏంటి? ఆఫీసుకు వెళ్లేప్పుడు పెట్టుకుని వెళ్లే ఆ ఏడుపు ముఖంతోనే వెళ్లండి. లేదంటే మొన్న మా అయ్యవాళ్లు వచ్చినప్పుడు పెట్టుకొన్న నీరసపు ముఖం పెట్టుకొని వెళ్లండి. మరీ అంత అమాయకురాలిని అనుకోకండి. క్యాంపు పేరుతో పూలరంగడి ముఖంతో వెళుతున్నారంటే మీరు ఎక్కడికి వెళుతున్నారు? ఎవరిని కలుస్తారు? ఏం చేస్తారో అన్నీ ఊహించలను’’
‘‘నువ్వు ఎంతో ఇష్టంగా కొనుక్కున్న ఐశ్వర్యరాయ్ మోడల్ ముఖం మీద ఒట్టు డియర్ నువ్వు అనుమానిస్తున్నట్లు నా మాజీ డార్లింగ్ దగ్గరకు వెళ్లడం లేదు. ఆమె ఉండేది అక్కడే. కానీ నేను మాత్రం అక్కడకు వెళ్లడం లేదు’’
‘‘ఐతే మీ పాతముఖంతోనే వెళ్లండి. అలా అయితే మిమ్ములను నమ్ముతాను. మీ క్రెడిట్ కార్డు, డెబిట్ కార్డులు నాకు ఇచ్చి వెళ్లండి. ఖర్చు కోసం నేనిచ్చిన డబ్బుకు లెక్కలు చెప్పాలి. బయటకు వెళ్లాక నచ్చిన ముఖం కొనుక్కొని వెళదాం అనుకుంటున్నారేమో! మీ పప్పులు ఉడకవు మీరెక్కడికి వెళ్లినా మా తమ్ముడు ఏదో ఒక ముఖంలో మిమ్ములను నీడలా వెంటాడుతుంటాడు’’
‘‘రామేశ్వరం పోయినా శనీశ్వరం తప్పదన్నట్టు రెండు చేతులా సంపాదిస్తూ ఒకేసారి ఆరు ముఖాలు కొనుక్కొనే స్తోమత ఉన్నా ముదనష్టపు పాత ముఖంతోనే బతికేయాలి. కాలేజీలో చదువుకొనేటప్పటి నుంచి ఆమె అంటే ఎంతిష్టటమో! ప్రేమలేఖ రాస్తే ముఖం అద్దంలో చూసుకున్నావా? అని చీదరించుకుంది. బల్లకింది నుంచి, బల్లపై నుంచి సంపాదించే ఉద్యోగం వచ్చాక అదృష్టం ఫెవికాల్‌లా పట్టుకొంది. ఇప్పుడు నేను తలచుకొంటే నేను సంపాదిస్తున్న డబ్బుతో రోజుకో ముఖం కొనుక్కోగలను. కానీ ఏం లాభం. ఓసారి అనుకోకుండా విమానాశ్రయంలో నా కొత్తముఖంతో పాత డార్లింగ్ కంటపడ్డాను. వావ్ కొత్తముఖంలో ఎంత బాగున్నావ్ డియర్ అని తానే పలకరించేసరికి నమ్మలేకపోయాను. కొంపదీసి మా ఆవిడే పాత డార్లింగ్ ముఖంలో వచ్చిందా? అని అనుమానం వచ్చింది. చేతిమీదున్న పుట్టుమచ్చ చూసి గుర్తుపట్టాను. అప్పటి నుంచి క్యాంపులు పెరిగాయి. ఇప్పుడేమో మా ఆవిడకు అనుమానం పెరిగింది’’
‘‘ఏంటి నేనిక్కడ మాట్లాడుతుంటే మీలో మీరే ఏదో ఆలోచించుకుంటున్నారు?’’
‘‘ఏమీ లేదు డియర్. పోచంపల్లి చీరలు, నీకోసం కొన్న రెండు డజన్ల ముఖాలు పాతపడ్డాయి కదా! కొత్త ముఖాలు, కొత్త చీరలు కొందామని ఆలోచిస్తున్నా. పోచంపల్లి వెళదామా? కలసి వెళదామా? అని ఆలోచిస్తున్నాను’’
‘‘అంతొద్దు నీ అండర్‌వేర్ నేను కొనుక్కొస్తాను. ఇక నాకు కావలసిన మోడల్ ముఖాలు మీరు కొనుక్కొస్తారా? ఏడ్చినట్టే ఉంది. మీ ఆలోచన, నోరు మూసుకుని పాత ముఖంతో వెళ్లిరండి’’
***
‘‘హలో అక్కయ్యా ఇంట్లోనే ఉన్నారా? అర్జంట్‌గా మా అమ్మాయికి పెళ్లి చూపులు. సమయానికి మా ఆయన ఇంట్లో కూడా లేరు. మీరొక్కరే గుర్తుకు వచ్చారు. మొన్న శ్రీ లక్ష్మి పెళ్లిలో మీరు తొడుక్కున్న ముఖాన్ని ఓ గంట అరువిస్తారా? పెళ్లి చూపులు అయిపోగానే ఫ్రిజ్‌లో పెట్టి మీ ముఖం మీకిచ్చేస్తాను’’
‘‘అమ్మాయికి పెళ్లి చూపులంటే, ఆ మాత్రం సహాయం చేయలేనా? అలాగే తప్పకుండా. కానీ జాగ్రత్త. అది చాలా ఖరీదైన ముఖం. నాకెంతో ఇష్టమైంది. అలాంటి ముఖం మళ్లీ మార్కెట్‌లో దొరుకుతుందనే నమ్మకం కూడా లేదు’’
‘‘ఔను అక్కయ్యా.. ఈ మధ్య మార్కెట్‌లోకి చైనా ముఖాలు వచ్చిపడ్డాయి. ధరలు తక్కువ అని ఎగబడుతున్నారు. కానీ ఏ మాత్రం నాణ్యత లేవు. ఆరునెలలు కూడా ఉండడం లేదు. ఎంతైనా అమెరికా వాడు అమెరికావాడే అక్కయ్యా. తలలు మారుస్తూ అమెరికాలో ఆపరేషన్ సక్సెస్ కాగానే, దీన్ని ఎలా వ్యాపారంగా మార్చుకోవాలా? అని చైనావాడు ఆలోచించాడు. అమెరికాలో వ్యాపారాత్మకంగా తలల మార్పిడికి అనుమతి ఇవ్వకపోవడం వారి చారిత్రక తప్పిదం. అమెరికాలో అవకాశం లేక ఆ కాలంలో చైనా వచ్చి తలలు మార్చారు. ఆ ఫార్ములా వాడికి తెలిసిపోయి, బేగంబజార్‌లో ప్లాస్టిక్ వస్తువులు అమ్మినంత ఈజీగా, జుమేరాత్ బజార్‌లో సెకండ్ హ్యాండ్ వస్తువులు అమ్మినంత చౌకగా చైనావాడు తలలు అమ్మేస్తున్నాడు. చెబితే నమ్మవేమో అక్కయ్యా మంచి ఫీచర్లు ఉన్న చైనాఫోన్, చైనావాడి తలలు ఒకే రేటుకు అమ్ముతున్నారు.’’
‘‘పోనీలే అక్కయ్యా మనలాంటి వాళ్లం అలాంటి చైనా ముఖాల జోలికి వెళ్లవద్దు. మిడిల్ క్లాస్ వాళ్లు, పేదవాళ్లు ఏదో మనలానే ముఖాలు మార్చాలని ముచ్చటపడి చైనా ముఖాలతో సంతృప్తి పడుతున్నారు’’
‘‘నాప్‌టాల్‌లో ఆన్‌లైన్‌లో ముఖాలు కొనుక్కొనే ఆ ముదనష్టపు వాడికి అమ్మాయిని ఇచ్చే ప్రసక్తే లేదు. చూస్తూ చూస్తూ ఆ దరిద్రపు సంబంధానికి అమ్మాయిని ఇవ్వాలని మీకెలా అనిపించిందండి’’
‘‘ఇంట్లో డబ్బుందని, ఫ్రిజ్‌లో డజను ముఖాలు ఉన్నాయని అంత అహంకారం పనికిరాదు. రాధా! నేను నిన్ను పెళ్లి చేసుకొనేప్పుడు నీకేమయింది రాధా! కొత్త ముఖాలు కాదు కనీసం త్రిబులెక్స్ సబ్బులు కొనేందుకు కూడా మీ ఇంట్లోవాళ్ల వద్ద డబ్బులు ఉండేవి కాదు. ఆ విషయం మరచిపోవద్దు. ఇంట్లో డబ్బులు, ఒంట్లో జబ్బులు ఉన్నాయని మిడిసిపాటు పనికిరాదు. నిజమే నా మేనల్లుడికి డజను ముఖాలు కొనే స్థోమత లేకపోవచ్చు. కానీ అమ్మాయికి గుప్పెడు మల్లెపూలు తెచ్చే మంచి మనసుంది.’’
‘‘అమ్మా నాన్నా నా పెళ్లికోసం మీ ఇద్దరూ కొట్టుకోవద్దు. నేనో అబ్బాయిని ప్రేమించాను. అబ్బాయి ఆఫ్రికా, ఆ నల్లని ముఖం చూడగానే మనసు పారేసుకున్నాను. చైనా చౌకధర ముఖాలు, అమెరికా తెల్లముఖాలు చూసీచూసీ విసుగేసింది. ఆఫ్రికా ముఖం ఉన్న అబ్బాయిని చేసుకొంటే అందరిలో నేను ప్రత్యేకంగా కనిపిస్తా. మీకు నచ్చినా నచ్చకపోయినా ఇది ఫైనల్’’
***
వచ్చే ఎన్నికల్లో మిమ్ములను గెలిపిస్తే తెల్ల రేషన్ కార్డుపై ప్రతి ఇంటికి రెండేసి ముఖాలు ఇస్తాం. అంతకన్నా ఎక్కువ ముఖాలు కావాలంటే వడ్డీలేని రుణం ఇస్తాం. తరువాత ఒకేసారి రుణమాఫీ చేస్తాం. ఈ ఎన్నికల మ్యానిఫెస్టోతో మనదే విజయం.
***
‘‘ఏమండోయ్ ఈ విషయం విన్నారా! మీ బాస్ సుబ్బారావు ఇంటిపై ఏసీబీ దాడి జరిగిందట! టీవీలో బ్రేకింగ్ న్యూస్ వస్తోంది. హైదరాబాద్‌లో, అమరావతిలో 18 ఫ్లాట్‌లు, 14 ఫ్లాట్లు, 50 ఎకరాల భూమి, పది కిలోల బంగారం దొరికింది. ఇవన్నీ కామన్. ఇల్లంతా వెతికితే మొత్తం 36 తలలు దొరికాయట! ముఖాలు ఎంత అందంగా ఉన్నాయంటే చివరకు ఆ ఏసీబీ అధికారులు కూడా ఆ ముఖాలపై మనసుపడ్డారట! ఎవరికీ అనుమానం రాదనుకొని బెడ్‌రూమ్‌లోని ఫ్రిజ్‌లో ఆ ముఖాలు దాచిపెట్టార్ట! దొరికిపోయారు’’
‘‘ఆపు శకుంతలా ఆపు. ఏసీబీ వాళ్లు మనింటిపై కూడా దాడి చేయవచ్చు. ఫ్రిజ్‌లోని ఆ తలలను తీసి దాచిపెట్టు... వెళ్లు..వెళ్లు..వెళ్లు...
***
‘‘ఏమైంది వెళ్లు..వెళ్లు అని కలవరిస్తున్నారు. బారెడు పొద్దెక్కింది లేవండి’’
‘‘ఫ్రిజ్‌లో తలలు ఉన్నాయా?’’
‘‘మీ తలలో ఏం లేకపోయినా మీ వద్దే ఉంటుంది. కానీ ఫ్రిజ్‌లో ఉండడం ఏంటి?
‘‘ఏమైంది పిచ్చిపిచ్చిగా మాట్లాడుతున్నారు’’
‘‘అంటే ఇదంతా కలనా? అమెరికా డాక్టర్లు తలలు మార్పిడి ఆపరేషన్ విజయవంతంగా చేశారట! ఆ వార్త చదివి తలలను మార్చడం సులభం అయితే భవిష్యత్తు ఎలా ఉంటుందని ఆలోచిస్తూ నిద్రలోకి జారుకున్నాను’’
బుద్దా మురళి (జనాంతికం 24-11-2017)

మన కాలంలో అతీతశక్తులు

‘‘మా రోజులే వేరు. మా కాలంలో ఇంట్లోకి నాన్న వస్తున్నాడంటే గజగజ వణకిపోయేవాళ్లం. చిన్న తప్పు చేసినా తొడపాశం పెడతాడని భయపడేవాళ్లం. కలికాలం. ఈ రోజుల్లో తల్లిదండ్రులను పిల్లలు పేరుపెట్టి పిలుస్తున్నారు. మొన్న ఓ ఫంక్షన్‌లో వాయ్ పంకజ్ అని అమ్మాయి పిలుస్తుంటే ఎవరా అని విచారించా, వాళ్ల అమ్మాయి అట. ఏదో బాయ్‌ఫ్రెండ్‌ను పిలిచినట్లు ఆ పిలుపులేమిటి? మా కాలంలో స్కూల్‌లో టీచర్‌గా తొడపాశం పెట్టి ఎక్కాలు నేర్పించేవాళ్లు. పిదపకాలం పిదప బుద్ధులు. అదేదో చట్టం ఉందిట! విద్యార్థులను కొట్టకూడదట! కలికాలం’’
‘‘ఔను మీ వయసువాడే సుబ్బారావు అని పాపం చెవిటివాడు. చిన్నప్పుడు ఎక్కాలు సరిగా రాకపోతే పంతులు గూబగుయ్యిమనేట్టు చెంపదెబ్బ కొట్టాడట! ఆ రోజు నుంచి సుబ్బారావు స్కూల్‌కు వెళ్లలేదు. వాడి చెవి పనిచేయడం లేదు. వృద్ధాప్యంలో ఒకరి పంచన బతుకుతున్నందుకు వారేం తిట్టుకుంటున్నారో వినపడదు హాయిగా ఉంది అని సంతోషంగా చెబుతుంటాడు. అడగడం మరిచాను మీ అమ్మానాన్నలను ఓల్డ్ ఏజ్ హోంలో వేశావట?’’
‘‘నేను వేయడం ఏంటి? తల్లిదండ్రుల కోరిక తీర్చడం నా ధర్మం. విశాలమైన వృద్ధాశ్రమంలో ఉంటామని పోరి వెళ్లారు. తమ వయసువారితో కబుర్లు చెబుతూ ఉండాలని ఎవరికి మాత్రం అనిపించదు. మా అమ్మానాన్నల కోరిక తీర్చినందుకు నాకెంత సంతోషంగా ఉందో చెప్పలేను’’
‘‘ఔను చెప్పలేవు. తెలిసిపోతుంది. చెప్పడం కష్టం. నువ్వేమో మీ అమ్మానాన్నల కోరిక తీర్చాను అంటావు. అందరేమో! మీ ఆవిడ కోరిక తీర్చడానికి ఈ వయసులో అమ్మానాన్నలను ఎవరూలేని అనాధల్లా వృద్ధాశ్రమంలో వదిలావు అంటున్నారు’’
‘‘శ్రీరాముణ్ణి అనుమానించిన లోకం ఇది. లోక కల్యాణం కోసం శ్రీరాముడు సీతమ్మను అడవిలో వదిలాడు. అలానే అమ్మానాన్నల కోసమే వృద్ధాశ్రమంలో వదిలాను’’
‘‘నీ పాపం శ్రీరామునికి అంటగట్టడం ఎందుకులే? నువ్వన్నట్లు ఆ రోజులు అద్భుతం, ఆ రోజుల్లో పుట్టిన మీలాంటివారు తల్లిదండ్రులను పుణ్యంకోసం బొందితో కైలాసానికి పంపే సాహసాలు కూడా చేస్తున్నారు. ఈ కాలం వారికి అంత ఓపిక ఎక్కడిది.’’
‘‘ఏంటి మీ ఫ్లాట్ ఎదురింటి వాళ్లు లింగులిటుకు మంటు ఇద్దరే ఉంటారు. పిల్లలు వీరిని పట్టించుకోరా?’’
‘‘అవును పట్టించుకోరు. వాళ్లు మనలాంటి పుణ్యకాలం మనుషులు కాదు. ఈ కాలం పాపాత్ములు. పిల్లలు అమెరికాలో ఉంటారు. ఒకే ఇంట్లో ఉన్నా పలకరించుకోలేని, మాట్లాడుకోలేని పుణ్యకాలం మనుషులం మనం. ఖండాంతరాల్లో ఉన్నా తమ తల్లిదండ్రుల బాగోగులను అక్కడినుంచే చూస్తూ, తమకోసం కష్టపడ్డ తల్లిదండ్రులకు మంచి జీవితాన్ని ఇవ్వాలని అక్కడి నుంచే ఏర్పాటు చేసే కలికాలం మనుషులు వాళ్లు’’
‘‘ఏంటో చెప్పావ్! అస్సలు అర్థం కాలేదు. కానీ ఏదో అర్థం మాత్రం ఉందనిపిస్తోంది!’’
‘‘ఆ సంగతి వదిలెయ్. అతీతశక్తులు ఉన్నాయంటావా?’’
‘‘నీకెందుకలా అనిపిస్తోంది’’
‘‘మొన్న నదిలో పడవ మునిగి 21మంది మరణించారుకదా? అతీతశక్తుల పనే అని చెప్పగలను’’
‘‘మంచి ఐడియా ఫలానా వారు కారణం అని తేల్చితే వారిని శిక్షించాలి. ఏ సామాజిక వర్గం వారు, ఎవరికి కోపం వస్తుందో, ఎవరి తెరవెనుక ఏ మంత్రి ఉన్నారో ఇవన్నీ తేల్చాలి. అతీతశక్తులపని, అంటే ఏ సమస్యా ఉండదు’’
‘‘నేను చెప్పాలనుకున్నది అది కాదు. ఆధారం లేనిదే ఏదీ మాట్లాడను. అతీతశక్తి ఉంది. ముమ్మాటికీ నిజం. ఉదాహరణ చెబితే నువ్వు ఒప్పుకుంటావ్’’

‘‘నిజమే. ఒక్కోసారి నాకూ అలానే అనిపిస్తుంది. మొన్న ఓ యువమంత్రి ప్రతిపక్షం లేని అసెంబ్లీలో అద్భుతంగా మాట్లాడారట! ప్రతిపక్షం గజగజ వణికిపోయిందట! అది చూశాక నిజంగా అతీతశక్తులు ఉండే ఉంటాయి అనిపించింది. మొన్న రాంగోపాల్ వర్మతో ఎన్టీఆర్ ఆత్మ మాట్లాడిన వీడియో వాట్సప్‌లో, ఫేస్‌బుక్‌లో వర్మనే షేర్ చేశాడు. సూపర్ హిట్ సినిమా తీసిన వర్మనే అతీతశక్తులకు ఆధారం చూపించినప్పుడు నమ్మకుండా ఎలా ఉంటాం. ఏవో అతీతశక్తులే ఆ యువమంత్రితో అద్భుతంగా మాట్లాడించి ఉంటాయి!!
‘‘అది కూడా అతీతశక్తుల పనే కావచ్చు. కానీ నేను చెప్పాలనుకున్న అతీతశక్తి పని అదికాదు. లాంచీని నదిలో ముంచింది అతీతశక్తులే’’
‘‘ఇందులో నువ్వు కనిపెట్టిందేముంది. ప్రతి వ్యాపారం వెనుక అతీత శక్తి ఉంటుంది’’
‘‘అబ్బా అదికాదు. మానవ ఊహాశక్తికి అందని ఏదో ఒక అతీత శక్తి ఉంది అంటారుకదా! అలాంటి అతీతశక్తి గురించి నేను చెబుతున్నది. బెర్ముడా రహస్యం ఇంకా బయటపడలేదుకదా? ఏ పడవ అటు వెళ్లినా తనలోకి లాక్కొంటుంది. అలాంటి అతీతశక్తి గురించి చెబుతున్నాను’’

‘‘అంటే కృష్ణనదికి బెర్ముడా ట్రయాంగిల్‌కు సొరంగ మార్గం ఉందంటావు. ఓ గుంత చూసి గోల్కొండ కోట నుంచి వరంగల్‌కు సొరంగ మార్గం ఉందని ఆ మధ్య ఓ వార్త వచ్చింది. తీరా తవ్వి చూస్తే అది డ్రైనేజి మార్గమని తేలింది.’’
‘‘డ్రైనేజి మార్గం కాదు. కచ్చితంగా ఇది అతీతశక్తి పనే అతీతశక్తులు ఉన్నాయని మనం రుజువు చేస్తే ప్రపంచంలో కొత్త ఆవిష్కరణలకు నాంది పలికినవారం అవుతాం’’
‘‘సరే, ఆ అతీతశక్తులు ఏమిటి? ఆధారలేమిటో చెప్పు’’
‘‘పడవ మునిగిన తరువాత వచ్చిన వీడియోలు చూశావా? పడవను నదిలోకి వదిలే ప్రసక్తే లేదని అధికారి ఒకరు అడ్డుకున్నాడు. వెళ్లనిచ్చే ప్రసక్తేలేదని అతను అడ్డుకున్నా, పడవ నదిలోకి వెళ్లింది. నాకేపాపం తెలియదు, నాకు ఐదు పడవలు ఉన్నాయి. నదిలోకి వెళ్లడానికి అనుమతి లేదు కాబట్ట్డి నేను పంపించలేదు. దేవునిమీద ఒట్టు. నేను ఒట్టి అమాయకుడిని అని పడవల యజమానికి కొండలరావు హృదయవిదారకంగా చెబుతున్నాడు. కావాలంటే చూడు. పత్రికల్లో వచ్చింది.’’
‘‘పడవ వెళ్లకుండా అధికారి అడ్డుకున్నాడు, యజమాని పడవను పంపలేదు. అంటే ఏదో ఒక అతీతశక్తి పడవను నీటిలోకి లాక్కొంది. అలానే ప్రయాణీకులను పడవలోకి లాక్కొని, నదిలోకి తీసుకువెళ్లింది. వీరిలో ఆయువుతీరిన 21మంది మాత్రమే మరణించారు. అంటే ఏదో అతీతశక్తి పనే అని స్పష్టం కావడం లేదా?’’
‘‘బెర్ముడా ట్రయాంగిల్ వద్దకు వెళ్లిన పడవలు మాత్రమే మాయం అయ్యాయి కానీ ఇక్కడ మాత్రం ఎక్కడో బెడ్‌రూంలో ఘంటసాల భక్తి గేయాలు వింటూ విశ్రాంతి తీసుకుంటున్న పడవలు ఎవరూ చూడకుండా తమంతట తాము నదిలోకి వెళ్లాయి అంటే అతీతశక్తుల పని కాకుండా మరేమిటి?’’
‘‘నువ్వు చెబుతుంటే నిజమే అనిపిస్తోంది. కాశీమజిలీ కథలో ఓ కథ. రాజుగారు మంచపై నిద్రపోయాక మంచం కోళ్లు తమలో తామే మాట్లాడుకుంటాయి. రాజుగారికి గండం ఉందని, మంచం కోళ్లు మాట్లాడుకోవడం అనే ఆలోచన వింతగా అనిపించింది. ఈ కాలంలోనే అతీతశక్తులు పడవను, ప్రయాణికులను నదిలోకి లాక్కోవడం ప్రత్యక్షంగా చూశాం. కాశీమజిలీ కథల కాలంలో మంచం కోళ్లు మాట్లాడుకోవడంలో ఆశ్చర్యం ఏముంది’’
‘‘మీ కాలం, మా కాలం అని కాదు కానీ అతీతశక్తులు ఏ కాలంలోనైనా ఉన్నాయనిపిస్తోంది’’

‘‘ప్రపంచంలోని ప్రతి సమస్యకు కారణం అతీతశక్తులు, ప్రతి కేసులో దోషి అతీతశక్తి అనుకుంటే కేసులు ఉండవు. విచారణ ఉండదు. ఇంతకుమించి పరిష్కారం ఉండదు. ఏమంటావు’’

బుద్ధా మురళి (17-11-2017 జనాంతికం )

24 గంటలు విద్యుత్ తో అణుయుద్ధ ప్రమాదం ..వాణీ విశ్వ నాథ్ రాజకీయ ప్రవేశం తో ప్రపంచ శాంతి

‘‘జీవితంలో అన్నీ మనం అనుకున్నట్టే జరగవు. జరిగినవాటిని జీర్ణం చేసుకోవాలి తప్పదు. ఇంత దిగులుగా ఎప్పుడూ కనిపించలేదు ఏమైంది?’’
‘‘కొన్ని చూస్తుంటే బాధేస్తుంది. చెబితే వినరు ఏం చేస్తాం’’.
‘‘ఇంతకూ దిగులెందుకో చెప్పనేలేదు’’.
‘‘ఈ విశ్వం ఏమవుతుందా? అని ఆలోచిస్తుంటే భయం వేస్తుంటుంది’’.
‘‘ఎంతైనా నువ్వు అదృష్టవంతుడివి’’.
‘‘ భయం వేస్తుందంటే  అదృష్టవంతుడివి అంటావేం. నీకన్నీ వెటకారాలే’’.
‘‘ నిజంగానే. చూడోయ్ ఆనందంగా ఉండాలని చాలామంది ఎంతో తంటాలు పడతారు. ఎంతటి సంతోషకరమైన పరిస్థితుల్లోనైనా ప్రపంచంలో ఎక్కడినుంచైనా ఒక సమస్యను తెచ్చుకొని, దానికోసం దీర్ఘంగా ఆలోచించి, నువ్వు కోరుకున్న విధంగా బాధపడతావు. కోరుకున్నది సాధించడం కొందరు అదృష్టవంతులకే సాధ్యం.  అమెరికాను చికాకుపెడుతున్న కిమ్ గురించి ఆలోచిస్తున్నావా? ఐనా అది మన పరిధిలో లేని సమస్య. అసలు అమెరికా పరిధిలోనే లేదు. ఇక మనమేం చేస్తాం. ఆ సమస్య వదిలేసి, నీ బాధ కోసం ఇంకో సమస్యను నమ్ముకోవడం మంచిది. ఏమాటకు ఆమాటే చెప్పుకోవాలి. పుండును గిచ్చుకొంటే ఏదో తెలియని ఆనందం కలిగినట్టు, సమస్యను తలుచుకొని, సృష్టించుకొని బాధపడుతుంటే, నలుగురు ఓదార్చడం భలే ఉంటుంది. అందుకే అన్నాను ఎంతైనా అదృష్టవంతుడివి అని’’.
‘‘ అసలు అమెరికానే నా సమస్య కావచ్చుకదా? అయినా నేను నీలా సంకుచితంగా ఆలోచించేవాణ్ణి కాదు. విశ్వమానవుణ్ణి. ప్రపంచంలో ఎక్కడ సమస్య ఉన్నా భూతద్దం వేసి చూసి బాధపడతాను తెలుసా? ఇది  నాకు  చిన్నప్పుడే అలవాటైంది. ప్రపంచంలో ఏ దేశంలో ఏం జరిగినా ఖండించండి అంటూ మా స్కూల్ గోడలపై రాసేవాణ్ణి. ఓసారి ఎక్కడా ఏ సమస్య కనిపించకపోతే రెండు రోజులు నిద్రపట్టలేదు. చిట్టి బుర్రకు పెద్ద ఆలోచన వచ్చింది. ఉదయం లేవగానే గ్లోబ్ చూసి అప్పటివరకు ఎవరూ వినని దేశం పేరు తీసుకోని టొట్రూ దేశంలో మానవ హక్కుల ఉల్లంఘన నశించాలి. పాలకులను దించేయాలి అంటూ వాడి వేడి నినాదాలను స్కూల్ గోడలపై రాశాను. మరుసటి రోజు నాకే ఆశ్చర్యం వేసింది. ఆ నినాదాలు కాలేజీ గోడలపై కనిపించాయి. ఎక్కడ చూసినా అవే నినాదాలు. నేను ఆరోజే అనుకున్నాను, సమస్యలు లేవని నిరాశ చెందవద్దు, సమస్యలను సృష్టించుకుందాం అనుకున్నాను. అదే మార్గంలో వెళుతున్నాను. నా మార్గం అనితర సాధ్యం’’.

‘‘వండుకునేవాడికి ఒకటే కూర, అడుక్కునేవాడికి 60 కూరలు’’ అన్నట్టు సమస్యలు వెతుక్కోవాలనే ఆలోచనే రావాలి కానీ ప్రపంచంలో సమస్యలకు కొదవా?’’.
‘‘నీ మాటలు నాకెప్పుడూ సరిగా అర్థం కావు. ఆ సామెత ఉద్దేశం నన్ను పొగిడినట్టా? లేక?’’ 

అణుయుద్ధం ‘‘చూశావా ఎంత ఎదిగిపోయావో? నా మాటలను అర్థం చేసుకోవడం కూడా నీకు ఓ సమస్యనే అన్నమాట! ఇంతకూ ఆ దిగులుకు కారణం ఏమిటో చెప్పనే లేదు’’.
‘‘ఆ వార్త చూసినప్పటినుంచి మనసు దిగులుగా ఉంది’’.
‘‘ఏ వార్త, టెక్సాస్‌లో దుండగుడు చర్చిలో పిల్లలని కూడా చూడకుండా అమానుషంగా చంపడం గురించిన వార్తనా?’’
‘‘అది కాదు. అమెరికాలో అకారణంగా ఇలాంటి ఉన్మాదం మామూలే’’.
‘‘మరి నీ దిగులు కారణం?’’
‘‘ఈ వార్త చూడు. వ్యవసాయానికి 24 గంటలపాటు ఉచిత విద్యుత్ అంటే ఎంత బాధాకరం’’.
‘‘ఔను నిజమే. చీకట్లో మగ్గిపోతారు అని చిలక్కు చెప్పినట్టు చెబితే అలా చెప్పిన వారి మనోభావాలు దెబ్బతీనే విధంగా 24 గంటలు విద్యుత్ ఇవ్వడం అన్యాయం. విద్యుత్‌ను రేపటికోసం దాచిపెట్టుకోవాలి కానీ ఇలా పంతానికి పోయి ఖర్చు చేయడం అన్యాయం. వందేళ్ళకు ఉపయోగపడే విద్యుత్ ఏడాదికే ఖర్చు చేసేట్టుగా ఉన్నారు’’.
‘‘వెటకారమా?’’
‘‘అయ్యో నీకు మద్దతుగా ఏదో తెలిసీ తెలియకుండా, తెలిసీ తెలియని విషయం మాట్లాడాను, అంతే తప్ప వెటకారమేమీ లేదు’’.
‘‘వ్యవసాయానికి 24 గంటల విద్యుత్‌వల్ల భూమిలోని నీళ్లన్నీ ఖర్చవుతాయి. ఈ రాష్ట్రంలో నీళ్లు అయిపోయిన తరువాత ఇరుగు పొరుగు రాష్ట్రాల నీళ్లు తరువాత ఆ ఉత్తరాది రాష్ట్రాల నీళ్లు లాగేసుకొంటాం. అంతవరకూ పరవాలేదు. తరువాత పాకిస్తాన్, చైనా, జపాను, శ్రీలంక వంటి ఇరుగు పొరుగు దేశాల భూగర్భ జలాలను లాగేస్తాం. దీనివల్ల దేశాలమధ్య యుద్ధాలు జరిగే ప్రమాదం ఉంది. అసలే చైనా ఇండియాతో యుద్ధానికి ఏ సాకు దొరుకుతుందా? అని ఎదురుచూస్తోంది. 24 గంటల విద్యుత్ ఇచ్చి ప్రపంచాన్ని అణుయుద్ధం ప్రమాదంలోకి నెట్టివేయడం అవసరమా? ప్రపంచ శాంతికి కలిగే ప్రమాదాన్ని హెచ్చరిస్తున్నా అంతే. నీళ్లు ఎక్కువగా లాగేస్తే సూర్యుడు మరింత వేడెక్కి, ఓజోన్ పొర కరిగే ప్రమాదముంది’’.
‘‘అయ్యో వినడానికే భయంగా ఉంది. ప్రపంచ శాంతికోసం మనవంతు ప్రయత్నం చేద్దాం. కానీ ఈ సంగతి వదిలేద్దాం. ఇంకా మాట్లాడితే భయంతో గుండెపోటు వస్తుందేమో అని భయంగా ఉంది.’’
‘‘వినడానికే ఇలా ఉంటే 24 గంటలు ఇస్తే ఎలా వుంటుంది ఆలోచించు. సరేకానీ ఈ వార్త విన్నావా?’’’
‘‘కొత్త పార్టీ ఏర్పాటుపై ఆలోచిస్తున్నామని పటేల్‌గారు అన్నారట’’.
‘‘అన్ని పార్టీలు కలిసి ఓ కూటమి ఏర్పాటు చేశాయి కదా? పార్టీలన్నీ వెళ్లిపోయాక, పెళ్లివారిల్లు పెళ్లి తరువాత బోసిపోయినట్టు అయింది. ఖాళీ ఇల్లు మళ్లా కళకళలాడాలి అంటే పార్టీ పెట్టాలనే ఆలోచన చేస్తున్నట్టున్నారు’’.
‘‘ఇందులో కొత్తేముంది. గత రెండేళ్ల నుంచి కొత్త పార్టీ కోసం రోజూ ప్రకటనలు వస్తూనే వున్నాయి కదా?’’
‘‘ఏం జరగవచ్చు?’’
‘‘ఇంకో 14 నెలలపాటు సమాలోచనలు జరుగుతూనే వుంటాయి’’.
‘‘తరువాత?’’
‘‘అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు నోటిఫికేషన్ వస్తుంది’’
‘‘తరువాత?’’
‘‘ఎన్నికలు ముగిశాక, ఆ వెంటనే మళ్లీ సమాలోచనలు జరుగుతాయి. 60 నెలలపాటు జరుగుతూనే వుంటాయి.’’
‘‘అంటే తెనాలి రామలింగని మేక తోక మేక తోకలా- ఇది అంతులేని కథ అన్నమాట’’.
‘‘కమల్‌హాసన్ రాజకీయ పార్టీ పెట్టబోతున్నారట కదా! ఎప్పుడు పెట్టొచ్చు?’’
‘‘‘ఇప్పటికే మూడేళ్లు ఆలస్యం అయింది’.
‘‘అంటే అప్పుడే పార్టీ పెడితే, ఇప్పుడు సిఎం అయి ఉండేవారనా?’’
‘‘నేను అలా అన్నానా?’’
‘‘మరేంటి?’’
‘‘పెళ్లీడుకోసం అమ్మాయి, అబ్బాయి వయసు ఎంతుండాలో ఓ లెక్క ఉంది. వయసు రాగానే పప్పన్నం ఎప్పుడు పెడతారని అడుగుతాం’’.
‘‘నేను కమల్ పార్టీ గురించి అడుగుతుంటే నువ్వు పెళ్లి గురించి మాట్లాడుతున్నావ్. ఆయన ఇప్పటికే మూడు పెళ్లిళ్లు చేసుకున్నాడు. ఇంకో పెళ్లి చేసుకుంటాడంటావా?’’
‘‘పెళ్లికి వయసు ఉన్నట్టే నటులు పార్టీ ఏర్పాటు చేసేందుకు యుక్తవయసు ఉంటుంది’’.
‘‘యుక్తవయసా?’’
‘‘ఔను, హీరోలకు వయసు ముదిరితే, రాజకీయ యుక్తవయసు వచ్చినట్టు. ఎన్టీఆర్, చిరంజీవి ఎవరైతేనేం టాప్ హీరోలు 60 ఏళ్ల వయసులోకి రాగానే ఇంతకాలం నన్ను ఆదరించిన ప్రజల కోసం పార్టీ పెట్టి సేవ చేయాలి అనే ఆలోచన వస్తుంది. కమల్‌హాసన్, రజనీకాంత్ ఎవరైనా కావచ్చు, అది అనివార్యం’’.
‘‘హీరోలకేనా? మరి హీరోయిన్‌లకు?’’
‘‘మనది పితృస్వామ్య వ్యవస్థ, హీరో ఓరియెంటెడ్ సినిమా జీవితాలు మనవి. ఎంత గొప్ప హీరోయిన్ అయినా, హీరోయిన్‌గా అవకాశాలు తగ్గాక కొన్నాళ్లు ఎదురుచూసి, ఇక అవకాశాలు రావని గ్రహించి ఏదో పార్టీలో చేరి ప్రజలకు సేవ చేయాలి కానీ సొంతంగా పార్టీ కుదరదు. హీరోయిన్‌గా ఓ వెలుగు వెలిగిన జయప్రద, జయసుధ, రోజా, వాణి విశ్వనాధ్, కుష్బూ ఎవరైనా కావచ్చు. ఎన్టీఆర్ సమకాలీనులు జమున, శారద, వాణిశ్రీలతో సహా సంప్రదాయాన్ని కాదని హీరోయిన్ ఓరియంటెడ్ కథలతో సినిమాల్లో సంచలనం సృష్టించినప్పుడు రాజకీయాల్లో కొత్త ట్రెండ్ ఎందుకు సృష్టించవద్దని విజయశాంతి హీరోయిన్‌గా ఔట్‌డేటెడ్ అయ్యాక హీరోలా పార్టీ పెట్టి వర్కవుట్ కాక మూసేసి పార్టీల్లో విలీనం తరువాత ఇప్పుడు తత్వం బోధపడింది’’.
‘‘అంటే వీరికి ప్రజాసేవ చేయాలని ఉండదా?’’
‘‘నేను అలా అన్నానా? చూడోయ్, దీపం ఉండగానే ఇల్లు చక్కబెట్టుకోవాలి అంటారు. జనం గుర్తుపట్టినప్పుడే క్యాష్ చేసుకోవాలి. లేకపోతే ఎన్టీఆర్ పక్కన సీతగా నటించిన గీతాంజలి, అందరూ మరిచిపోయాక నాలుగు దశాబ్దాల క్రితం ఎన్టీఆర్ శ్రీరాముడు అయితే నేను సీతను అని చెప్పినా పట్టించుకొనే వారుండరు. కమలమ్మ కమతం హీరోయిన్‌ను నేనే అని చెప్పుకున్నా పట్టించుకొనేవారు లేరు. గీతాంజలి, కవితలు ఎప్పుడు రాజకీయాల్లోకి వచ్చారో, ఎప్పుడు వెళ్లిపోయారో తెలియకుండా వుంటుంది. సన్నిలియోన్ వస్తే కేరళ కిక్కిరిసిపోయింది. అలా అని పార్టీ పెడితే ఎవరూ ఉండరు’’.
‘‘కమల్ విజయం సాధిస్తాడా?’’
‘‘ముందు పార్టీ పెడతారో లేదో అది చూద్దాం. ఆయనకన్నా ముందు తమిళ చిరంజీవి పార్టీ చూశాం. రజనీకాంత్ ప్రకటన చూశాం. కమల్‌హాసన్ సంగతి చూద్దాం.’’ 

‘‘ మరేమంటావు ?’’

‘‘ఏమీ అనను వ్యవసాయానికి 24 గంటలు విద్యుత్ ఇస్తే ప్రపంచానికి అణుయుద్ధ ప్రమాదం ..వాణీ విశ్వ నాథ్ రాజకీయ ప్రవేశం తో ప్రపంచ శాంతి సాధ్యం అనిపిస్తోంది ప్రచారం చూస్తుంటే ’’

బుద్దా మురళి (10. 11. 2017 జనాంతికం )