స్టార్ కమెడియన్ కస్తూరికి వందేళ్ళు .. అనాధలా ముగిసిన కుభేరుని జీవితం

ఆయన తొలి స్టార్ కమెడియన్. అక్కినేని నాగేశ్వరరావు లాంటి వారితో ఆరవై ఏళ్ల క్రితమే సినిమా తీశారు. అప్పుడే విదేశీ కార్లు ఉపయోగించారు. అయన కనిపిస్తే చాలు జనం పరవశించేవారు. ఆయన నటిస్తే సినిమా హిట్టయ్యేది. అలాంటి గొప్ప నటుని ముగింపు దశ ఎలా ఉంటుంది? ఒకటి రెండు స్టూడియోలు, రెండు మూడు తరాల వారుసులు హీరోలుగా పరిచయం చేసే స్థాయిలో ఉంటుంది కదూ? కానీ అలా జరగలేదు. ఆయన జీవితం అనాధలా ముగియగా, ఆయన కుటుంబం ఏమైందో, వారసులు ఉన్నారో లేదో ఎవరికీ తెలియదు.
రైల్వే స్టేషన్‌లో మరణిస్తే, కారు డిక్కీలో మృతదేహాన్ని ఉంచి మూడు రోజుల తరువాత గమ్యానికి చేర్చారు. ఆయనే కస్తూరి శివరావు.
ఆయన జీవితం విషాదాంత ముగింపు సినిమా.

తెలుగు సినిమా రంగం సైతం మన కస్తూరిని గుర్తుపెట్టుకోలేదు. ఆయనకో స్టూడియో లేదు, ఆయన కుమారులు, మనవళ్లు హీరోలు కాదు అలాంటప్పుడు ఆయన గుర్తుండక పోవడం సహజమే. వాస్తవిక జీవితంలో సినిమా కథను మించిన మలుపులు ఉంటాయని కస్తూరి శివరావు జీవితం సినిమా రంగంలోని వారికి పాఠాలు చెప్పింది. ఆయన నటన తెలుగు సినిమా హాస్యనటులకు గైడ్ లా ఉపయోగపడింది. ఆయన జీవితం సినిమా రంగంలో ఉన్న వాళ్లకు ఆర్థిక వ్యవహారాల్లో పెద్దబాలశిక్షలా పాఠాలు బోధించింది.

ఎంత గొప్ప నటుడైనా ఆర్థిక వ్యవహారాల్లో నిర్లక్ష్యం వహిస్తే జీవితం కోలుకోలేని విధంగా దెబ్బతీస్తుంది అని సినిమా ప్రపంచానికి చాటి చెప్పింది కస్తూరి శివరావు జీవితం.
మార్చి 6,1913న కాకినాడలో జన్మించిన కస్తూరి శివరావు సినిమా రంగంలో రాజభోగం అనుభవించారు. మూకీ చిత్రాల నుంచే సినిమా రంగంలో ఉన్న ఆయన జీవితం అంతిమ దశ మాత్రం బాధాకరంగా ముగిసింది.

నీ యంకమ్మ... ఎన్న చాట.. ఇలా మన హాస్యనటులు ఏదో ఒక ఊతపదాన్ని ఉపయోగిస్తుంటారు. దీనికి శ్రీకారం చుట్టింది కస్తూరి శివరావు 1949లో వచ్చిన గుణసుందరి కథ సినిమాలోనే ఆయన గిడిగిడి అంటూ ఊతపదం ఉపయోగించారు. అంటే తెలుగు సినిమా ప్రారంభ కాలంలోనే హాస్యనటులకు ఊతపదాలను ఖరారు చేసిన నటుడు ఆయన. గిడిగిడి అంటూ ఆయన చేసిన చమత్కారం ఆ తరం అభిమానులను ఆనందంలో ముంచెత్తింది. గిడిగిడి అంటే నమస్కారం అని అర్ధం. ఏదో భాషలో కాదు మన పూర్వీకులే మరిచిపోయిన మన తెలుగులోనే గిడిగిడి అంటే నమస్కారం అని అర్ధం. హాస్యనటులను హీరోలుగా ఈ మధ్య చాలా సినిమాలే వచ్చాయి. కొంత మంది హాస్యనటులు సినిమాలను కూడా నిర్మించారు. దర్శకత్వం వహించారు. అయితే వీటన్నిటికీ 1950 ప్రాంతంలోనే కస్తూరి శివరావు శ్రీకారం చుట్టారు.

 తొలి నాళ్లలో మూకీ సినిమాలకు కథను చెప్పడానికి వ్యాఖ్యాతలు ఉండేవాళ్లు. అంటే ఇప్పుడు క్రికెట్ కామెంటరీ చెప్పినట్టు అన్న మాట! ప్రతి సినిమా హాళ్లలో ఇలాంటి కామెంటేటర్స్ ఉండేవాళ్లు. కొన్ని సార్లు సినిమా కన్నా వీళ్లు చెప్పే మాటలే ప్రేక్షకులను ఎక్కువగా ఆకట్టుకునేవి. అలా సినిమాకు వ్యాఖ్యానం చేసేవారు కస్తూరి శివరావు. పలానా హీరో నటించిన సినిమా అని ప్రచారం చేసినట్టుగా ఈ సినిమాకు మా సినిమా హాళ్లో కస్తూరి శివరావు వ్యాఖ్యానం అని చెబితే చాలు జనం విరగబడేవారట! చమత్కారంగా ఆయన వ్యాఖ్యానం చెప్పేవారు. ఈ చమత్కార శైలే తరువాత ఆయన్ని సినిమాల్లో హాస్యనటున్ని చేసింది. నటుడు కాకముందు ఆయన క్రేజీ కామెంటేటర్‌గా పేరు పొందారు. సినిమా ముగిసిన తరువాత కామెంటరీ చెప్పిన శివరావును చూసేందుకు జనం ఉత్సాహం చూపించేవాళ్లు. సినిమాల్లోకి రాకముందు పద్యాలు, పాటల గ్రామఫొన్ రికార్డులు విడుదల చేశారు. హాస్యనటునిగా ఒక వెలుగు వెలుగుతున్న సమయంలోనే శివరావు సినిమా నిర్మాణ సంస్థను ప్రారంభించారు. నాగేశ్వరరావును హీరోగా, గిరిజను హీరోయిన్‌గా పరిచయం చేశారు. 1939లో వరవిక్రయంలో చిన్న వేషంతో నటనా జీవితం మొదలైంది. 1941లో చూడామణిలో కొద్దిపాటి గుర్తింపును తెచ్చింది. 1945లో స్వర్గసీమ, ఆ తరువాత బాలరాజు సినిమాతో కస్తూరి శివరావుకు మంచి గుర్తింపు లభించింది. బాలరాజు సినిమా తరువాత ఎక్కడికైనా తాను, శివరావు కలిసి వెళ్లిప్పుడు తన కన్నా శివరావును చూసేందుకే జనం ఎక్కువగా ఎగబడేవారని ఒక సందర్భంలో స్వయంగా అక్కినేని నాగేశ్వరరావు తెలిపారు. 1949లో విడుదలైన పలు సినిమాల్లో శివరావు హవా సాగింది. గుణసుందరి కథ, లైలా మజ్ను, రక్షరేఖ, స్వప్నసుందరి, శ్రీలక్ష్మమ్మ కథ తదితర సినిమాల్లో నటించారు. ఈ సినిమాలన్నీ పెద్ద హిట్సే. దాంతో కస్తూరికి స్టార్ కమెడియన్‌గా గుర్తింపు వచ్చింది. 1950లో స్వయంగా దర్శకత్వం వహిస్తూ, అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, గిరిజ హీరో హీరోయిన్‌గా సినిమా తీశారు.

కస్తూరి శివరావు హవా సాగేప్పుడు సంపన్నులు వాడే విదేశీ కారు బ్యూక్‌ను ఉపయోగించే వారు. ఆ కారును చూసేందుకే మద్రాసు నగరంలో జనం కారు వెంట పరిగెత్తే వాళ్లట.
చాలా మంది సినిమా వాళ్లను పరిచయం చేస్తూ ఈ సినిమాతో ఇక అతను వెనక్కి చూసుకోవలసిన అవసరం లేకుండా పోయింది అంటారు. నిజానికి ఈ అలవాటే నటులను దెబ్బతీస్తుంది. అప్పుడప్పుడు వెనక్కి, చుట్టుపక్కలకు చూసుకుంటే మార్పు కనిపించేది. కాలం మారుతోంది. దానికి తగ్గటు ప్రేక్షకుల అభిరుచులు మారుతుంటాయి. కస్తూరి శివరావు ప్రాభవం మెల్లగా తగ్గుముఖం పట్టసాగింది. అదే సమయంలో ఆ స్థానాన్ని రేలంగి దర్శనమివ్వసాగాడు. కస్తూరికి అవకాశాలు బాగా తగ్గిపోయాయి. అయితే హాస్యనటునిగా ఒక వెలుగు వెలిగిన కస్తూరికి నాకు అవకాశాలు ఇవ్వండి అని అడగడానికి అహం అడ్డు వచ్చింది. ఈ వైఖరి నిర్మాతలకు నచ్చలేదు. సంపాదించింది దాచుకున్నది లేదు. పెట్టుబడులు పెట్టింది లేదు. సాధారణంగా ఒక వెలుగు వెలుగుతున్న వారికి ఈ వెలుగు నిలిచిపోతే ఎలా అనే ఆలోచన వస్తే బాగుంటుంది. కానీ అలా వచ్చేది కొద్ది మందికి మాత్రమే నటన మాత్రమే తెలిసిన కస్తూరికి రేపు ఎలా అనే ఆలోచన రాలేదు. సంపాదించింది రేపటి కోసం పెట్టుబడి పెట్టాలనే ఆలోచన అసలే రాదు. అదే ఆయన్ని కోలుకోని విధంగా దెబ్బతీసింది. కాలం కలిసి వచ్చినప్పుడు గాలిలో తేలిపోతాం, కాలం పగబట్టి పంజా విసిరితే లేవలేరు. కస్తూరి నీ టైమ్ అయిపోయింది అని కాలం హెచ్చరించింది. జీవనోపాధి కోసం చివరకు నాటకాల్లో నటించారు.

 ‘‘బతుకుతెరువు కోసం మద్రాసు వచ్చినప్పుడు తోలుత నేను సైకిల్ తొక్కాను. బాగా సంపాదించాక కార్లలో తిరిగాను, ఇప్పుడు మళ్లీ సైకిల్ తొక్కుతున్నాను’’ అంటూ తన దయనీయమైన పరిస్థితిపై తానే చమత్కరించే వారు. పేదరికం నుంచి సంపన్నుడిగా ఎదిగిన వారి జీవితం పూలపాన్పుగా ఉంటుంది. కానీ అదే సంపన్నుడు పేదవానిగా మారితే ఆ జీవితం నరక ప్రాయం. అలాంటి జీవితాన్ని కస్తూరి శివరావు అనుభవించారు. సంపన్నులకు మాత్రమే పరిమితమైన కారుపై చాలా కాలం పాటు వెళ్లిన దారిలోనే సైకిల్ తొక్కుతూ వెళ్లారు. కేవలం బతుకుతెరువు కోసమే చివరి దశలో అనారోగ్యంతో ఉన్నా నాటకాల్లో నటించే వారు. 

1966లో ఒక నాటకంలో వేషం వేయడానికి తెనాలి వెళ్లి అక్కడి రైల్వే స్టేషన్‌లోనే మరణించారు. ఆయన మరణంపై అప్పటి పత్రికల్లో వచ్చిన సమాచారం ప్రకారం శివరావు మరణించిన కొన్ని గంటల తరువాత ఎవరో ప్రయాణికుడు అది శివరావు మృతదేహం అని గుర్తించాడు. కారు డిక్కిలో ఆయన మృత దేహాన్ని మద్రాసు చేర్చారు. మార్గమధ్యలో కారు ఆగిపోవడం వల్ల మూడు రోజుల తరువాత మృత దేహం మద్రాసు చేరింది. ఒకప్పుడు స్టార్‌గా వెలుగొందిన కస్తూరి శివరావు మృతదేహాన్ని చూసేందుకు కూడా సినిమా వాళ్లు రాలేదు. దూరం నుంచి ఆయన్ని చూడడంతోనే జీవితం ధన్యం అయిందనుకునే వారు ఆయన అంతిమ యాత్రలో మాత్రం ఎవరూ లేరు. ‘‘ మా ఇంటి పేరు కస్తూరి దానికి తగ్గట్టు నా జీవితం కస్తూరి వాసనలా గుప్పుమనేది. ఇప్పుడు ఇంటి పేరు కస్తూరి వారు ఇంట్లో గబ్బిలాల కంపు ’’ అంటూ తన దుస్థితిపై తానే వేధాంత ధోరణిలో చమత్కరించుకునే వారు. నటులను స్టార్లతో పోలుస్తారు, ఆకాశంలో స్టార్లు వెలుగొందేది కొద్ది కాలమే ఇది సహజం అంటూ తన ప్రాభవం తగ్గిపోయిన కాలంలో ఆయనే చెప్పేవారు. తాగుడు సైతం ఆయన జీవితాన్ని దెబ్బతీసిందని అంటారు.
సామాన్యుడి నుంచి స్టార్‌గా ఎదిగి, తిరిగి అన్నీ కోల్పోయి శివరావు జీవితం విషాదాంతం కావడం పూర్తిగా ఆయన స్వయం కృతాపరాధమే కావచ్చు. 

కానీ ఆయన జీవితం మిగిలిన నటులకు పాఠాలు నేర్పింది. నటునిగా ఉన్నత శిఖరాలను అధిరోహించినా, చివరి రోజుల్లో ఆర్థికంగా మాత్రం దుర్భర జీవితం అనుభవించారు. తరువాత తరం నటులు ఆర్థిక క్రమశిక్షణను అలవర్చుకోవడానికి శివరావు విషాదాంత జీవితం ఉపయోగపడింది.