ఆ ‘మట్టిగడ్డ’ ఏమైంది..?

‘‘దిగులుపడకు.. మన రాజకుమారి అక్కయ్య కోరినట్టు మగవాళ్ల హక్కుల కమిషన్ వేసే రోజులు దగ్గరలోనే ఉన్నాయనిపిస్తోంది.’’
‘‘నాకూ అదే అనిపించింది.. ఆడపిల్ల అని కడుపులోనే చంపేసినట్టు వచ్చే వార్తలు కాస్తా ఇప్పుడు మగపిల్లాడని తెలిసి పుట్టగానే చంపేసిన తల్లి అనే వార్తలుగా మారాయి.’’
‘‘ఏదో జరుగుతోందని అనిపిస్తోంది..’’
‘‘సినిమాలో హీరోకో, హీరోయిన్‌కో ఏదన్నా అయితే ప్రకృతి స్తంభించి పోతుంది. నిజంగా అలా ఎప్పుడూ జరగదు. ఎవరికి ఇష్టం ఉన్నా లేకున్నా ఏదో ఒకటి జరిగిపోతూనే ఉంటుంది. ప్రపంచం ఎవరి కోసం ఆగదు’’
‘‘కడుపులో శిశువులను చంపడం గురించి కాదు. రాజకీయాల గురించి మాట్లాడుతున్నా .. అతను చాలా సీరియస్‌గా ఉన్నాడు. ఏదో ఒకటి చేసేట్టుగానే ఉన్నాడు’’
‘‘ఏమా కథ?’’
‘‘రష్యాను శక్తిమంతంగా మార్చి, ట్రంప్ పీచమణిచి, ప్రపంచ శాంతి సాధించి, మోదీని దించేసి, ఆంధ్రలో జగన్‌ను అధికారంలోకి రాకుండా అడ్డుకొని, తెలంగాణలో మరో మహాకూటమిని ఏర్పాటు చేసి అధికారంలో కూర్చోబెట్టి తీరుతానని అంటున్నాడు’’
‘‘ఎవరతను..?’’
‘‘వెలిసిపోయిన ఎర్రరంగు ఇల్లుంది కదా? అతనే.. వాళ్లింట్లో మూడు ఓట్లున్నాయి’’
‘‘ఆ మూడు ఓట్లు ఆయన చెప్పిన వారికి పడతాయని గ్యారంటీ ఇస్తావా?’’
‘‘రెండు ఓట్ల సంగతి చెప్పలేను. భర్త ఓటు వేయమన్న పార్టీకే భార్య ఓటు వేస్తుందనే గ్యారంటీ లేని రోజులివి. ఆయన ఓటు మాత్రం కచ్చితంగా తాను అనుకున్న విధంగా వేసుకునే స్వేచ్ఛ ఆయనకు ఉందని గట్టిగా నమ్ముతున్నాను.’’
‘‘అతని పేరు రామకృష్ణనా?’’
‘‘తెలియదు.. ఎందుకలా అడిగావు?’’
‘‘అదే పేరుగలాయన ఒకరు ఇలానే మాట్లాడితే అతనేనేమో అనుకున్నాను. చేతిలో ఉన్న ఒక్క ఓటుతో ట్రంప్ పీచమణిచి, మోదీని ఓడించి, జగన్‌ను అధికారంలోకి రాకుండా చేసి, మహాకూటమిని అధికారంలోకి తేవడం సాధ్యమే అంటావా?’’
‘‘అబ్దుల్ కలాం ఏమన్నారు. కలలు కనమన్నారు. అసాధ్యం అని తెలిసినప్పుడు చిన్న కలలు ఎందుకు కనాలి? అదేదో పెద్ద కలలే కంటే సరిపోతుంది కదా? అప్పుడెప్పుడో మూడు వందల ప్రజాసంఘాలు, పనె్నండు పార్టీల కూటమితో వరంగల్‌లో పోటీ చేసి చతికిలపడ్డారు.
ఏమో.. రేపు ఎన్నికల్లో రెట్టించిన బలంతో అంటే ఆరువందల ప్రజాసంఘాలు, 24 పార్టీలతో కూటమి కట్టే చాన్స్ లేకపోలేదు.’’
‘‘నిజమే.. కలలు కనేందుకు పన్నులేమీ లేవు కదా? ’’
‘‘గట్టిగా అనకు.. కలలపై జిఎస్‌టి వేస్తే దిగులతో జనం చచ్చిపోతారు’’
‘‘కలల లోకానిదేముంది కానీ రాజకీయ లోకంలో ఏం జరుగుతోంది? నేను మాట్లాడుతుంటే నువ్వేదో దీర్ఘంగా ఆలోచిస్తున్నావ్? దేని గురించి ఆలోచన?’’
‘‘ కిరణ్‌కుమార్ రెడ్డి కాంగ్రెస్‌లో మళ్లీ చేరుతున్నార ట!’’
‘‘ఆయన చేరితే.. నీకెందుకు దిగులు..?’’
‘‘నా ఆలోచన ఆయన చేరడం గురించి కాదు. ఆయన చేతిలోని ఆ కర్ర, మట్టిగడ్డ ఏమైందా? ఎక్కడుందా? వాటిని కూడా తనతో పాటు తీసుకెళ్లి కాంగ్రెస్‌లో చేరుతున్నాడా? అని?’’
‘‘మట్టిగడ్డ ఏంటి? కర్ర కధేంటి?’’
‘‘బెర్లిన్ గోడను కూల్చారు కదా? ఆ గోడ మట్టిగడ్డను తన పలుకుబడి ఉపయోగించి కిరణ్‌కుమార్ రెడ్డి ఎలాగోలా సంపాదించారు. రాష్ట్ర విభజనను నిలిపివేస్తూ ఆ మట్టిగడ్డ ఆంధ్ర, తెలంగాణ మధ్య ఫెవికాల్‌గా మారుతుందని చాలా మంది అనుకున్నారు. మహిమ గల ఆ మట్టిగడ్డ గురించి కిరణ్ కూడా మీడియా సమావేశంలో అద్భుతంగా చెప్పేవారు. ఇప్పుడా మట్టిగడ్డ ఎక్కడుందా? అని ఆలోచిస్తున్నా! విభజన తరువాత తెలంగాణ అంతా చీకటే అని చూపించిన ఆ కర్ర ఇప్పుడెక్కడుందా? అని ఆలోచిస్తున్నాను. ఆ రోజు కిరణ్ ఆ కర్రను తనతోనే తీసుకు వెళ్లారా? లేక సచివాలయంలోనే ఉంచారా? ’’
‘‘ఉమ్మడి రాష్ట్రంలోని సంపద కదా? రెండు రాష్ట్రాలకు సగం కర్ర, సగం మట్టిగడ్డ పంచే చాన్స్ ఏమైనా ఉందంటావా? లేక సొంత సంపదగా కిరణ్‌కే దక్కుతుందంటావా?’’
‘‘అది కిరణ్ చెప్పాలి.’’
‘‘అప్పుడెప్పుడో కిరణ్ భాజపాలో చేరుతారనుకున్నారు, తమ్ముణ్ణి తెదేపాలోకి పంపారు. ఇప్పుడు కాంగ్రెస్‌లో చేరుతారంటావా? చేరితే తెలంగాణ కాంగ్రెస్‌లో చేరుతారా? ఆంధ్ర కాంగ్రెస్‌లో చేరుతారా? తాను పక్కా హైదరాబాదీని అని ఉద్యమ కాలంలో చెప్పిన ఈ నిజాం కాలేజీ మాజీ విద్యార్థి తెలంగాణ కాంగ్రెస్‌లో చేరితే ఎలా ఉంటుందంటావు? ఆంధ్ర కాంగ్రెస్‌లో ఆయన భవిష్యత్తు ఎలా ఉంటుంది? కాంగ్రెస్‌కు ఆయన లాభమా? భారమా? ’’
‘‘ఐపోయాయా? ఇంకా ప్రశ్నలున్నాయా? కిరణ్ తన గురించి తాను ఇన్ని ప్రశ్నలు వేసుకుని ఉంటే ఆయన భవిష్యత్తు మరోలా ఉండేదేమో. సీఎంగానే హాయిగా క్రికెట్ చూస్తూ గడిపేశారు. పార్టీ పెట్టి, పోటీ నుంచి తప్పు కున్న రాజకీయ యోధుడు.’’
‘‘చూడోయ్.. ఎవరి భవిష్యత్తు ఎప్పుడు ఎటు మలుపు తిరుగుతుందో చెప్పలేం. కాంగ్రెస్ నుంచి బయటకు వెళ్లి సొంత పార్టీ పెట్టుకున్న చెన్నారెడ్డి అవసరం అయితే గంగలో దూకుతాను కానీ కాంగ్రెస్‌లో చేరను అని ప్రతిజ్ఞ చేసి , సొంత పార్టీకి అడ్రెస్ లేక తిరిగి కాంగ్రెస్ గూటికి చేరి 1989లో ఏకంగా కాంగ్రెస్ నుంచి సిఎం అయ్యారు’’
‘‘అందుకేనేమో కిరణ్ ఏదో ఒక రాష్ట్రానికి కాంగ్రెస్ ఇన్‌చార్జ్‌గా తిరిగి అవతారం ఎత్తినా ఆశ్చర్యపోవలసిన అవసరం లేదని ఆంధ్రలో అనువాద ఉపన్యాస నేత చాలారోజుల క్రితమే చెప్పారు.’’
‘‘్భమి గుండ్రంగా ఉంటుందన్న దానిపై ఇప్పటికీ కొందరు శాస్తవ్రేత్తలు అనుమానాలు వ్యక్తం చేస్తున్నారు. కానీ రాజకీయ నాయకులు మాత్రం భూమి గుండ్రంగా ఉంటుందని పదే పదే నిరూపిస్తుంటారు. రాజకీయ పరీక్షల్లో తప్పి పోయి, సొంతంగా బతక లేనప్పుడు, నిర్మోహమాటంగా సొంత గూటికి చేరుకుంటారు.’’
‘‘్భమి గుండ్రంగా ఉన్నా, బల్లపరుపుగా ఉన్నా మనకొచ్చిన ఇబ్బందేమీ లేదు. కానీ ఏనాటికైనా మనందరి శాశ్వత చిరునామా ఆరడుగుల భూమిలోపలే అని గుర్తుంచుకుంటే మనుషుల తీరు మారొచ్చునేమో’’
-బుద్దా మురళి (జనాంతికం 29-6-2018)

సమాచార సమస్యకు సాంకేతికతే సమాధానం

మిషన్ భగీరథ పథకం కింద మారుమూ ల గ్రామాలకు సైతం ఇంటింటికి మం చినీటితో పాటు ఇంటర్‌నెట్ సౌకర్యం కల్పించే ప్రయత్నాలు సాగుతున్నప్పుడు, అధికారు లు ప్రభుత్వ సమాచారాన్ని ఇంటర్‌నెట్‌లో ఉంచలే రా? సమాచారహక్కు చట్టం కింద సమాచారం ఇవ్వడం అదనపు భారంగా మారిందని భావిస్తున్న అధికారులు సాంకేతిక విప్లవాన్ని ఉపయోగించుకొ ని ఈ సమస్యను పరిష్కరించలేరా?
సమాచారహక్కు చట్టం కింద సమాచారం కోరితే ఇవ్వకుండా అధికారులు నిర్లక్ష్యం వహిస్తున్నారనేది చాలామంది పిటిషనర్ల ఫిర్యాదు. అనేక పథకాల అమలుతో పని ఒత్తిడి పెరిగిపోయింది. దీనికితోడు సమాచారహక్కు చట్టం పేరుతో అవసరంలేని సమాచారం కూడా అడుగుతూ ఒత్తిడి పెం చుతున్నారు. ఈ చట్టాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. కానీ ఒత్తిడి పెం చేందుకు ఉపయోగించుకోవడం మంచిది కాదు అనేది అధికారులు వినిపించేమాట. ఎవరైనా సమాచారం కోరినప్పుడు అధికారులు తగిన వ్యవధిలో ఇవ్వాల్సిందే తప్ప ఈ సమాచారం ఎందుకు? అని అడుగడానికి వీలులేదు. సమాచారం ఏం చేసుకోవడానికి అనేది కూడా అధికారులకు అనవసరం.

కొత్త జిల్లాలు ఏర్పడినప్పుడు సమాచారం ఇంకా పూర్తిగా మాకు అందలేదు అందువల్ల సకాలంలో ఇవ్వలేకపోయాం. బదిలీపై ఈ మధ్య నే వచ్చాను అంతకుముందున్న అధికారి సమాచారం ఇవ్వలేదు. ఫైల్స్ దొరుకడం లేదు ఇలా ఉంటాయి అధికారులు చెప్పే కొన్ని కారణాలు. మరోవైపు సమాచారం కోసం కన్నా ఏదోరకంగా ఇబ్బందిపెట్టాలనే కోణంలోనే కొందరు సమాచారహక్కు చట్టాన్ని ఉపయోగించుకొంటున్నారు. పని ఒత్తిడి నిజమే, కొందరు అధికారులు సకాలంలో సమాచా రం ఇవ్వడంలేదు అనేదీ నిజమే. ఫిర్యాదుదారు, ప్రజా సమాచార అధికారి ఇద్దరు చెబుతున్న సమస్యలు నిజమే. ఇరువురి సమస్యలకు ఒకే పరిష్కారం- సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించుకోవడమే.
పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ వివిధ ఉద్యోగాలకు సంబంధించి పరీక్షలు నిర్వహించి, ఫలితాలను ప్రకటించిన తర్వాత పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ కార్యాలయంతో పాటు సమాచార కమిషన్ కార్యాలయం కూడా కిక్కిరిసిపోయేది. ఆ పరీక్షలకు సంబంధించి కొన్ని వందలమంది అభ్యర్థులు అనేక సందేహాలతో సమాచారహక్కు చట్టం కింద సమాచారం కోరుతూ దరఖాస్తుచేసి, సమాచారం ఇవ్వలేదని కమిషన్‌ను ఆశ్రయించేవారు. ప్రతి కేసుకు సమాచార కమిషన్ వద్దకు వచ్చి సమాధానం చెప్పడం కన్నా సమాచారం మొత్తం వెబ్‌సైట్‌లో ఉంచడం మంచిదని పబ్లిక్ సర్వీ స్ కమిషన్ నిర్ణయించి అమలుచేసింది. అప్పటి నుంచి పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్‌కు సంబంధించి పిటిషన్లు పూర్తిగా తగ్గిపోయాయి. సమాచారం నెట్లో అందుబాటులో ఉన్నప్పుడు ఏ అభ్యర్థి అయినా సమాచార హక్కు చట్టం కింద సమాచారం అడిగి రోజుల తరబడి ఎందుకు నిరీక్షిస్తారు. సమాచారం ఇవ్వడం అనేది తమకు అదనపు భారంగా మారిందని భావించడంకన్నా సమాచారం మొత్తం నెట్‌లో ప్రజలకు అందుబాటు లో ఉంచేట్టు చేస్తే అధికారులకు భారం తగ్గడమే కాకుండా అవసరమైన వారికీ సమాచారం అందుబాటులో ఉంటుంది.

నాలుగు దశాబ్దాల క్రితం హైదరాబాద్ నగరం నుంచి గ్రామానికి ఫోన్ చేసుకోవాలంటే ట్రంక్ కాల్ బుక్‌చేసి టెలిఫోన్ ఎక్స్‌ంజ్‌లో గం టల తరబడి నిరీక్షించాల్సి వచ్చేది . మరిప్పుడు అమెరికాలో ఉండే పిల్ల లు హైదరాబాద్‌లో ఉండే అమ్మతో వంటల గురించి కూడా క్షణాల్లో సలహాలు తీసుకొంటున్నారు. సాంకేతిక విప్లవం సమాచారం ఇచ్చిపు చ్చుకోవడంలో ఇంత మార్పు తెచ్చినప్పుడు ప్రభుత్వాధికారులు కూడా ఈ అవకాశాన్ని ఉపయోగించుకోవాలి . వేధించే విధంగా సమాచారం కోరుతున్న కేసులు కూడా చాలానే కనిపిస్తున్నాయి. అంతమాత్రాన చట్టం కల్పించిన హక్కును కాదనలేరు.విద్యాశాఖకు సంబంధించి తరుచుగా ఒకేరకమైన సమాచారం కోరుతుంటారు. జిల్లా/మండల పరిధిలోని ప్రైవేట్ పాఠశాలల పేర్లు? వాటి లో గుర్తింపున్న పాఠశాలలు గుర్తింపులేని పాఠశాలలు వాటిపేర్లు, ఆటస్థలం, ఉపాధ్యాయులు, ఇతర సౌకర్యాలు వాటి వివరాలు అడుగుతుంటారు. ప్రతి జిల్లా విద్యా శాఖాధికారికి ఇలాంటి ప్రశ్నలతో కొన్ని వందల దరఖాస్తులు వస్తుంటాయి. వీటిలో కొన్ని నిజంగా సమాచారం తెలుసుకోవడానికి వస్తుంటాయి. ప్రైవేట్ పాఠశాలలతో ఏవో వివాదాల వల్ల సమాచారం కోరేవారు కొందరు. ఎవరు ఏ ఉద్దేశంతో సమాచారం కోరినా సమాచారం ఇవ్వడం అధికారుల బాధ్యత.కొన్ని వందల దరఖాస్తుల్లో ఒకేరకమైన సమాచారం కోరుతున్నప్పుడు ఆ అధికారులు తమ దృష్టి మొత్తం వీటికి సమాధానాలు పంపడంలోనే కేంద్రీకరించడం కన్నా ఆ సమాచారం మొత్తం వెబ్‌సైట్‌లో ఉంచడం మంచి ది. యూజీసీ గుర్తింపు పొందిన విద్యాలయాల జాబితాను తమ వెబ్‌సై ట్‌లో ఉంచుతున్నది. అదే తరహాలో విద్యాశాఖ కూడా జిల్లాలవారీగా ప్రభుత్వ పాఠశాలలు, గుర్తింపు పొందిన ప్రైవేటు పాఠశాలల పేర్లు, ఆ పాఠశాలలకు సంబంధించి తమ వద్ద ఉండే ఇతర సమాచారం వెబ్‌సై ట్‌లో పొందుపరిస్తే అధికారులకు భారం తగ్గుతుంది. పిటిషనర్లకు సమాచారం అందుబాటులో ఉం టుంది.

పాఠశాలకు సంబంధించి సమాచారం కోరినప్పుడు పిటిషనర్ తొలు త ప్రజా సమాచార అధికారికి దరఖాస్తు ఇస్తారు. ముప్ఫై రోజుల్లో సమాచారం ఇవ్వకపోతే తర్వాత మొదటి అప్పిలేట్ అధికారిని సంప్రదించా లి. అక్కడా సమాచారం రాకపోతే కమిషన్‌ను సంప్రదించాలి. ఒక పిటిషన్‌పై సమాచార అధికారి, అప్పిలేట్ అధికారి , కమిషన్ ముగ్గురు పని చేయాల్సి ఉంటుంది. అదే సమాచారాన్ని ఇంటర్‌నెట్‌లో ఉండేట్టు చేస్తే ముగ్గురి పని సులువుకావడంతో పాటు పిటిషనర్‌కు ఈ ముగ్గురి చుట్టూ తిరుగాల్సిన బాధ తప్పుతుంది.
సమాచారం వెబ్‌సైట్‌లో ఉండేట్టు చూడటంవల్ల అధికారులకు పని భారం తగ్గడం తప్ప నష్టంలేదు. ఒక్క విద్యాశాఖనే కాదు, అనేక శాఖలకు సంబంధించి కోరుతున్న సమాచారం ఇదేవిధంగా ఉంటుంది. ఒకే రకమైన సమాచారం అడుగుతుంటారు. ఆయా శాఖలు ఆ సమాచారా న్ని ఇంటర్‌నెట్‌లో ఉంచి తమ పనిభారాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు. తృతీయ పక్షానికి సంబంధించిన వ్యక్తిగత సమాచారం అయితే సెక్షన్-11 ప్రకా రం ఆ వ్యక్తి అనుమతి తీసుకొని ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. వ్యక్తిగత సమాచారం కానప్పుడు నెట్‌లో అందుబాటులో ఉంచడమే మేలు.
 
2005లో సమాచారహక్కు చట్టం వచ్చింది. చట్టం అమల్లోకి వచ్చిన 120 రోజుల్లో అధికార యంత్రాంగం స్వచ్ఛందంగానే తన వద్ద ఉన్న రికార్డులను, ఉద్యోగులు, విధులవంటి పలు అంశాల సమాచారం ప్రచురించి ప్రజలకు అందుబాటులో ఉంచాలని చట్టం చెబుతున్నది. తమ వద్ద ఉన్న అన్ని రికార్డులను సహేతుకమైన కాలపరిమితిలో ఇంటర్‌నె ట్లో అందుబాటులో ఉంచాలని చట్టం చెబుతున్నది. సమాచారం పొం దడం కోసం ప్రజలు వీలైనంత తక్కువగా ఆశ్రయించడం కోసం అధికార యంత్రాంగం చట్టంలో చెప్పిన విధంగా ఎవరూ కోరకముందే వీలైనంత ఎక్కువ సమాచారం ఇంటర్‌నెట్‌లో అందుబాటులో ఉండాలని చట్టం చెబుతున్నది. 30 రోజుల్లో సమాచారం ఇవ్వకపోతే కమిషనర్ విచారించి జరిమానా విధించవచ్చు. అయితే స్వచ్ఛందంగానే సమాచారాన్ని ప్రజలకు అందుబాటులో ఉంచాలని, ఇంటర్‌నెట్‌లో ఉంచాలని చట్టం చెప్పింది కానీ అలా చేయకపోతే జరిమానా గురించి ప్రస్తావన లేదు. తమ పని సులభం చేసుకోవడానికి అధికారులు తామే వీలున్నం తవరకు సమాచారాన్ని నెట్‌లో పెట్టడం మంచిది. సమాచారం ఇవ్వడం భారంగా భావించడం కన్నా అడుగకముందే సమాచారం ఇంటర్‌నెట్ లో ఉంచడం ద్వారా పని భారం తగ్గించుకోవచ్చు.తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఇంటింటికీ తాగునీటి పథకంతో పాటు ఇంటర్ నెట్ సౌకర్యం అందించనున్నట్టు ప్రకటించింది. మారుమూల గ్రామా ల్లో సైతం ఇంటర్నెట్ అందుబాటులో ఉంటున్నప్పుడు జిల్లాస్థాయి అధికారులు తమ కార్యాలయంలో ఉన్న సమాచారాన్ని ఇంటర్నెట్‌లో ఉం డేట్టు చూడటం కష్టమేమీ కాదు.

-బుద్దా మురళి (నమస్తే తెలంగాణ 24-6-2018)

ఒకే జన్మ - రెండు జీవితాలు

ఒకే జన్మలో రెండు జీవితాలను అనుభవించాలనే కోరిక ఉందా? అసాధ్యమేమీ కాదు. ఇది సాధ్యమే.
‘నేను ప్రభుత్వ ఉద్యోగంలో చేస్తున్నాను. మా అబ్బాయి రెండేళ్ల క్రితం రిటైర్ అయ్యాడు. వాడి జీవితం వాడిష్టం’ ఇలాంటి మాట వినిపిస్తే ఎలా ఉంటుంది. తండ్రి ఇంకా ప్రభుత్వ ఉద్యోగంలో ఉండడం ఏమిటి? కుమారుడు రిటైర్ కావడం ఏమిటి అనిపించడం సహజమే. ఇప్పుడు వింతగా అనిపించవచ్చు. కానీ రాబోయే రోజుల్లో ఇలాంటి మాటలు మనకూ తరుచుగా వినిపించే అవకాశం ఉంది. 40 ఏళ్ళ యువకుడు రిటైర్ కావడం, 55ఏళ్ళ తండ్రి ఇంకా ఉద్యోగంలో ఉండడం ఆశ్చర్యం ఏమీ కాదు. కొంత కాలానికి కామన్ అవుతుంది. మొత్తం ఉద్యోగులతో పోలిస్తే వీరి సంఖ్య తక్కువే కావచ్చు కానీ అమెరికా లాంటి దేశంలో 40 ఏళ్ళకే రిటైర్‌మెంట్ అవుతున్న వారి సంఖ్య చాలానే ఉంది.
ఇప్పుడు 58ఏళ్లకు ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు రిటైర్ అవుతారు. ఆంధ్రలో 60కి పెంచారు. రిటైర్‌మెంట్ వయసు పెంచాలని ఒకవైపు ఆందోళన జరుగుతుంటే మరో వైపు చిన్న వయసులో రిటైర్ అవుతున్న ట్రెండ్ మొదలవుతోంది.
రిటైర్‌మెంట్ అంటే ఇక పని చేయలేక ఇంట్లో కూర్చోవడం కాదు. లేవడం, తినడం, పడుకోవడం కాదు. కొత్త ట్రెండ్‌లో రిటైర్ మెంట్ అంటే మనకు ఇష్టం వచ్చినట్టు, మనకు నచ్చినట్టు బతికే రెండవ జీవితం.
ఇటీవల వివిధ దేశాల్లో నిర్వహించిన సర్వేల్లో దాదాపు 80 శాతం మంది తాము చేస్తున్న ఉద్యోగాన్ని ఏ మాత్రం ఇష్టపడి చేయడం లేదు. నెల నెల జీతం కోసమే ఉద్యోగం చేస్తున్నారు. ఒక సర్వే ప్రకారం అమెరికాలో ఇలా 85శాతం మంది తాము చేస్తున్న ఉద్యోగం పట్ల అయిష్టత వ్యక్తం చేశారు. చైనా, జపాన్ వంటి దేశాల్లో 90శాతం మంది వరకు తాము చేస్తున్న ఉద్యోగం పట్ల ఆసక్తి లేదని చెప్పారు. మన దేశంలోనూ దాదాపు ఇదే స్థాయిలో అయిష్టత ఉండే అవకాశం ఉంది. అయితే బతుకు గడవాలంటే ఉద్యోగం అనివార్యం. దాదాపుగా 20 నుంచి 25 ఏళ్ల వయసులో ఉద్యోగం పొందుతారు. 60 వరకు ఉద్యోగం చేస్తారు. జీవితంలో అతి కీలకమైన దశ 20 నుంచి 60 వరకు ఇష్టం లేని ఉద్యోగంలోనే జీవితం గడిచిపోతుంది. ఆ తరువాత మిగిలేది మహా అంటే ఓ పది పదిహేనేళ్లు బతుకు ఉంటుంది. కీలక దశ మొత్తం ఇష్టం లేని ఉద్యోగంలో జీవితాన్ని గడపడం అవసరమా? ఇష్టం లేని ఉద్యోగాన్ని వదిలించుకోండి అంటూ ఆ సర్వే ఆధారంగా ఒక ప్రచారం మొదలైంది. అమెరికా లాంటి దేశాల్లో అనుకున్న వెంటనే ఉద్యోగం వదలేసి హాయిగా బతికే చాన్స్ ఉంటుందేమో కానీ ఇండియా లాంటి దేశంలో అంత ఈజీ కాదు. ఆ సర్వేలో ప్రస్తావించిన అంశాలు నిజమే కావచ్చు. కానీ మన లాంటి దేశాల్లో ఉద్యోగం వదిలి కోరుకున్నట్టు బతకడం అంటే చెప్పినంత ఈజీ కాదు. నచ్చినా నచ్చక పోయినా కుటుంబం కోసం, పిల్లల చదువు, భవిష్యత్తు కోసం నచ్చక పోయినా, బాస్ రాక్షసుడైనా ఉద్యోగం చేసేవారే ఎక్కువ.
అభివృద్ధి చెందిన దేశాల్లో వారి మాదిరిగా ఇష్టం వచ్చినట్టు ఉద్యోగం వదిలి స్వేచ్ఛగా బతకలేం, అలా అని జీవితమంతా అయిష్టమైన పనిలో గడపాల్సిందేనా? అవసరం లేదు. దీని కోసమే అమెరికాలో ఇప్పుడు కనిపిస్తున్న కొత్త ట్రెండ్ మన యువతకూ ఉపయోగపడవచ్చు.
చిన్న వయసులో రిటైర్ కావడానికి మొదటి నుంచి ప్రణాళిక రూపొందించుకోవడమే ఈ సమస్యకు పరిష్కారం.
అమెరికాలో ఒక పెద్ద ఐటి కంపెనీ నిర్వహించిన వ్యక్తి ఒకరు వందల కోట్లు సంపాదించారు. ఇక సంపాదించింది చాలు అని తన కిష్టమైన షార్ట్ఫిల్మ్‌లు తీస్తున్నారు. మెట్రో రైలు ప్రాజెక్టు పై కూడా ఓ షార్ట్ ఫిల్మ్ తీశారు. అమెరికాలో నేను నిర్వహించిన కంపెనీ కన్నా ఇదేమీ పెద్ద లాభసాటి కాదు కానీ నాకు ఇష్టమైన వృత్తి అని చెప్పుకొచ్చారు.
మన దేశంలో తక్కువే కానీ అమెరికాలో చిన్న వయసులో రిటైర్‌మెంట్ కొత్త ట్రెండ్. దాదాపు 40 ఏళ్ల వయసులో రిటైర్ కావడానికి ప్రణాళికలు రూపొందించుకుంటున్నారు. భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ ఉద్యోగులు. ఉద్యోగంలో చేరిన తరువాత దాదాపు 15 ఏళ్లపాటు ఇద్దరూ ఉద్యోగాలు చేస్తారు. చిన్న వయసులో రిటైర్ కావాలని ముందే నిర్ణయించుకున్నందున ఖర్చు విషయంలో జాగ్రత్త వహిస్తారు. తమ జీతాన్ని సరైన విధంగా ఇనె్వస్ట్ చేస్తారు. అంటే 40 ఏళ్ల వయసులో తమకు ఉద్యోగాలు లేకపోయినా జీవితం గడిచే విధంగా ఏర్పాట్లు చేసుకుంటారు. తాముండడంతో పాటు అద్దెలు వచ్చే విధంగా సొంత ఇళ్లు కావచ్చు, లేదా మరేదైనా పెట్టుబడి కావచ్చు.
రిటైర్ అయి ఇంట్లో కూర్చోరు. తమకు నచ్చిన సంగీతం అభ్యసించడం కావచ్చు. సేవా కార్యక్రమాల నిర్వాహణ ఇష్టం కావచ్చు. సినిమాల్లో నటించడం, సినిమాలకు రాయడం కావచ్చు. తమకు నచ్చిన అవకాశాల కోసం ప్రయత్నిస్తారు. షార్ట్ఫిల్మ్‌లు తీయడం హాబీ కావచ్చు. కొందరికి ఈ కొత్త వృత్తులు కూడా మంచి ఆదాయాన్ని తెచ్చి పెడుతున్నాయి. ఒకవైపు ఆదాయం, మరోవైపు తమకు సంతృప్తి కలిగించే పని చేస్తున్నారు. అలా జరగాలి అంటే ఉద్యోగంలో చేరినప్పటి నుంచే సరైన ప్రణాళిక అవసరం.
బాగా సంపాదన ఉన్నప్పుడే తగినంత పొదుపు చేసి సరైన వాటిలో పెట్టుబడి పెడితే, ఆ పెట్టుబడే ఉద్యోగం లేకపోయినా బతికే అవకాశం కల్పిస్తుంది.
ఉదాహరణకు మరో పదేళ్లలో రిటైర్ కావాలి అనేది మీ లక్ష్యం అయితే పదేళ్ల తరువాత నెలకు ఎంత ఖర్చు ఉంటుంది. అంత డబ్బు నెల నెల ఉద్యోగం లేకపోయినా వచ్చే ఏర్పాటు చేసుకోవాలంటే ఎంత వరకు ఇనె్వస్ట్ చేయాలి? అనే ప్రణాళిక ఉండాలి. ఇల్లు గడవడం, ఆరోగ్యం వంటి ఖర్చులన్నింటిపైనా ఒక అవగాహన ఉండాలి.
గ్రామాల్లో వృద్ధుల జీవితం గతంలో దయనీయంగా ఉండేది. నెలకు వెయ్యి రూపాయల ఆసరా వల్ల వారి పరిస్థితి ఎంతో కొంత మారింది. మనుషులు అనుబంధాలు, బంధుత్వాలు, గ్రామాల్లో అనుబంధాల గురించి సినిమాల్లో, కథల్లో ఎంత చెప్పినా మానవ సంబంధాలన్నీ ఆర్థిక సంబంధాలే. వెయ్యి రూపాయలు వస్తుంటేనే ఎంతో కొంత పట్టించుకుంటారు. ఎవరి జీవితంలోనైనా అంతే చివరి దశ వరకు ఎంతో కొంత డబ్బు వచ్చే ఏర్పాటు ఉంటే సరి. లేకుంటే పట్టించుకునే వారు ఉండరు. చిన్న వయసులో రిటైర్ అయి రెండవ జీవితాన్ని నచ్చిన విధంగా గడపాలి అంటే సంపాదన మొదలు పెట్టిన దశలోనే దాని కోసం ప్రణాళిక రూపొందించుకోవాలి. జీవితం ఒక్కటే ఆ జీవితాన్ని మనకు నచ్చిన విధంగా బతకడం కన్నా మించిన సంతోషం ఏముంటుంది.

-బి.మురళి

కనిపించిన మూడో చెయ్యి..!

అంటే.. ఇక యుద్ధం తప్పదంటావా?’’
‘‘ఆ మాట నేనెప్పుడన్నాను?’’
‘‘పెద్దనోట్ల రద్దు ప్రయోగం ఫలించక పోతే ఇక మిగిలిన ఆయుధం పొరుగు దేశంతో యుద్ధం ఒక్కటే అని అప్పుడన్నావుకదా?’’
‘‘ఇక మిగిలిన అస్త్రం యుద్ధం ఒక్కటే అన్నా.. కానీ యుద్ధం జరిగి తీరుతుందని కాదు. అణ్వాయుధాలు ఉన్న రెండు దేశాల మధ్య యుద్ధం అంత ఈజీ కాదు. అంత బలవంతుడైన అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్ కూడా ఏదో విధంగా ఉత్తర కొరియా అధినేత కిమ్‌తో చర్చలకే ప్రాధాన్యత ఇచ్చాడు. కానీ అణ్వాయుధ దేశంతో యుద్ధం కోరుకోలేదు. యుద్ధ వాతావరణం రావచ్చు కానీ యుద్ధం రాకపోవచ్చు. ఆ మధ్య నువ్వే కదా యుద్ధవార్తలను కవర్ చేయడానికని దేశ సరిహద్దుల్లోకి వెళ్లి హడావుడి చేశావు’’
‘‘తెలుగు మీడియా అంటే నీకు చిన్నచూపు.. కానీ మేం సరిహద్దుల్లో కెమెరాలతో మోహరించినప్పుడు జాతీయ మీడియా కనుచూపు మేరలో ఎక్కడా కనిపించలేదు. నిజానికి సైనికులు కూడా యుద్ధం వస్తుందని మీకెవరు చెప్పారని మమ్ముల్ని నిలదీశారు.’’
‘‘పాకిస్తాన్ వాళ్లకు తెలుగు భాష రాక బతికి పోయారు కానీ అప్పుడు మన చానల్స్‌లో యుద్ధవార్తలు చూసి తమకు తెలియకుండానే యుద్ధం ప్రారంభమైందని జడుసుకుని చచ్చేవారు.’’
‘‘నీకు నవ్వులాటగానే ఉంటుంది కానీ యుద్ధానికి సిద్ధపడి కెమెరాలతో సరిహద్దుల్లో మోహరించిన తరువాత యుద్ధం రాకపోతే శ్రమంతా వృథా అయిందని ఎంత బాధకలుగుతుంది? యుద్ధవార్తలు చూస్తూ ఉండండని ఇంట్లో వాళ్లకు, చుట్టుపక్కల వాళ్లకు ఎంత గర్వంగా చెప్పి వెళతాం. తీరా యుద్ధమే రాకపోతే ఆ బాధ పగవాడికి కూడా వద్దనిపిస్తుంది. యుద్ధానికి సంబంధించి చక్కని కవితలు, కొటేషన్లను, శాంతివచనాలను సిద్ధం చేసుకుని వెళ్లాను. ’’
‘‘ఆ స్కిృప్ట్ ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ఉపయోగపడతుందిలే బాధపడకు. నీతి ఆయోగ్ మీటింగ్‌లో హస్తినను దునే్నస్తాడు.. చింపేస్తాడు.. భూకంపం సృష్టిస్తాడు.. అంటూ ఎంత హడావుడి చేశావు. యుద్ధవార్తల తరువాత అద్భుతమైన బ్యాక్‌గ్రౌండ్ సౌండ్‌తో నువ్వు ప్రజెంట్ చేసిన వార్త నిజంగానే సాంకేతిక విలువలతో చాలా బాగుంది. ఇండియా-పాక్ క్రికెట్ మ్యాచ్‌ను, రెండు దేశాల యుద్ధాన్ని లైవ్‌లో చూసేద్దామన్నంత ఆశతో అందరం టీవీలకు అతుక్కు పోయాం. కానీ అదేంటిరా! తుస్సు మనిపించారా వార్తను.’’
‘‘ ఆ మీటింగ్ కోసం ఎంత ప్రిపేరయ్యానో! చెప్పుకుంటే సిగ్గుచేటు, కడుపు చించుకుంటే కాళ్లమీద పడుతుంది. ఈ దెబ్బతో కేంద్రంలో ప్రభుత్వం పడిపోతుంది.. ముందస్తు ఎన్నికలు అనివార్యం అనే స్టోరీ కూడా ప్లాన్ చేశాను. ఒకే ఒక్క ఫొటో మా శ్రమ మీద నీళ్లు పోసింది. నా ఒక్కడి కష్టమే కాదు.. తోటిమిత్రుల కష్టం కూడా వృథా అయింది. లోపల ఏం మాట్లాడినా ఆ ఒక్క ఫోటో బయటకు రాకుండా ఉంటే బాగుండేది. పాములాడించే వాడు తేలుకాటుకు మరణించినట్టు ఎంత గొప్ప మీడియా మేనేజర్ అయినా ఒక్కోసారి తప్పు చేస్తాడు’’
‘‘పాములాడించే వాడు తేలుకాటుకు పోయాడు అనే  సామెత ఒకటి  ఉందా?’’
‘‘నీకు సామెత కావాలా? కనిపించే సాక్ష్యం కావాలా?’’
‘‘ ప్రధాని ఎడమ చేయి ముఖ్యమంత్రి చేతిలో ఉన్న ట్టు కనిపిస్తున్న ఆ ఫొటో నిజమైనదేనంటావా? ఆ చేయి ఎవరిదంటావు? వెన క ఉన్న కేరళ ముఖ్యమంత్రిదని కొందరు, ప్రధానిదేనని కొందరంటున్నారు? ఇంతకూ ఆ చేయి ఎవరిదంటావు? ’’
‘‘నీతో మాట్లాడుతుంటే నాకో అద్భుతమైన ఐడియా వచ్చింది. కొద్దిగా బుర్రను ఉపయోగించి దీనిపై ఓ సెనే్సషనల్ స్టోరీ చేసేస్తా?’’
‘‘ఏంటా స్టోరీ?’’
‘‘సాయికుమార్ తెలుసా?’’
‘‘ ఆ ఫొటోకి, అతనికి సంబంధం ఏంటి? అది తీసింది సాయికుమారా?’’
‘‘కాదు.. సాయికుమార్ అంటే ఎవరో తెలియని వారుంటారేమో కానీ- ‘కనిపించని ఆ నాలుగో సింహమేరా పోలీస్’ అనే డైలాగు వినని వారుంటారా?’’
‘‘రోజూ ఎక్కడో అక్కడ ఆ డైలాగు వింటూనే ఉంటా. ఆ ఒక్క డైలాగు చాలు ఆ సాయికుమార్‌కు డైలాగ్ కింగ్ అనే బిరుదు ఇవ్వడానికి ’’
‘‘కనిపించని ఆ నాలుగో సింహమేరా పోలీస్ అనే డైలాగు తెలుగు సినిమా చరిత్రలో అజరామరంగా ఎలా నిలించిందో నేను అనుకుంటున్న ఈ స్టోరీ రాజకీయ చరిత్రలో అలా నిలిచిపోతుంది?’’
‘‘ ఆసక్తిగా ఉంది చెప్పు ’’
‘‘కేరళ సిఎం ఆఫ్ షర్ట్ వేసుకున్నారు. ప్రధాని ఫుల్ షర్ట్. ఎడమ చేతితో ఆంధ్ర సీఎంకు కరచాలనం చేస్తున్నది ప్రధాని అని అర్థమవుతోంది కానీ ఆ ఫొటోనే స్టోరీకి ఆధారం చేసుకుని బ్రేకింగ్ న్యూస్ పేల్చబోతున్నాను.’’
‘‘నాకూ చెప్పరా?’’
‘‘ప్రధానికి కనిపించని మూడో చేయి.. కరచాలనం చేసింది ఆ మూడో చేయితోనే.. వ్యూహాత్మకంగా వ్యవహరించి ప్రధానికి మూడో చేయి ఉందని సాక్ష్యాలతో బయటపెట్టిన ఆయన.. హస్తినలో భూకంపం సృష్టించడంలో భాగంగానే ఇదంతా అని బ్రేకింగ్ న్యూస్ ఇస్తే ఎలా ఉంటుందో ఆలోచించు’’
‘‘అల్లకల్లోలం అవుతుంది’’
‘‘ఒక్క ఫొటోతో ఆయన ఇమేజ్‌కు డ్యామేజ్ అయిందనుకుంటున్నారు కానీ నేను అదే ఫొటోను ఉపయోగించుకుని ప్రధానికి ‘మూడో చేయి’ అని బ్రేకింగ్ న్యూస్ ఇస్తే ఆయన ఇమేజ్ మళ్లీ అమాంతం పెరిగిపోతుంది. తనకున్న మూడో చేతిని ఇంత కాలం దాచిపెట్టినందుకు ప్రధానిపై అందరికీ అనుమానం కలిగి ప్రధాని ఇమేజ్ డ్యామేజ్ అవుతుంది. ఒక్క దెబ్బకు రెండు పిట్టలు ఏమంటావు?’’
‘‘ఊర్లో ఒక్కరింట్లోనే కోడి ఉన్న కాలంలో ఆ కోడి కూస్తేనే తెల్లారేది. ఇప్పుడు అందరి ఇళ్లలో కోళ్లు ఉంటున్నాయి. అవి కూయకపోయినా తెల్లవారుతోంది ’’
‘‘అంటే?’’
‘‘విషం కూడా తగు మోతాదులో తింటే ఔషధంగా ఉపయోగపడుతుంది. మితిమీరి తింటే తీపి కూడా విషంగా మారుతుంది. మహాభారత యుద్ధంలో కౌరవులంతా సర్వనాశనం అయ్యేంత వరకూ శకుని వారి వైపే ఉన్నాడనిపిస్తుంది. చివరి వరకు వారితోనే ఉంటాడు కూడా. కానీ యుద్ధానికి, కౌరవుల నాశనానికి కారణం శకుని.’’
‘‘అర్థం కాలేదు. ’’
‘‘అర్థం కాకుంటే వదిలేయ్. మళ్లీ చెబుతున్నా- తీపి కూడా అతిగా తింటే విషంగా మారుతుంది. అంటే ఇమేజ్ పెంచాలని మితిమీరి ప్రయత్నిస్తే కాలం కలిసి రాకపోతే అది వికటిస్తుందని చెబుతున్నా.’’
*--బుద్ధా మురళి (జనాంతికం 22-6-2018)

పైసా లేని మైఖేల్ జాక్సన్

ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అభిమానులు.. లెక్కలేనంత ఆదాయం.. బంగారు ప్లేటులో, బంగారు స్పూన్‌తో తినేంత ఆస్తి. అలాంటి వ్యక్తికి మరణించే నాటికి ఎంత ఆస్తి ఉండాలి? ఆస్తి మాట దేవుడెరుగు.. పాప్ రారాజు మైఖేల్ జాక్సన్ మరణించే నాటికి నాలుగు వందల మిలియన్ డాలర్ల అప్పులో మునిగిపోయారు. ఆదాయం లేక కాదు... సంపాదించిన డబ్బును ఎలా కాపాడుకోవాలోతెలియక. మనీ మేనేజ్‌మెంట్ లేకపోవడం వల్ల అప్పుల్లో మునిగిపోయారు.
అప్పటి వరకు ఎన్టీఆర్, ఏఎన్‌ఆర్‌లు చేసేదే డ్యాన్స్ అనుకున్న తెలుగు సినిమా ప్రేక్షకులు చిరంజీవి డ్యాన్స్ చూసి విస్తుపోయారు. ఆయనకు ఫిదా అయ్యారు. ప్రభుదేవాను చూసిన తరువాత వావ్ డ్యాన్స్ అంటే ఇదీ అనుకున్నారు. చిరంజీవి, ప్రభుదేవాలు తెలుగు వారికి తెలిసిన నటులు. ఇలా ప్రపంచంలో ఎన్నో భాషల్లో ఎంతో మంది డ్యాన్సర్లకు ఏలకలవ్య గురువు మైఖేల్ జాక్సన్.
అది శరీరమా? మైనపు ముద్దనా? శరీరాన్ని ఎలా అంటే అలా బొమ్మలా తిప్పేస్తున్నాడని ప్రపంచం ఆశ్చర్యపోయింది. అతని ఏకలవ్య శిష్యులే తిరుగులేని హీరోలుగా నిలబడితే ఇక ఆ గురువు ఎలా ఉండాలి.
నిజంగా ఎలా ఉండాలో అలా లేరు. మైఖేల్ జాక్సన్ మరణించిన తరువాత వేల కోట్ల ఆస్తుల మాట దేవుడెరుగు నిండా అప్పుల్లో మునిగిపోయాడని తెలిసి ప్రపంచం విస్తుపోయింది.
శరీరాన్ని మైనపు ముద్దలా ఎటు పడితే అటు తిప్పడంలో నైపుణ్యం సాధించారు కానీ మనీ మేనేజ్‌మెంట్‌లో మైఖేల్ జాక్సన్ ఘోరంగా విఫలమయ్యారు. తన పిల్లలకు తనను నమ్ముకున్న వారికి ఏమీ మిగల్చకుండా పోయారు.
పాప్ సామ్రాజ్యపు రారాజుగా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అభిమానులను సంపాదించుకున్నారు. 20 మంది టాప్ సింగర్స్ రంగంలో నిలిస్తే 103 దేశాల నుంచి పది మిలియన్ ఓటర్లు మైఖేల్ జాక్సన్‌ను మొదటి స్థానంలో నిలిపారు. మైఖేల్ జాక్సన్‌వి 61 మిలియన్ అల్బమ్స్ అమ్ముడు పోయాయి.
లెక్కలేనంత డబ్బు సంపాదించాడు, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అభిమానులను సంపాదించాడు. కానీ డబ్బు వ్యవహారాలకు సంబంధించి సరైన ప్రణాళిక లేకపోవడంతో అప్పులతో జీవితాన్ని ముగించాడు. 17 మిలియన్ డాలర్లతో 1988లో కాలిఫోర్నియా వద్ద నెవర్‌ల్యాండ్‌ను కొనుగోలు చేయడమే అతనికి గుదిబండా మారిందని అంటారు. నెవర్ ల్యాండ్‌లో ఉద్యోగి కుమారుడి పట్ల అభ్యంతరకరంగా వ్యవహరించారని 2004లో మైఖేల్ జాక్సన్‌పై ఒక కేసు నమోదైంది. ఆ కేసులో అరెస్టు చేశారు. కేసులో రాజీ కోసం డబ్బు బాగానే ఖర్చు చేశాడని అంటారు. విచ్చల విడిగా డబ్బు ఖర్చు. సరైన ప్రణాళిక లేకుండా పెట్టుబడులు పెట్టడం, కోర్టులు కేసులతో నిండా మునిగిపోయారు. తనపై ఉన్న కేసుల విచారణలో న్యాయవాదులకే 22 మిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు ఖర్చు చేశారు. తన శరీరం రంగును మార్చుకోవడానికి వైద్య ఖర్చులకే 61వేల డాలర్లు ఖర్చు చేశారు.
ఒకవైపు కోట్ల రూపాయలు సంపాదిస్తూ, మరోవైపు తన ఖర్చుల కోసం, జాక్సన్ బ్యాంకుల్లో అప్పు కూడా చేశాడు. బ్యాంక్ ఆఫ్ అమెరికా లో రెండువందల మిలియన్ డాలర్ల అప్పు చేశాడు. 4.5 మిలియన్ డాలర్ల వడ్డీ కట్టేవారు. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా జాక్సన్‌కు పేరు, బోలెడు సంపాదన ఉన్నా ప్రమాదాన్ని గ్రహించిన అమెరికా బ్యాంకు జాక్సన్ అప్పును ఇతరులకు అమ్మేసింది. అమెరికాలో బ్యాంకులు ఇలా అప్పులను అమ్ముకునే సౌకర్యం ఉంది. లెక్కల్లో తేడాలు ఉండొచ్చు కానీ మైఖేల్ జాక్సన్ మరణించే నాటికి నిండా అప్పుల్లో మునిగిపోయారనేది మాత్రం వాస్తవం.
ఎంతటి క్లిష్టమైన చికిత్సనైనా పొందే స్థాయిలో ఉన్న మైఖేల్ జాక్సన్ లాంటి ప్రముఖ వ్యక్తులు 7--80 ఏళ్ల వయసు వరకు కూడా హాయిగా బతకొచ్చు కానీ 48 ఏళ్లకే తనువు చాలించారు.
ఎంత సంపాదిస్తున్నారని కాదు.. సంపాదించిన డబ్బు ఎలా మేనేజ్ చేస్తున్నారు. ఏం చేస్తున్నారనేది ముఖ్యం. సావిత్రి నుంచి మైఖెల్ జాక్సన్ వరకు అందరిదీ ఇదే కథ.
మహానటి సినిమా తరువాత ఇప్పుడు మరోసారి సావిత్రి జీవితం గురించి అందరూ చర్చిస్తున్నారు. కన్నతల్లి తప్ప నన్ను అందరూ మోసం చేశారు. స్పృహలో ఉంటే ఆ మోసాన్ని తలుచుకుంటూ ఉండలేను. అందుకే మద్యానికి అలవాటు పడ్డాను అని సావిత్రి చెప్పుకొచ్చారు. హీరోలను మించి పాపులారిటీ, డబ్బు సంపాదించిన సావిత్రి చివరి దశలో ఏమీ లేకుండా అద్దె ఇంట్లో తనువు చాలించారు. భర్త, బంధువులు, పిల్లలు, నమ్మిన వారు అందరూ ఆమెను మోసం చేశారు.
తండ్రి లేని బిడ్డ చిన్నప్పటి నుంచే బంధువుల ఇంట్లో పెరగడం, సినిమాల కోసం ప్రయత్నాలతో ఆమెకు లోకం ఎలా ఉంటుందో తెలియకుండా పోయింది.
సావిత్రి జీవితానికి మైఖేల్ జాక్సన్ జీవితానికి సంబంధం లేకపోవచ్చు కానీ..
సావిత్రి ఐనా మైఖేల్ జాక్సన్ అయినా మరెవరైనా తమ రంగంలో అత్యున్నత స్థానానికి వెళ్లి ఎంత సంపాదించినా, సంపాదించిన డబ్బును ఏం చేస్తున్నామనే అవగాహన ఉండాలి. వారి వారి రంగాల్లో వారు అత్యున్నత స్థాయికి చేరి ఉండవచ్చు. ఆ స్థానం శాశ్వతం కాదు. ఆ స్థాయి గుర్తింపు, ఆదాయం శాశ్వతం కాదు. ఎందుకంటే వయసు మీరుతుంది. ఆ రంగంలో పోటీ పెరుగుతుంది. కాలం మారుతుంది. కాలం మారినప్పుడు మన స్థానం మారవచ్చు అనే అవగాహన ఉండాలి.
ఇలాంటి వారి జీవితాలు ప్రముఖులకే కాదు. అందరికీ ఒక చక్కని పాఠం. మనీ మేనేజ్‌మెంట్ తెలియకపోతే చివరి దశలో అష్టకష్టాలు తప్పవు. జీవితం చివరి దశ కూడా బాగుండాలంటే ప్రారంభంలోనే జీవితం పట్ల సరైన అవగాహన అవసరం అని ఇలాంటి వారి జీవితాలు లోకానికి చాటి చెబుతున్నాయి.

-బి.మురళి
10-6-2018

బాల్యంలోనే ‘పెట్టుబడి’ పాఠాలు

క్రెడిట్ కార్డే కదా? కొనడానికి ఇబ్బందేమిటి?’ఈ మాట చాలా మందే విని ఉంటారు. డబ్బుకు సంబంధించి ఏ మాత్రం అవగాహన లేక పోవడం వల్ల వచ్చే ప్రశ్నలు ఇవి. పిల్లలే కాదు చాలా మంది పెద్దలది కూడా ఇదే పరిస్థితి. ఒక వస్తువు ధర విన్నాక కొనడానికి ఆలోచించే వాళ్లు కూడా క్రెడిట్ కార్డుపై తీసుకోవడానికి ఏ మాత్రం సంకోచించరు. ఒక వస్తువును నగదు చెల్లించి కొనేప్పుడు అనేక కోణాల్లో ఆలోచించే వాళ్లు వాయిదాలపై కానీ, క్రెడిట్ కార్డుపై కానీ కొనేప్పుడు పెద్దగా ఆలోచించరు. నగదు అంటే ఎంత చెల్లిస్తున్నాం, మన వద్ద ఎంత ఉంది. ఈ నెలలో మన అవసరాలు ఏమిటి? మన వద్ద ఉన్న డబ్బుతో ఆ అవసరాలు తీరుతాయా? ఈ వస్తువు ఇప్పుడు కొనాల్సిన అవసరం ఉందా? అనే అనేక ప్రశ్నలకు మనకు మనం సమాధానాలు చెప్పుకున్న తరువాతనే అవసరం అనుకుంటేనే ఆ వస్తువును కొంటాం. అదే క్రెడిట్ కార్డుపై కానీ ఇఎంఐపై కానీ అయితే ఇంతగా ఆలోచన ఉండదు. డబ్బులేమీ ఇవ్వడం లేదు కదా? తరువాత చూసుకోవచ్చులే అనిపిస్తుంది. ఇలాంటి ఆలోచన వ్యాపారులకు కొంగుబంగారంగా మారితే, వినియోగదారులను మాత్రం అప్పుల్లో ముంచెత్తుతాయి.
కార్డు చెల్లించినా, ఇఎంఐపై నైనా డబ్బు చెల్లించాల్సిందే. రేపు సంపాదించే డబ్బును ముందుగానే ఖర్చు చేయడమే క్రెడిట్‌కార్డు. ఇఎంఐలపై కొనుగోలు చేయడం. చాలా మంది మధ్యతరగతి కుటుంబాలను ఇవి అప్పుల్లో ముంచెత్తుతున్నాయి. డబ్బుపై సరైన అవగాహన ఉన్నవారు నగదులోనైనా క్రెడిట్‌కార్డుపైనైనా ఒకే రకంగా ఆలోచించి వ్యయం చేయగలరు.
పిల్లలకు చిన్నప్పటి నుంచే డబ్బుపై అవగాహన కలిగిస్తే ఇలాంటి ఆలోచనలు రావు. నగదు, క్రెడిట్‌కార్డు, వడ్డి, చెక్కు, డిడి అంటే ఏమిటి? బ్యాంకులు ఎలా పని చేస్తాయి. స్టాక్ మార్కెట్, పెట్టుబడులు, వంటి అంశాలపై పిల్లలకు సాధ్యమైనంత చిన్న వయసు నుంచే అవగాహన కలిగేట్టు చేయాలి. పెద్దయ్యాక ఇది వారికి ఎంతో ఉపయోగపడుతుంది. ఇష్టం వచ్చినంత పాకెట్ మనీ ఇచ్చి ముద్దు చేయడం కన్నా చిన్నప్పటి నుంచే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ అలవాటు చేస్తే, వారికి ఆర్థిక వ్యవహారాల్లో మంచి అవగాహన వస్తుంది. పిల్లలకు నెలకు వెయ్యి రూపాయల పాకెట్ మనీ ఇవ్వడం కన్నా , నెలకు ఐదువందల రూపాయలను కూడా మ్యూచువల్ ఫండ్‌లో ఇనె్వస్ట్ చేయడం నేర్పిస్తే వారికి అది జీవితమంతా ఉపయోగపడుతుంది.
స్టాక్‌మార్కెట్‌లో పెట్టుబడుల ద్వారా ప్రపంచంలోనే సంపన్నుడిగా అనేక సంవత్సరాల నుంచి రికార్డు సృష్టించిన వారెన్ బఫెట్ తన 11ఏళ్ల వయసులోనే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ ప్రారంభించారు. దానికి ఆయన చెప్పిన మాట 11ఏళ్ల వయసు నుంచి ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ మొదలు పెట్టినా అప్పటికే చాలా ఆలస్యం చేశాననిపిస్తోంది అన్నారు. డబ్బు సంపాదించిన సంపన్నులు అంటే పాత సినిమాల్లో, కథల్లో చూపించినట్టు విలనే్లమీ కాదు. డబ్బు సంపాదించడం నేరమేమీ కాదు. చట్టబద్ధంగా మీ శక్తి సామర్థ్యాల మేరకు డబ్బు సంపాదించండి. తన మరణం తరువాత 99శాతం డబ్బును చారిటీకి చెందే విధంగా బఫెట్ వీలునామా రాశారు. డబ్బు సంపాదించడమే కాదు. దాన్ని దాతృత్వానికి వినియోగించడంలోనూ తనది ప్రపంచంలో టాప్ స్థానం అని ఆయన నిరూపించుకున్నారు. తల్లిదండ్రులు ఇచ్చే డబ్బుతో ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌కు శ్రీకారం చుట్టిన బఫెట్ 14 ఏళ్ల వయసులో ఇంటింటికి న్యూస్ పేపర్ వేయడం ద్వారా సంపాదించిన డబ్బును ఇనె్వస్ట్ చేశారు. చిన్నప్పటి నుంచి పొదుపు, పెట్టుబడి అనేది వారికి అలవాటైతే వారి జీవితం క్రమశిక్షణతో సాగుతుందని, జీవితంపై సరైన అవగాహన ఉంటుందని బఫెట్ అంటారు. ఇలా అలవాటైన వారు డబ్బును వృథాగా ఖర్చు చేయరు. జీవితానికి ఏది ముఖ్యమో ఆ దిశగానే ఆలోచనలు ఉంటాయి.
బఫెట్‌కు సొంతంగా ప్రైవేటు జెట్ కంపెనీ ఉంది. ఇది ప్రపంచంలో కెల్లా పెద్దది. కానీ ఆయన మాత్రం ఎప్పుడూ ప్రైవేటు జెట్‌లో ప్రయాణించరు. డబ్బు గురించి సరైన అవగాహన లేని వారికి బఫెట్‌ది పిసినారి తనం అనిపించవచ్చు కానీ చిన్నప్పటి నుంచే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్ అలవాటు కావడం వల్ల ఆయనకు అబ్బిన లక్షణమిది. అవసరం లేని ఖర్చు పెట్టవద్దు అనేది ఆయన చెప్పే మాట. సంపాదించడానికి ప్రాధాన్యత ఇచ్చే ఆయన 99శాతం సంపాదన విరాళం ఇచ్చారంటే ఆయనలోని మానవత్వం తెలుస్తోంది. అంత డబ్బున్న వ్యక్తి సమయం చిక్కితే ప్రపంచ దేశాలు తిరుగుతారేమో అనిపించవచ్చు. కానీ ఆయన మాత్రం సమయం దొరికితే పాప్‌కార్న్ తింట్లూ ఇంట్లో టీవి చూడడం ఆసక్తి అంటారు. సంపాదనలో ప్రపంచంలో టాప్ అయినా జీవించే తీరు మాత్రం కామన్ మెన్‌లా ఉంటుంది. పిల్లలకు సాధ్యమైనంత చిన్న వయసులోనే ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌ను అలవాటు చేయాలి అంటారు ఆయన. పిల్లలు ఖర్చు పెట్టడం చూసి మురిసిపోవడం కాదు. చిన్న వయసులోనే వారికి ఇనె్వస్ట్‌మెంట్‌పై అవగాహన కలిగిస్తే వారి భవిష్యత్తు జీవితానికి ఢోకా ఉండదు. 44బిలియన్ అమెరికా డాలర్ల ఆస్తితో ప్రస్తుతం ఆయన ప్రపంచంలోని సంపన్నుల్లో మూడవ స్థానంలో ఉన్నారు.
తన మరణాంతరం 99శాతం ఆస్థిని బిల్ అండ్ మిలిందా గేట్స్ ఫౌండేషన్‌కు దాతృత్వ కార్యక్రమాలకు ఇస్తున్నట్టు వీలునామా రాసిన బఫెట్ మహా సంపన్నులు తమ ఆస్థిలో కనీసం సగం అయినా దాతృత్వానికి కేటాయించాలని అంటారు. డబ్బుపై అవగాహన ఉన్నవారే డబ్బుకు విలువ ఇస్తారు. అలాంటివారికి సంపాదించే అవకాశాలు వస్తాయి.
ఎంతో మంది సంపన్నుల కుటుంబాలు తమ పిల్లలకు డబ్బు గురించి సరైన అవగాహన కలిగించకుండా డబ్బు అప్పగిస్తే దుర్యోధనుడికి దృతరాష్ట్రుడు రాజ్యాన్ని అప్పగించినట్టుగా ఉంటుంది.

-బి.మురళి

(aandhra bhoomi 17-6-2018)

కాలా.. బాహుబలి..శంకరాభరణం కెవ్వుకేక!

‘‘చెల్లెమ్మా.. గులాభ్ జాం తియ్యగా ఉంది.. మరో రెండు పట్రా..’’
‘‘దుర్మార్గుడా! అవేం మాటలురా!?’’
‘‘చెల్లెమ్మా అనడం దుర్మార్గమా?’’
‘‘కాదు.. ఆ తరువాత ఏమన్నావు?’’
‘‘గులాబ్ జాం తియ్యగా ఉందన్నాను’’
‘‘నువ్వో కవివి, అందులోనూ మేధావి కవివి. ఒక సామాన్యుడు తన బతుకు పోరాటంలో ఓడిపోయి సామాజిక స్పృహ లేక గులాబ్ జాం తియ్యగా ఉంది అంటే అర్థం చేసుకోవచ్చు. కానీ ఓ కవిగా నీ సామాజిక బాధ్యత ఏమైంది? నువ్వు కూడా విప్లవ ప్రతీఘాతక శక్తిగా, విప్లవ ద్రోహిగా మారిపోతావా? గులాబ్ జాం తియ్యగా ఉందని ఒక పెట్టుబడి దారుడు, ఓ స్వార్థపరుడు అన్నట్టుగానే నువ్వూ అంటున్నావ్.. కాగితం పూలు అనే కవితలో నువ్వు చెప్పిన విప్లవం ఇదేనా?అదేదో ప్రాజెక్ట్ కట్టి కరువు పారద్రోలాలి అని ప్రయత్నిస్తే .. మన కవితలకు ముడి సరుకు అయిన కరువు లేకుండా చేస్తున్నారని ఆగ్రహించాలి కానీ ప్రాజెక్ట్ కడుతున్నారని సంబరపడితే కవితా లోకానికి , కవులకు ద్రోహం చేసినట్టే  ’’
‘‘కూరలో ఉప్పు తక్కువయినా, టీలో చెక్కెర ఎక్కువయినా నేనేమీ భయపడకుండా నిర్మోహమాటంగా చెబుతాను. ఇంట్లో నాకా స్వేచ్ఛ ఉంటుంది. ఇప్పుడూ అదే మాట చెప్పా.. నేను చెప్పిన దాంట్లో తప్పేముంది?’’
‘‘అందరిలా కళ్లు, నాలుక పనిచేస్తే ఇక కవిని అని చెప్పుకునే అర్హత నీకేముంది? నువ్వు భిన్నంగా చూడాలి.’’
‘‘అంటే సర్వపిండి తియ్యగా ఉందని, గులాబ్ జాం కారంగా ఉందని చెప్పాలా? సర్వపిండిని ఎవరైనా తియ్యగా చెస్తారా? సర్వపిండి చేయడం రాని వారు ఉండొచ్చు, కానీ సర్వపిండిని తియ్యగా చేసేవారు ఎవరూ ఉండరు.’’
‘‘మేధావులను మొదట్లో అంతా పిచ్చోళ్లుగానే చూస్తారు?’’
‘‘పిచ్చోళ్లుగా కనిపించిన వారంతా మేధావులు కాదు’’
‘‘అంటే భిన్నంగా చూడకుండా అందరిలానే చూస్తానంటావు.’’
‘‘అలా ఏమీ అనలేదు.’’
‘‘ఏంటోయ్.. మిత్రులిద్దరూ ఏదో హాట్‌హాట్‌గా చర్చించుకుంటున్నారు’’
‘‘రావోయ్ రా! ఏమీ లేదు.. మేం తరువాత చర్చించుకుంటాం.. ఎక్కడి నుంచి రాక?’’
‘‘కాలా సినిమా చూసొస్తున్నా... చూడని వారిదే పాపం’’
‘‘నేను చూడలేదు, చూసే ఉద్దేశం లేదు.. అంటే నేను పాపాత్ముణ్ణా’’
‘‘ఇప్పటి దాకా గులాబ్ జాం తియ్యగా ఉందని నాతో వాదించావు. ఇప్పుడు సినిమా చూడనని అంటావా? నువ్వసలు మనిషివేనా?’’
‘‘ఆ సినిమా చూస్తేనే మనిషా? ఉచితంగా చూపిస్తున్నారా? పోనీ రజనీకాంత్ ఉచితంగా నటించాడా? హాలు వాళ్లు ఉచితంగా ప్రదర్శిస్తున్నారా?’’
‘‘అసలేం మాట్లాడుతున్నావ్? సినిమా అనేది కోట్ల రూపాయల పెట్టుబడితో సాగే కళాత్మక వ్యాపారం. ఉచితంగా నటించేందుకు రజనీకాంత్‌కేం పట్టింది. ఆయన కాల్షీట్స్ దొరకడమే కష్టం. ’’
‘‘మరి- ఆ సినిమా చూడక పోతే పాపం అని ఎందుకంటున్నావ్? ’’
‘‘దురహంకారంతో ఇలా మాట్లాడుతున్నావ్? ’’
‘‘ నేను రాసిన కాగితం పూలు కవితా సంకలనాన్ని ఒక్కడంటే ఒక్కడన్నా కొ న్నాడా? కాలా సినిమా చూడని నేను దురహంకారుణ్ణే. నా కవితా సంకలనం కొనని ప్రతి తెలుగువాడూ దురహంకారే. కొనలేదు సరి కదా? ఉచితంగా పంచి పెట్టినా ఒక్కరు కూడా చదివి బాగుందని చెప్పలేదు. ’’
‘‘నీ కవితా సంకలం చదవక పోతే అంతేనా?’’
‘‘మరి నీకు నచ్చిన సినిమా చూడక పోతే అంతేనా?’’
‘‘నువ్వు సినిమా చూడకపోవడమే కాకుండా.. సమర్ధించుకోవడం నీ స్నేహితుడే కాదు. ఒక తటస్థ మేధావిగా  నేను జీర్ణం చేసుకోలేకపోతున్నాను.’’
‘‘నీ జీర్ణం నీ ఇష్టం.  నా నిర్ణయం నా ఇష్టం. ఇంకో షాకింగ్ న్యూస్ చెప్పనా?’’
‘‘నేను బాహుబలి-1, 2 సినిమాలే చూడలేదు. చూసే ఉద్దేశం కూడా లేదు’’
‘‘వ్వాట్.. నిజమా..? అసలు నువ్వు 21వ శతాబ్దపు మనిషివేనా? ఏదో తమిళ డబ్బింగ్ సినిమా చూడలేదు అంటే సరిపెట్టుకోవచ్చు. తెలుగుజాతి గౌరవాన్ని చైనాలో చూపించిన రాజవౌళి బాహుబలి చూడలేదా? ఆ మాట చెప్పడానికి సిగ్గుగా లేదా? ’’
‘‘ఒక్క చైనానే కాదు ప్రపంచం మొత్తం ఆశ్చర్యపోయిందని తెలుగు మీడియా చెప్పిన సినిమా అది.. చూడలేదా? ’’
‘‘నిజంగా చూడలేదు. ఆ సినిమా చూడలేదని అంతా నన్ను అనుమానంగా చూస్తుంటే డాక్టర్‌ను కలిశాను. ఆ సినిమా చూడక పోయినా నా కాళ్లు, చేతులు బాగానే పని చేస్తున్నాయి. షుగర్ లేదు. తల గిర్రున తిరగడం వంటి సమస్యలు లేవు. బీపీ కూడా నార్మల్‌గానే ఉంది. నేను చూడకపోవడం వల్ల రాజమౌ ళికి కూడా ఏమీ కాలేదు.. బాగానే ఉన్నాడు. ’’
‘‘నీకు నార్మల్‌గా ఉందేమో కానీ.. నువ్వు బాహుబలి చూడలేదంటే నాకు బీపీ పెరిగేట్టుగా ఉంది’’
‘‘ ఆ మధ్య నేను చిన్న రేడియోలో పాత పాటలు వింటుంటే ఒకడొచ్చి స్కోరెంత? అన్నాడు. ఎన్నో పాటనో అడుగుతున్నాడనుకుని మూడు అని చెప్పా! ఇండియా- పాకిస్తాన్ క్రికెట్ మ్యాచ్ స్కోర్ అని వాడు మళ్లీ అడిగితే ఏం క్రికెట్..? ఏం మ్యాచ్..? అని అడిగా.. అంతే- వాడికి బీపీ పెరిగి పిచ్చిచూపులు చూస్తూ  క్రికెట్ చూడని వారు ఉంటారా అని వెళ్లిపోయాడు’’
‘‘బాహుబలి చూడని తెలుగు వాడుంటాడా? ’’
‘‘నేనున్నాను కదా? ఇంకోటి చెప్పనా? గుండె ధైర్యంతో విను. నేను శంకరాభరణం చూడలేదు. మహానటి కూడా చూడను. నేను కలా చూడలేదని రజనీకాంత్ కు ఏమి కాలేదు నాకూ ఏమి కాలేదు . ఇప్పుడేమంటావో అను..’’
‘‘ కెవ్వుకేక.. నువ్వు మొత్తం తెలుగు జాతికే అవమానం’’
‘‘పోనీ- ఏం సినిమాలు చూశావో చెప్పు ?’’
‘‘ఐదారేళ్ల క్రితం- చందన బ్రదర్స్ బొమ్మన సిస్టర్స్ వచ్చింది గుర్తుందా? రెండు గంటలు హాయిగా నవ్వుకోవచ్చు అని చూశా..  మనలాంటి మేధావి కాదు కానీ ప్రాక్టికల్ మేధావి పివి నరసింహారావు తెలుసు కదా ఆర్ధిక సంస్కరణలతో దేశాన్ని గట్టెక్కించిన ఆయన కాసేపు సేద తీరేందుకు రాజేంద్రప్రసాద్ కామెడీ సినిమాలు చూస్తాను అని చెప్పుకొన్నారు . 
‘‘చీ..చీ.. అలాంటి సినిమాలు చూస్తావా? పోనీ కాలా సినిమా టికెట్లు ఇస్తే వెళతావా?’
‘‘వెళ్లను.. నాకు నచ్చినట్టుగానే నా సమయాన్ని ఖర్చు చేస్తా? చూడాలనిపిస్తే టీవీలో వచ్చినప్పుడు నచ్చినంత టైం చూస్తా. నేను కామన్ మేన్‌ని.. నాకున్న సమస్యలు మరిచిపోవడానికి రెండు గంటలు హాయిగా నవ్వుకోవడానికి, నా డబ్బుతో నాకు నచ్చిన సినిమాకు వెళతాను. మీరిచ్చే సర్ట్ఫికెట్ల కోసం సినిమాకు వెళ్లను. కాగితం పూలు కవితా సంకలనం చదవలేదని ఈ సమాజాన్ని నేనేమైనా నిలదీశానా? వాళ్లకు నచ్చిన సినిమా చూడలేదని ననె్నలా నిలదీస్తుందీ సమాజం? ఇంకో సంగతి తెలుసా? కొన్ని దశాబ్దాల పాటు సినిమాల్లో నటించిన జమున లాంటి వాళ్లు చాలా మంది సినిమా హాళ్లకు వెళ్లడం మానేసి దశాబ్దాలు అయిందని చెబుతున్నారు. సినిమా హాళ్లకు వెళ్లని వారిని సమాజం నుంచి బహిష్కరిస్తావా?’’ 
 ‘‘కితకితలు , జంబలకిడి పంబ వంటి సినిమాల పేర్లు చెప్పకురా  .. నా మాట విని  నోరుతిరగని ఫ్రెంచి, నోరు తిరిగే  ఇరాన్ సినిమాల పేర్లు గూగుల్ లో వెతికి అలంటి సినిమాలే చూస్తా అని చెప్పు మేధావుల సమాజం నిన్ను తమలో కలుపుకొంటుంది లేదంటే మేధావుల సమాజం నిన్ను బహిష్కరిస్తుంది.. ’’ 
- బుద్దా మురళి (జనాంతికం 15-6-2018)

యుగధర్మం

అంతా ఉత్సాహంగా ఉన్నారు.. రిపోర్టర్ లు అందరూ సంతోషంగా కనిపిస్తే నాకూ సంతోషమే .. గుర్నాథం ఏం స్టోరీ చేస్తున్నావ్?’’
‘‘అదేదో పేద రాష్ట్రంలో ఏదో ఆఫీసులో అటెండర్ ఇంట్లో ఏసీబీ దాడి జరిపితే వంద కిలోల బంగారం, 67 ప్లాట్లు, 50 ఎకరాల పొలం కాగితాలు, కోట్లకొద్దీ నగదు దొరికింది. దీనిపై స్టోరీ చేస్తున్నా సార్! ఒక అటెండర్ ఇంత సంపాదించడం సాధ్యమా? ఎవరికైనా బినామీనా? అని ’’
‘‘ఈ లెక్కలన్నీ ఏసీబీ వాళ్లు చెప్పినవే. అందులో నువ్వు పొడిచేసిందేమీ లేదు. ఆ అటెండర్ ఎవడో నాకు తెలియదు కానీ నా అంచనా ప్రకారం వాడి చేతికి వాచీ, మెడలో గొలుసు ఉండదు. ఆఫీసులో ఎప్పుడూ నైతిక విలువల గురించి మాట్లాడుతూ ఉంటాడు. మెడలో గొలుసు లేదు ఇంట్లో వంద కిలోల బంగారం.. చేతికి వాచీ లేదు కోట్ల రూపాయల నగదు అంటూ అదరగొట్టాలోయ్.  మానవ జీవితంలో విలువ ప్రాధాన్యత గురించి అతను సమావేశాల్లో చేసిన బోధనల వీడియోలు వెతికితే దొరకవచ్చు. ’’

‘‘నిజమే సార్.. ఫొటో చూస్తే అతని చేతికి వాచీ లేదు. మీరు గ్రేట్ సార్’’
‘థర్టీ ఇయర్  ఇండస్ట్రీ ఇక్కడ.. ఇలాంటివి ఎన్ని చూడలేదు..? ఓ కొటేషన్ చెబుతా రాసుకో.

 ప్రతి పురుషుడి విజయం వెనక ఓ స్త్రీ ఉంటుందన్నది నిన్నటి మాట. ప్రతి నైతిక విలువల ఉపన్యాసకుని వెనుక ఒక చీకటి జీవితం ఉంటుందన్నది నేటిమాట’’

‘‘వా.. వా.. ఏం చెప్పారు గురువు గారూ..’’
‘‘ఇలా పొగుడుతున్నావంటే.. నా సీటుకు ఎప్పుడైనా ప్రమాదం వస్తే గిస్తే అది నీవల్లేనోయ్!’’
‘‘ఏమోయ్ ట్రైనీ రిపోర్టర్.. ఏమిటీ ఆలస్యం ?’’
‘‘ఓ చోట భార్యాభర్తలు కొట్టుకుంటుంటే మానవత్వంతో అడ్డుకుని సర్ది చెప్పి వచ్చాను సార్ అందుకే లేటయింది’’
‘‘మన ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్ చానల్‌లో ‘బతుకు బస్టాండ్’ ప్రోగ్రామ్‌కు వచ్చేవారు లేక చస్తున్నాం. భార్యాభర్తలు సరదాగా కీచులాడుకున్నా దాన్ని ఎలా పెద్దది చేయాలి? వారి బతుకును ఎలా బస్టాండ్‌గా మార్చాలని ఆలోచించాలి. ఇలా భార్యభర్తలను కలుపుతూ పోతే మనం చానల్ మూసేసి మఠంలో భజన చేయాల్సిందే. ఇదేమన్నా ధర్మసత్రం అనుకున్నావా? మీకు నెలనెలా అంతేసి జీతాలు ఎలా ఇస్తారని అనుకుంటున్నావ్’’
‘‘సార్! యమకింకర్ కాలేజీ విద్యార్థిని ర్యాంకు రాలేదని పదో అంతస్థు నుంచి కింద పడి చనిపోయింది. ర్యాంకుల పేరుతో కాలేజీ వాళ్లు చేస్తున్న వ్యాపారం, పిల్లలపై మానసిక ఒత్తిడి పై స్పెషల్ స్టోరీ ప్లాన్ చేస్తున్నా..’’
‘‘మీకు ప్రతీదీ అరటిపండు వలిచిపెట్టినట్టు నేర్పించాలి. ఆ స్టోరీ నేను ప్లాన్ చేస్తా.. యమకింకర్ ఓనర్‌కు ఫోన్ చేసి మాట్లాడుతా.. ఎలా ప్లాన్ చేయాలో నన్ను చూసి నేర్చుకోండి’’
‘‘ఓకే సార్...’’
‘‘హలో యమకింకర్ ఓనర్ గారూ.. బాగున్నారా? నేను చానల్ హెడ్‌ను. టాప్ చానల్స్‌నే కాదు సార్! మా చానల్‌ను కూడా గుర్తు పెట్టుకోండి. మీ కాలేజీ అమ్మాయి బిల్డింగ్ పైనుం చి పడి చనిపోయిందట క దా? ఐనా, రోజూ ఇలా ఎంతోమంది చనిపోతుంటారు. మీకెన్నని గుర్తుంటాయి? మనం పరస్పరం సహకార పద్ధతిలో పని చేసుకోవాలి. రెండు మూ డు యాడ్‌లు పంపండి. నూట పాతిక కోట్ల జనాభా ఉన్న దేశంలో మీ కాలేజీ వాటాగా వారానికో పాతిక మంది ఆత్మహత్య చేసుకుంటే ఈ దేశానికి వచ్చిన ప్రమాదం ఏమీ లేదులెండి.. ఇవన్నీ ఎప్పుడూ ఉండేవే. బకాసురుడికి ఊళ్లో వారంతా రోజుకొకరిని ఆహారంగా పంపినట్టు మీకొకరిని సమర్పించుకుంటారు.. ఏంటీ ఒకటే ప్రకటన ఇస్తారా ? మా సహకారాన్ని మీరు సరిగా అర్థం చేసుకోవడం లేదు . విద్యార్థికి  ర్యాంక్ వస్తే యమా కింకర కాలేజీకి రాంక్ అని రాస్తాం . ర్యాంక్ రాక చస్తే మాత్రం విద్యార్థి పేరే చెబుతాం , రాస్తాం కానీ కాలేజీ పేరు చెప్పం . తెలియక కాదు . మీ పట్ల అది మా సామాజిక బాధ్యత .. సరే ఈ సారికి సరిపెట్టుకొంటాం . తరువాత శవానికో యాడ్ లేకుంటే ఉరుకోము ...  హా... హా... ప్రకటనలు పంపండి ఉంటా..’’
‘‘సార్.. స్టోరీ అన్నారు?’’
‘‘ఈ కుర్రళ్లతో ఇదే సమస్య.. ఏ సంఘటనను ఎలా డీల్ చేయాలో తెలియదు.’’
‘‘సార్! క్యాంటిన్‌లో ప్రవీణ్‌గాడు టీ కప్పు సరిగా కడిగి టీ ఇవ్వమంటే బూతులు తిడుతున్నాడు..’’
‘‘వాడ్ని పిలిచుకురా!’’
‘‘సార్.. పిలిచారట!’’
‘‘ఏరా.. ప్రవీణ్ క్యాంటిన్‌లో ఎంతకాలం పనిచేస్తావుకానీ.. నీ టాలెంట్‌కు తగిన పని అప్పగిస్తా.. ఈ కోటు వేసుకుని టీవీ చర్చల్లో నీకొచ్చింది మాట్లాడు. అచ్చం నీలానే బండబూతులు తిట్టే ఇద్దరిని టీవీ షోలో కూర్చోబెట్టి మీ ఇష్టం వచ్చినట్టు తిట్టుకోండి. మా పనిమనిషి ఎప్పటి నుంచో టీవీలో తనను చూపించాలంటూ ఒకటే పోరు. మీలానే బాగానే తిడుతుంది.. ఆమె టాలెంట్‌నూ వాడుకోండి.’’
‘‘సార్.. మీరుఅవినీతి పరుడని  అప్పారావును అనవసరంగా మన ఛానల్ నుంచి తీసేశారు.. కోమాలో ఉన్న చానల్‌ను తన తిట్లతో పాపులర్ చేస్తున్నాడు.’’
‘‘ తెలియకుండా మాట్లాడకు .. అవినీతి పరుడని తీసేయలేదు . అవినీతిలో న్యాయంగా వాటా ఇవ్వనందుకు తీసేశాను . వాడి అక్రమాల్లో మనకు వాటా లేనప్పుడు వాడి అవినీతి ఎందుకు సహించాలి .  వాడిని తీసేయకుండా భుజానికి ఎత్తుకుంటానా? ’’
‘‘ఖల్..ఖల్... మా రోజుల్లో జర్నలిజం విలువలతో ఉండేది. లోకం పాడైంది’’
‘‘ఇదిగో.. ఖల్.. ఖల్.. సుబ్బారావు గారూ.. మందుకొట్టి మీ బతుకును బస్టాండుగా ఎలా మార్చుకున్నది మాకు తెలియదనుకోకండి. రిటైర్ అయిన తరువాత జరుగుబాటుకు ఏమీ లేదంటే ఏదో పనికి వస్తాడులే అని అవకాశం ఇచ్చాం. మీ కాలంలో అంటే- 1950 ప్రాంతంలోనే డాక్టర్ బిఆర్ అంబేద్కర్ ఓ సారి మాట్లాడుతూ ‘సబ్బుల వ్యాపారం ఎలాంటిదో మీడియా వ్యాపారం కూడా అలాంటిదే. అతిగా పవిత్రత ఆపాదించకండి’అని అన్నారు. స్వాతంత్య్ర పోరాట కాలంలో- బ్రిటిష్ వాళ్లే పాలించాలి.. మా దేశానికి స్వాతంత్య్రం వద్దు అని వాదించిన పండితులున్నారు.. మీడియా ఉంది.. సతీ సహగమనం నిషేధ చట్టం వద్దేవద్దని వాదించిన మీడియా కూడా ఉంది తెలుసా? బాల్య వివాహాలను నిషేధించే శారదా బిల్లు వచ్చినప్పుడు ఘనత వహించిన ఆనంద వాహినిలో 1930 జనవరి సంచికలో వచ్చిన కవిత్వం వినిపించమంటారా?
మాకొద్దు భారత స్వరాజ్యం.. అయ్యా మనకొద్దు భారత స్వరాజ్యం అంటూ బ్రహ్మాండగా రాసేశారు. స్వాతంత్య్రం మాకేమొద్దు కానీ బాల్య వివాహాలను నిషేధించకండి. చాలా.. ’’
‘‘కాలమాన పరిస్థితులను బట్టి..’’
‘‘అప్పుడు మీడియా ఒక వర్గం చేతిలో ఉండేది. తరువాత ఒక పార్టీ వారి చేతిలో బందీ అయింది. ఇప్పుడు అన్ని పార్టీలకూ, అన్ని సామాజిక వర్గాలకూ మీడియా ఉంది. చీకటి వ్యవహారాలు కాస్తా ఇప్పుడు బట్టబయలు అవుతున్నాయి అంతే. మీ కాలం స్వర్ణయుగం, మా కాలం మట్టియుగం అనే భ్రమలు వద్దు. మీరేమీ యుగపురుషులు కాదు. అంతా యుగధర్మంగానే సాగుతోంది. ’’
‘‘ఐతే ఏమంటారు?’’
‘‘లేని పవిత్రత ఆపాదించొద్దు అంటా..’’
*బుద్దా మురళి (జనాంతికం 8-6-2018)

జీవితంలో అన్నింటికీ విలువ

కడుపు నిండితే గారెలు చేదు అని మనకో సామెత. గారెల రుచి తెలియాలంటే కడుపు ఖాళీగా ఉన్నప్పుడు తినాలి. డబ్బు విలువ తెలియాలంటే డబ్బు లేని పరిస్థితులు ఉండాలి.
జీవితం విలువ తెలియాలంటే ఆస్పత్రిలో చావు బతుకుల మధ్య పోరాడుతున్న వారిని చూడాలి. తాత్కాలిక ఆవేశంతో ఆత్మహత్య చేసుకుందామని కాల్చుకుని తమను ఎలాగైనా బతికించమని ఆస్పత్రిలో ఏడ్చే పేషంట్లను ఒక్క నిమిషం చూడండి జీవితం విలువ తెలుస్తుంది. ఏ సమస్య కూడా శాశ్వతం కాదు. ఏ స్థితి కూడా శాశ్వతం కాదు. ఎవరెస్ట్ శిఖరం అధిరోహించే వారు అక్కడే ఉండిపోరు తరువాత కిందికి దిగాల్సిందే. అత్యున్నత పదవులు అధిరోహించిన వారు సైతం శాశ్వతంగా ఆ పదివిలోనే ఉండిపోరు. ఏదో ఒక రోజు దిగిపోవలసిందే. ఏదీ శాశ్వతం కాదు అనే అవగాహన ఉండే ఏ స్థితిలో ఉన్నా ఆ స్థితిని సంతోషంగా అనుభవించగలం.
మనిషి, వస్తువు, ఐశ్వర్యం, ఆరోగ్యం, మానసిక ప్రశాంతత ఏదైనా కావచ్చు అది మన వద్ద ఉన్నప్పటి కంటే అది లేనప్పుడే దాని విలువ తెలుస్తుంది.
భార్యా భర్తల మధ్యనే కాదు. పిల్లలు, బంధువులు, స్నేహితులు ఎవరితోనైనా మానవ సంబంధాలు ఆరోగ్యకరంగా ఉండాలి. అంతా బాగున్నప్పుడు వీటి విలువ తెలియక పోవచ్చు. ఇవి కోల్పోయినప్పుడు పేదరికం అంటే సంపద రూపంలోనే కాదు మానవ సంబంధాలు కోల్పోవడం కూడా పేదరికమే అని తెలిసొస్తుంది.
ఆస్పత్రిలో ఐసియులో ఉన్నవారిని అడిగితే ఆరోగ్యం విలువ చెబుతారు. ఐసియు వరకు వెళ్లి ఆరోగ్యం విలువ తెలుసుకోవడం కన్నా ఆరోగ్యంగా ఉన్నప్పుడే దాని విలువ తెలుసుకోవడమే లోకజ్ఞానం.
జీవితం ముగింపు దశలో జీవితం గురించి తెలియడం వల్ల ప్రయోజనం లేదు. జీవితం ప్రారంభంలోనే తెలియాలి. తెలిసే అవకాశాలు ఉండాలి. ఆస్పత్రిలో ఉన్నప్పుడు ఆరోగ్యం విలువ తెలుస్తుంది. ఆకలేసినప్పుడు అన్నం విలువ తెలుస్తుంది. జేబులో రూపాయి లేనప్పుడే డబ్బు విలువ తెలుస్తుంది బ్యాంకు బ్యాలెన్సీ నిండుగా ఉన్నప్పుడు డబ్బు విలువ తెలియదు.
ఐఎఎస్ పరీక్ష రాయగానే ఆదే ఊరికి కలెక్టరుగా రావడం సినిమాల్లో కనిపిస్తుంది కానీ వాస్తవంలో అలా ఉండదు. ఐఎఎస్, ఐపిఎస్ వంటి అఖిల భారత సర్వీసులకు ఎంపికైన వారికి చక్కని శిక్షణ ఉంటుంది. ఒక కానిస్టేబుల్ చేసే పని మొదలుకుని పై స్థాయి అన్ని పనుల్లో ఐపిఎస్‌లకు శిక్షణ ఉంటుంది. అతను ఎంపికైంది ఐపిఎస్‌కు మరి కానిస్టేబుల్ పనిలో శిక్షణ ఎందుకు అంటే తానే వ్యవస్థకు నాయకత్వం వహించాలో ఆ వ్యవస్థలో ఏ స్థాయిలో పని చేసేవారి గురించైనా అతనికి అవగాహన ఉండాలి.
ప్రముఖ కంపెనీల్లో సైతం ఇదే తరహా శిక్షణ ఉంటుంది. టాటాల వంటి సంప్రదాయ వ్యాపార కుటుంబాల్లో వారసులకు ఇదే విధంగా తమ శిక్షణ ఇస్తారు.
వేల కోట్ల రూపాయల ఆస్తులు ఉన్నవారు ఒకేసారి తమ వారసులకు ఆ డబ్బులు ఇస్తే ఏమవుతుంది? సమర్ధులైతే అవి మరింతగా పెరుగుతాయి. లేకపోతే దివాళా తీసేస్తారు.
సికిందరాబాద్ ప్రాంతం వ్యాపారులకు పెట్టింది పేరు. సికిందరాబాద్ ఏర్పడి రెండువందల ఏళ్లు అయిన సందర్భంగా ఆ ప్రాంతంలో ప్రముఖ వ్యాపార కుటుంబాల గురించి పత్రికల్లో వ్యాసాలు వచ్చాయి. నిజాం పాలించే రోజుల్లో సికిందరాబాద్ ప్రాంతం బ్రిటీష్ సైన్యానికి విడిది. ఆ రోజుల్లో సికిందరాబాద్‌లో పలు వ్యాపార కుటుంబాలు పెద్ద ఎత్తున వ్యాపారం చేసేవి. ఆ నాటి ప్రముఖ వ్యాపార కుటుంబాల్లో కొన్ని కుటుంబాల వారసులు ఇప్పుడు బాగా దెబ్బతిన్నారు. డబ్బు గురించి సరైన అవగాహన లేకుండా వారసుల చేతిలో డబ్బు వచ్చి పడడమే దీనికి కారణం. పాత గాంధీ ఆస్పత్రి పరిసర ప్రాంతాల్లో రోగుల కోసం ఆ కాలంలో సత్రాలు, వివాహ మండపాలు నిర్మించి, దాన ధర్మాలు చేస్తే ఈ తరం వాళ్లు కొందరు వాటిని అమ్ముకుని బతుకుతున్నారు. కొన్ని ప్రముఖ వ్యాపార కుటుంబాలు చితికి పోయాయి.
డబ్బుకు సంబంధించి సరైన అవగాహన వారసులకు కల్పిస్తే ఈ పరిస్థితి ఏర్పడేది కాదు..
ఒక ఐఎఎస్, ఐపిఎస్‌కు పాలనకు సంబంధించి కింది స్థాయి ఉద్యోగి పని నుంచి శిక్షణ ఎలా ఉంటుందో డబ్బుకు సంబంధించి వారసులకు అలానే శిక్షణ ఉండాలి. డబ్బు విలువ తెలిసి వచ్చేట్టు చేయాలి. ఆస్థి మొత్తం హారతి కర్పూరంలా కరిగిపోయి, తిండికి లేని పరిస్థితికి చేరుకున్న తరువాత డబ్బు విలువ తెలిస్తే ఉపయోగమేముంది?
మరేం చేయాలి అంటే దీనికో చక్కని మార్గాన్ని గుజరాత్‌కు చెందిన వజ్రాల వ్యాపారి కుటుంబం సొంతంగా రూపూందించుకుంది.
గుజరాత్‌కు చెందిన వజ్రాల వ్యాపారి, హరేకృష్ణ ఎక్స్‌ఫోర్ట్ అధిపతి సావ్‌జీ ధొలాకియా తమ కుటుంబ సభ్యులందరికీ డబ్బు విలువ తెలియడం కోసం ఒక మార్గం కనిపెట్టారు. కుటుంబంలో ప్రతి ఏడాది ఒకరు ఏదో ఒక ప్రాంతానికి వెళ్లి తమ కుటుంబం గురించి చెప్పకుండా డబ్బు లేమీ తీసుకు వెళ్లకుండా అక్కడే ఏదో ఒక పని చేసి నెల రోజులు బతకాలి. ఒక కుమారుడు హైదరాబాద్‌లో నెల రోజుల పాటు ఇలా బేకరీల్లో, షాపుల్లో చిన్నా చితక ఉద్యోగాలు చేసి లాడ్జీలో పడుకున్నాడు. ఈ వజ్రాల వ్యాపారి కుమారుడు అమెరికాలో ఎంబిఏ చదివాడు. ఎంబిఏలో డబ్బు విలువ గురించి చెప్పే పాఠాల కన్నా నెల రోజులు బతుకు తెరువు కోసం అతను పడ్డ కష్టాలు ఎక్కువ పాఠాలు నేర్పాయి. జేబులో డబ్బులు లేక పోవడం, కడుపులో ఆకలి ఇబ్బంది పెడుతున్నప్పుడు ప్రపంచంలో ఏ విశ్వవిద్యాలయం నేర్పలేని జీవిత పాఠాలు జీవితం నేర్పిస్తుంది.
కార్పొరేట్ కాలేజీల్లో చదువు, అటు నుంచి ఇంజనీరింగ్ క్యాంపస్ సెలక్షన్‌లో ఐటి కంపెనీల్లో ఉద్యోగం పొందిన ఒక తరానికి వాస్తవ ప్రపంచం ఏమిటో తెలియకుండా పోయింది. సత్యం కుంభకోణం, రిసేషన్‌తో ఒక్కసారిగా ఈ తరం కళ్లు తెరుచుకున్నాయి. డబ్బు విలువ తెలుసుకున్నారు. డబ్బే జీవితం కాదు నిజమే కానీ డబ్బు లేకపోతే జీవితం లేదు. జీవితంలో బంధాలు, ఆరోగ్యం, డబ్బు అన్నీ ముఖ్యమే. అవి కోల్పోయినప్పుడే వాటి విలువ తెలుసుకోవడం కాదు. అవి అందుబాటులో ఉన్నప్పుడు కూడా వాటి విలువ గ్రహిస్తే వాటికి తగిన ప్రాధాన్యత ఇస్తారు.

ప్రత్యర్థులకు ‘విరామం’!

ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో ‘క్రాప్ హాలిడే’ అనే మాట తరుచుగా వినిపించేది. అనావృష్టి, ఎరువులు దొరక్క పోవడం, విద్యుత్ కోత వంటి సమస్యలతో పంటలకు విరామం ఇవ్వడం అప్పట్లో ఒక సంప్రదాయంగా మారింది. చాలా చోట్ల పంటలు వేయకుండా ‘క్రాప్ హాలిడే’ అంటూ రైతులు ఆందోళన చేసేవారు. తెలంగాణలో ఈ నాలుగేళ్ల తెరాస పాలన చూస్తే ప్రత్యర్థులకు ‘రాజకీయ విరామం’ ప్రకటించినట్టుగా ఉంది. కేసీఆర్ సీఎం పీఠాన్ని అధిష్ఠించాక నాలుగేళ్లలో సాధించిన ప్రగతి, ప్రస్తుత రాజకీయ పరిణామాలు చూస్తుంటే అధికార తెరాస పార్టీకి పెద్దగా పోటీ కనిపించడం లేదు.
కాగా, మహారాష్టల్రోని నాంధేడ్ ప్రాంతానికి చెందిన 40 గ్రామాల ప్రజలు తమను తెలంగాణలో కలిపివేయాలని తీర్మానం చేశారు. తెలంగాణకు ఆనుకుని ఉన్న ఈ గ్రామాల ప్రజల డిమాండ్‌కు అక్కడి నాయకులు సైతం మద్దతు పలికారు. గతంలో ఎప్పుడైనా ఇలాంటి తీర్మానాల గురించి విన్నామా? కన్నామా? తెలుగు ప్రజలు ఎక్కువగా ఉంటూ ఒడిశాలో కలిసిపోయిన బరంపురం వంటి కొన్ని ప్రాంతాలను తిరిగి ఆంధ్రలో కలిపేయాలని ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో కొన్నిసార్లు డిమాండ్లు వినిపించాయి. తెలుగు వారు ఎక్కువగా ఉన్నందున భాష ప్రాతిపదికగా ఆ ప్రాంతాలను ఏపీలో కలపాలనే డిమాండ్లు వినిపించాయి. కానీ, అభివృద్ధి పథకాల అమలు తీరును చూసి, తమ గ్రామాలను తెలంగాణలో కలిపేయాలని వారు కోరడాన్ని చూస్తే కేసీఆర్ సర్కారు ఏం సాధించిందో అన్నది అర్థమవుతుంది. ఆ గ్రామాలవారు తెలుగు వారేమీ కాదు. వారి మాతృభాష మరాఠీ. తెలంగాణలో కలవాలని ఎందుకు అనుకుంటున్నారు? అని మీడియా ప్రశ్నిస్తే- నిరంతర విద్యుత్, రైతుబంధు పథకం కింద లభిస్తున్న పెట్టుబడి సహాయం గురించి ఆ రైతులు వివరించారు.
తెలంగాణ ఆవిర్భవించినప్పుడు ఒకవైపు సంతోషం.. మరోవైపు అనుమానాలు.. ఆరు దశాబ్దాల పోరు సాకారమైంది. ఎలా పాలించుకుంటాం? ‘తెలంగాణ వద్దు’ అన్న వారి ముందు పలుచన అవుతామా? తలెత్తుకుని నిలిచే విధంగా మన రాష్ట్రాన్ని మనం పాలించుకుంటామా? .. ఇలా తెలంగాణ వాదుల మదిలో సందేహాలు ఎన్నో. ఉద్యమకారులుగా విజయం సాధించిన వారు ఎందరో వ్యక్తులు పాలకులుగా ఆ స్థాయిలో విజయం సాధించలేదు.
‘కాలం కలిసొచ్చింది, దేవుడు కరుణించాడు’- అన్నట్టు బాలారిష్టాలను అధిగమించి దేశానికి దారి చూపే విధంగా తెలంగాణ ప్రగతి పథాన పరుగులు తీస్తోంది. రాజకీయ విమర్శలు, ఎత్తులు- పైఎత్తులు , విజయాలు పక్కన పెట్టి తెలంగాణ కోణంలో ఈ ప్రాంతవాసులకు ఈ నాలుగేళ్లలో మేలు జరిగిందా? లేదా? అని చూస్తే, సాధారణ ప్రజలు ఊహించిన దాని కన్నా ఎక్కువే మేలు జరిగింది.
తెలంగాణ ఆవిర్భవించే సమయంలో ఎనె్నన్ని శాపాలు..? తెలంగాణ కల సాకారం అవుతున్న వేళ టీజీ వెంకటేశ్ లాంటి పెద్దలు- ‘రాష్ట్ర విభజన జరిగితే ఆరు నెలల సమయానికే మమ్ములను తిరిగి ఆంధ్రలో కలిపేయండి అని తెలంగాణలో ఉద్యమం వస్తుంది’ అన్నారు. విభజన తర్వాత ఒక అధికారిక సమావేశంలో ఏపీ ఆర్థికమంత్రి యనమల రామకృష్ణుడు ‘ఆంధ్రకు నిధుల కేటాయింపులు, మేం సాధించిన అభివృద్ధి చూసి తెలంగాణలో ఉద్యమం వస్తుంద’ని అన్నారు. తెలంగాణ పాలకులు ఏమీ మాట్లాడలేదు. నాలుగేళ్లలో తమ చేతలే సమాధానం అనుకుంటూ ముందుకు వెళ్లారు.
‘ఏపీలో ప్రతి జిల్లా కేంద్రాన్ని హైదరాబాద్‌లా మారుస్తాను, జిల్లాకో విమానాశ్రయం’ అని హామీలు ఇచ్చిన వారు నాలుగేళ్లు గడిచాక కేంద్రం మోసం చేసిందని గగ్గోలు పెడుతుండగా, తెలంగాణ మాత్రం తన ఆదాయ వనరులను పెంచుకుని, ప్రాధాన్యతా రంగాలను నిర్ణయించుకుని సంక్షేమానికి, అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యిత ఇస్తూ దేశానికే ఆదర్శంగా నిలుస్తోంది. హైటెక్ సిటీ పేరుతో ఒక ఏరియాలో భూముల ధరలు పెరగడమే అభివృద్ధి కాదు, మారు మూల పల్లెల్లో ఉండే సామాన్యుడు సైతం బాగుపడినప్పుడే అభివృద్ధి అనే కోణంలో తెలంగాణ పథకాలు చేపట్టింది. కొన్ని రాజకీయ పక్షాలు సాంప్రదాయ రాజకీయ ఆలోచనలకే పరిమితమైతే, అధికార పక్షం మాత్రం ఒకవైపు సంక్షేమం, మరోవైపు అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యిత ఇస్తూ విజయం సాధించడం కాదు, ప్రత్యర్థికి డిపాజిట్లు కూడా దక్కని ఎత్తుగడలతో ముందుకు వెళుతోంది.
రాజకీయ ఎత్తుగడలతో విజయం సాధించడం ముఖ్యం కాదు. తెలంగాణ అభివృద్ధి చెందాలి, ఆ అభివృద్ధి ఫలాలు సామాన్యులకు అందాలి, వాళ్లు మనస్ఫూర్తిగా అధికార పక్షానికి అండగా నిలవాలనే కోణంలో తెలంగాణలో రాజకీయం సాగుతోంది. ఏ రాజకీయ పక్షమైనా దాని అంతిమ లక్ష్యం అధికారం. ఆ ఎత్తుగడలు తెలంగాణకు మేలు చేసేవిగా ఉంటే సాధించుకున్న తెలంగాణకు సార్థకత ఉంటుంది. తెలంగాణలో అధికార పక్షం చేస్తున్నది అదే. గొర్రెల పంపిణీ, చేపల పంపిణీ వంటి పథకాల ప్రభావం రాజకీయ పక్షాలకు అర్థం కాకపోవచ్చు. ఇవి గ్రామాల్లో కలిగించే ప్రభావం తరువాత అర్థమవుతుంది. గ్రామాలు ఆర్థికంగా పరిపుష్టం కావడంతో పాటు రాజకీయంగా బలమైన పునాదులు పడేందుకు ఇవి దోహదం చేస్తాయి.
అధికార పక్షం సాధారణ మెజారిటీతో తిరిగి అధికారంలోకి రావడానికి ఒక్క ‘ఆసరా’ పథకం చాలు. మిషన్ కాకతీయ, మిషన్ భగీరథ, కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు తెలంగాణ ప్రజల స్థితిగతులను పూర్తిగా మార్చేస్తుంది. రైతు బంధు పథకంపై ప్రత్యర్థులు ఎన్ని విమర్శలు చేస్తే అధికార పక్షానికి అంత మేలు చేసిన వారవుతారు. కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు ఫలాలు సాధారణ ఎన్నికలకు ముందే కనిపించి తీరుతాయి. సమైక్యాంధ్రలో తెలంగాణ ప్రాజెక్టులకు పెద్దపీట అంటూ సమైక్యపాలకులు రోజూ పాడిన పాట దశాబ్దాల పాటు విన్న తెలంగాణ ప్రజలకు ఇప్పుడు ఏదైనా కళ్లతో చూస్తే తప్ప నమ్మరు. కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు తొలి దశ ఫలాలు త్వరలోనే చూడనున్నాం. రైతుల పొలాలను తడపడంతో పాటు వచ్చే ఏడాదిలో జరిగే ఎన్నికల కోసం ప్రత్యర్థుల కిందకు రాజకీయంగా నీళ్లు తేవడం కోసం కూడా కాళేశ్వరం పూర్తి కావడం అధికార పక్షానికి అవసరం.
ఉద్యమ కాలంలో తెలంగాణకు వ్యతిరేకంగా ఈ ప్రాంతానికి చెందిన ఏ చిన్న నాయకుడు మాట్లాడినా మీడియా అతన్ని ఆకాశానికెత్తేది. విజయశాంతి పార్టీ పెట్టినా, గద్దర్ గళమెత్తినా తెలంగాణ ఏర్పాటును వ్యతిరేకించే మీడియా వారిపై కోటి ఆశలు పెట్టుకునేది. ఫలానా వారి అన్న, ఫలానా వారి తమ్ముడు అంటూ సొంత గుర్తింపు లేని వ్యక్తులు తెలంగాణ పేరుతో పార్టీ పెట్టినా ఆకాశానికెత్తేవారు. అలాంటి ఆశాకిరణం కోసం మీడియా ఇప్పుడు కూడా ఎదురు చూస్తోంది. కోదండరామ్ రూపంలో వారికో ఆశాకిరణం కనిపిస్తోంది. తెలంగాణ ఉద్యమ కాలంలోనే ఎన్నో పార్టీలు పెట్టారు. వివిధ పార్టీల్లోని తెలంగాణ నాయకులు టిఆర్‌ఎస్‌ను మించి మీడియా ముందు తెలంగాణ వాదం గట్టిగా వినిపించారు. తెలంగాణ ప్రజలు మరీ అంత అమాయకులేం కాదు. ఎవరు తెలంగాణ కోసం ఆలోచిస్తున్నారు, ఏ పార్టీతో మేలు అనే ఆలోచన ఇక్కడి ప్రజలకు స్పష్టంగా ఉంది. ఉద్యమ కాలంలో తమ పరిణతి చూపించారు. నాలుగేళ్ల పాలనా కాలంలోనూ చూపించారు. తెలంగాణకు ఏది మేలో ప్రజలకు బాగా తెలుసు. రాష్ట్రంలోనూ, దేశంలోనూ రాజకీయ పరిణామాలను చూస్తుంటే 2019 ఎన్నికలు తెలంగాణకు మేలు చేసే విధంగానే ఉంటాయి.
2019 పరిణామాలు ఒక్క ముక్కలో చెప్పాలంటే తెలంగాణలో అధికారంలో ఉన్న పక్షం 2014 ఫలితాలతో పోలిస్తే, తన బలాన్ని 50 శాతం వరకు పెంచుకునే అవకాశం ఉంది. అదే సమయంలో కేంద్రంలో ప్రస్తుతం అధికారంలో ఉన్న పక్షం కనీసం 50 శాతం బలాన్ని కోల్పోయే అవకాశం ఉంది. కేంద్రంలో ఏక పార్టీ అధికారంలో ఉన్నా , మిత్రపక్షం కాకపోయినా సామరస్యంగా తెలంగాణకు మేలు కలిగే విధంగా కేంద్రంతో కేసీఆర్ మంచి సంబంధాలు కొనసాగించారు. రాబోయే కాలంలో కేంద్రంలో సంకీర్ణ ప్రభుత్వం రావడం ఖాయమైతే- అప్పుడు తెలంగాణకు మరింత ప్రయోజనం కలుగుతుంది. ఆరు దశాబ్దాల తరువాత తెలంగాణకు కాలం కలిసొస్తోంది. ఇప్పుడు తెలంగాణ వేగాన్ని ఎవరూ ఆపలేరు. ఇది తెలంగాణ కాలం.

-మౌర్య 
(ఆంధ్ర భూమి ఎడిట్ పేజీ 2-6-2018)

విప్లవం మరణించింది..!

‘‘అప్పుడే సంతోషం, ఆందోళన, ముసిముసి న వ్వులు.. ముఖంలో క్షణక్షణం రంగులు మారుతున్నాయి. మైమ్ కళ ప్రదర్శిస్తున్నావా?’’
‘‘ముందు సంతోషం కలిగించిన విషయం చెప్పాలా? బాధకలిగించిన విషయం చెప్పాలా?’’
‘‘చెప్పాలనుకున్నది చెప్పు?’’
‘‘విప్లవం మరణించింది.. ఒక తార రాలిపోయింది’’
‘‘చిన్నప్పుడంటే ఆరుబయట ముచ్చట్లు చెప్పుకుంటూ పడుకునే వాళ్లం. అత్తలు తమ కోడళ్ల పెంకి తనం గురించి, కోడళ్లు తమ అత్తల సాధింపుల గురించి, మగాళ్లేమో మందు గురించి, పిల్లలం సినిమాలు, స్కూల్‌లో టీచర్ల గురించి ముచ్చట్లు చెప్పుకుంటూ పడుకునే వాళ్లం. అప్పుడు రాత్రి ఆకాశంలో చుక్కలు రాలడం కనిపించేది. ఇప్పుడు ఏసీ గదుల్లో బందీలమైన తరువాత కరెంటు బిల్లు చుక్కలు చూపిస్తుంది కానీ నిజమైన చుక్కలు కనిపించడం లేదు. ఇంత కాలనికి చుక్కలు రాలడం చూశావా? విప్లవం ఇప్పుడు చనిపోవడం ఏంటీ? ఎప్పుడో చనిపోయింది. ఆర్థిక సంస్కరణలతో ఎప్పుడో విప్లవ దహన సంస్కారాలు పూర్తయ్యాయి. నువ్వే ఆలస్యంగా గుర్తించావు అంతే ..’’
‘‘విప్లవం చనిపోయింది అని నేను చెప్పిన అర్థం వేరు, నువ్వనుకుంటున్న అర్థం వేరు.. నువ్వనుకునే విప్లవం మరణించడం ఎప్పుడూ సాధ్యం కాదు. విప్లవం నిరంతర అగ్నిజ్వాల. పెట్రోల్ రేటులా విప్లవం ఎప్పుడూ రగిలిపోతూనే ఉంటుంది. ఒక తార రాలితే వంద తారల ప్రభవిస్తాయి. నీలాంటి పెట్టుబడిదారుడి ప్రియపుత్రులు విప్లవం మరణించిందని సంబరాలు చేసుకోవచ్చు . కానీ నాలాంటి వారు విప్లవానికి అండగా ఉంటారని గుర్తుంచుకో. ఒక్కరు లేక ఇద్దరు పిల్లలు చాలని కుటుంబ నియంత్రణ గురించి ఏళ్లతరబడి ప్రచారం చేసినా జనాభా పెరిగింది. ఇంకా పెరుగుతూనే ఉంది. అలాంటిది విప్లవంలో ఒకరు మరణిస్తే వంద మంది పుట్టుకు వస్తారని పాటలు పాడి ప్రచారం చేస్తున్నాక విప్లవం అంతరిస్తుందని ఎంత అమాయకంగా అనుకుంటున్నావుబ్రదర్’’
‘‘రావణుడు సీతాదేవిని అపహరించిన తరువాత సుగ్రీవుని సహకారంతో శ్రీరాముడు సీతానే్వషణకు ప్రయత్నిస్తాడు. వానర సేన ఒక్కో బృందం ఒక్కో వైపు సీతను వెతికేందుకు వెళుతుంది. హనుమంతుడు సముద్రాన్ని దాటి లంకకు వెళ్లి సీత జాడ కనుగొంటాడు. ఇతర మార్గాల్లో వెళ్లిన వానర సేన ఇంకా సీత జాడను అనే్వషించడంలోనే ఉందని ఓ జానపద కథ ఉంది’’
‘‘ఉంటే?’’
‘‘సీత జాడ కోసం అమాయకంగా వానర సేన ఇంకా వెతుకుతున్నట్టే అడవిలో విప్లవం కోసం కొంత మంది వెతుకుతూ ఉండొచ్చు.. నేను కాదనడం లేదు. విప్లవం అడవిలో లేదు వ్యాపారంలో ఉందని గ్రహించిన వర్గం ముందుగానే జన జీవన స్రవంతిలో కలిసి చక్కగా రియల్ ఎస్టేట్ వ్యాపారం నుంచి విద్యా వ్యాపారం వరకు అన్ని వ్యాపారాల్లో పాతుకు పోయారు. అడవిలో దారి తప్పి తిరుగుతున్న వారు ప్రపంచానికి దారి చూపిస్తామని చెబుతున్నారు. వారికి బయటకు వచ్చే దారి తెలియడం లేదు. లోపల ఉండే మార్గం లేదు. ఐనా మనకు దారి చూపాలనే వారి ప్రయత్నం అభినందనీయం. సీత కోసం ఇంకా వానర సేన అనే్వషిస్తున్నట్టు దారి కోసం వీళ్లు అనే్వషిస్తున్నారన్నమాట’’
‘‘కోతికథలు నాకెందుకు? కానీ విప్లవం చనిపోయింది అని నేనన్నది మనం విద్యార్థులుగా ఉన్నప్పుడు విప్లవ సినిమాలతో సినిమా హాళ్లను ఎరుపెక్కించిన విప్లవ శంఖం మాదాల రంగారావు గురించి.. ఆయన మరణించాడు క దా? కవితాత్మకంగా చెప్పాను.’’
‘‘అవును ఆ రోజుల్లో రెండు గంటల సినిమా చూస్తున్నప్పుడు థియేటర్ దాటి బయటకు వెళ్లడమే ఆలస్యం విప్లవం వచ్చేస్తుందని అనిపించేది. అదేంటో కానీ చివరకు మనం అలాంటి సినిమాలు చూడడం మానేశాం, ఆయన తీయడం మానేశారు. కానీ విప్లవం రానే రాలేదు. మైలు రాయి అక్కడే ఉన్నట్టు విప్లవం గమ్యాన్ని చేరుకోలేదు.’’
‘‘జనాన్ని చైతన్య పరచాల్సిన అవసరం ఉంది?’’
‘‘ఎలా?’’
‘‘ఏమో తెలియదు కానీ జనాన్ని చైతన్య పరచాలనేది నా చిన్నప్పటి కోరిక. చదువు,ఉద్యోగం వేట, పిల్లలు, వారి చదువు, జీవితంలో స్థిరపడడం వీటిలో పడిపోయి ఇంత కాలం బిజీగా ఉన్నాను. అన్ని బాధ్యతలు తీరిపోయాయి. తీరిగ్గానే ఉన్నాను. రిటైర్‌మెంట్ తర్వాత కాలక్షేపంగా ఉంటుందని జనాన్ని చైతన్య పరచాలనుకుంటున్నాను’’
‘‘తెలివైన వాడివి తెలివైన నిర్ణయం తీసుకున్నావు. ఏ వయసులో ఏం చేయాలో అది చేశావు... చేస్తున్నావు. రెబల్ స్టార్ ఐనా, రెడ్ స్టార్ అయినా తాము తీసిన సినిమాకు నాలుగు డబ్బులు వస్తేనే మళ్లీ సినిమా తీస్తారు. భక్తి,విప్లవం, ఆదర్శాలు, డబుల్ మీనింగ్ డైలాగులు, దేశభక్తి అన్నీ వ్యాపార వస్తువులే.. ఒక్కో దానికి ఒక్కో కాలంలో మార్కెట్ ఉంటుంది. అప్పుడే అవి రంగప్రవేశం చేస్తాయి. గాంధీజీ ఆదర్శాలతో సినిమా తీస్తే చూసేవారుండరు. విజయ్ మాల్యా విజయగాథను రంగేలారాజా అంటూ చక్కని పేరుతో సినిమా తీస్తున్నారు. ఆ సినిమాకు టైటిల్ ఒక్కటి చాలు మినిమం గ్యారంటీకి.’’
‘‘ఏంటా మాటలు?’’
‘‘ ఎంతో శ్రమ పడి డాక్టర్ అంబేద్కర్ పై సినిమా తీసిన వాళ్లను అడుగు.. నిజమో కాదో చెబుతారు’’
‘‘అది సరే.. ముసిముసి నవ్వులెందుకు నవ్వావు?’’
‘‘సొంత కొడుక్కి సార్వభౌమాధికారం అని పలకడం రాదు. నేర్పలేదు .  కానీ ఎక్కడో మెట్‌పల్లికి చెందిన తెలంగాణ కుర్రాడు సివిల్ సర్వీస్ పరీక్షల్లో దేశంలో ఫస్ట్ వస్తే నేనే కారణం అని చెప్పుకునే ఆయన ధైర్యాన్ని చూసి ముచ్చటేసింది. నవ్వు వచ్చింది. ’’
‘‘దీనికి కావలసింది ధైర్యం కాదేమో! ఇంకో పదమేమో! ఎంత ఖర్చయినా వెనుకాడకుండా అబ్బాయికి తెలుగు నేర్పిస్తున్నారు..’’
‘‘సార్వభౌమాధికారం చేజారే లోగానైనా అబ్బాయి సార్వభౌమాధికారం అని పలకడం నేర్చుకుంటాడంటావా?’’
‘‘కాలమే చెప్పాలి’’*బుద్దా మురళి (జనాంతికం 1-6-2018)